Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 44: Sinh sản vô tính ở động vật - Nguyễn Thị Nhàn

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN 
D 
G 
-----  ----- 
SINH HỌC 11 – CƠ BẢN 
TỔ: HÓA – SINH 
Thực hiện : Nguyễn Thị Nhàn 
Lạng Sơn , tháng 3, năm 2010 
Chào các em 
Chúc buổi học của chúng ta thành công tốt đẹp!! 
ÔN BÀI CŨ 
Sinh sản là gì ? Phân biệt hình thức sinh sản ở 2 hình ảnh trên ? 
Thế nào là sinh sản vô tính ? 
Sinh sản là quá trình tạo ra 
những cá thể mới đảm bảo 
sự phát triển liên tục của loài 
Là hình thức sinh sản 
Không có sự kết hợp giữa giao 
 tử đực và giao tử cái , con sinh ra 
Giống nhau và giống với cơ thể mẹ . 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
C ừu Dolly 
A. Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể giống hệt mình , không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng . 
B. Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra nhiều cá thể mới gần giống mình . 
C. Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể có nhiều sai khác với mình , không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng . 
D. Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản có sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng , tạo ra các cá thể mới giống mình . 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
H1.Thế nào là sinh sản vô tính ? 
Chọn câu trả lời đúng 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
* Là hình thức sinh sản không có sự kết hợp 
 giữa giao tử đực ( Tinh trùng ) và giao tử cái 
( Trứng ), con sinh ra giống nhau và giống 
với cơ thể mẹ . 
* Cơ sở của sinh sản vô tính dựa trên cơ sở của quá trình phân bào nguyên nhiễm . 
H1a.Cơ sở khoa học của sinh sản vô tính là gì ? 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
 H2. Có những hình thức sinh sản vô tính nào .ví dụ? 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
II. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH 
Phân đôi 
Nảy chồi 
Phân mảnh 
Trinh sinh 
 CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH 
Ví dụ: 
Trùng roi 
A míp, giun 
Bọt biển, ruột 
khoang (Thủy tức) 
Bọt biển, 
Giun dẹp 
Ong 
 Kiến 
 Rệp 
Trùng roi dưới kính hiển vi 
Cấu tạo cơ thể trùng roi 
Cấu tạo tập đoàn trùng roi 
Sinh sản phân đôi của trùng roi 
Sinh sản phân đôi của trùng biến hình 
Thế nào là phân đôi ? 
Dựa trên sự phân chia đơn giản tế bào chất và nhân  Eo thắt để chia đều TBC và nhân 
Sinh sản phân đôi của giun 
Sinh sản bằng cách nảy chồi ở thuỷ tức 
Thế nào là Nảy chồi ? 
Dựa trên sự nguyên phân nhiều lần tạo thành 1 chồi con, sau đó chồi con tách khỏi cơ thể mẹ tạo thành cơ thể mới 
Phân mảnh ở giun dẹp 
Thế nào là phân mảnh ? 
Dựa trên mảnh vụn vỡ của cơ thể, qua nguyên phân để tạo ra cơ thể mới 
Trứng (n) của ong chúa 
Thụ tinh 
Không thụ tinh 
Trinh sinh 
Sinh sản hữu tính 
Tinh trùng (n) của ong đực 
Ong ch ú a ( 2n ) 
Ong đực ( 1n ) 
Ong thợ ( 2n ) 
Trinh sinh 
Thế nào là trinh sản ? 
* Là hình thức sinh sản trong đó, tế bào trứng không thụ tinh phát triển triển thành cơ thể mới có bộ NST đơn bội 
 HTSS 
ĐẶC 
 ĐIỂM 
PHÂN ĐÔI 
NẢY CHỒI 
PHÂN MẢNH 
TRINH SINH 
GIỐNG NHAU 
KHÁC NHAU 
Điểm giống và khác nhau giữa các hình thức sinh sản ? 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
II. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH 
 H3. Cho biết điểm giống và khác nhau giữa các hình thức sinh sản ? 
- Từ một cá thể sinh ra một hoặc nhiều các cá thể mới có bộ NST hoàn toàn giống mẹ. 
- Dựa vào quá trình NP tạo ra cá thể mới. 
Hình thành eo thắt, phân chia đều tế bào chất và nhân. 
NP nhiều lần tạo chồi con. Chồi tách khỏi cá thể mẹ tạo thành một cá thể mới. 
Cơ thể mẹ tạo thành nhiều mảnh vụn phát triển thành cá thể mới . 
Thường xen kẽ với SSHT Phân chia TB trứng không qua TT tạo cá thể đơn bội (n) 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
II. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH 
 H4. Tại sao các cá thể con trong SSVT giống hệt nhau và giống cơ thể mẹ? 
 * Do các cá thể con nhận được bộ gen giống hệt cá thể mẹ  Mang các đặc điểm giống mẹ 
 H5. Nêu những Ưu và nhược điểm của SSVT ? 
ƯU ĐIỂM 
NHƯỢC ĐIỂM 
 Cá thể sống độc lập , đơn lẻ có thể tạo ra con cháu . Vì vậy có lợi trong trường hợp mật độ dân số thấp . 
 Tạo ra các cá thể giống nhau và giống cá thể mẹ về mặt di truyền . Vì vậy các cá thể có thể thích nghi tốt với môi trường sống ổn định , ít biến động 
- Vì thế hệ sau hoàn toàn giống nhau và giống cá thể mẹ về mặt di truyền , nên khi điều kiện sống thay đổi , có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết , thậm chí toàn bộ quần thể bị tiêu diệt . 
Ưu và nhược điểm của SSVT 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
II. CÁC HÌNHTHỨC SINH SẢN VÔ TÍNH 
III. ỨNG DỤNG 
1 – Nuôi cây mô : 
	 Tách mô từ cơ thể động vật nuôi cấy trong môi trường chất dinh dưỡng đầy đủ và vô trùng , tạo điều kiện thích hợp cho mô sống và phát triển . 
 H6. Hãy cho biết những ứng dụng của Sinh sản vô tính ? 
1.Nuôi cây mô : 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
II. CÁC HÌNHTHỨC SINH SẢN VÔ TÍNH 
III. ỨNG DỤNG 
 H6. Hãy cho biết những ứng dụng của Sinh sản vô tính ? 
2 – Nhân bản vô tính : 
	- Nhân bản vô tính là chuyển nhân của một tế bào xôma(2n) vào một tế bào trứng đã lấy bỏ nhân , kích thích tế bào trứng phát triển thành phôi và phát triển thành cá thể mới . 
 	VD: + Cừu Dolly là ĐV đầu tiên được sinh ra bằng PP nhân bản vô tính ( 1996) 
	 + Hiện nay người ta đã thành công trong nhân bản vô tính nhiều loài ĐV khác nhau : Chuột , lợn , bò , chó  
1.Nuôi cây mô : 
2. Nhân bản vô tính : 
-H7.Nhân bản vô tính tiếnhành ntn ? 
Cách tiến hành: chuyển nhân của 1 tế bào xôma (2n) vào một tế bào trứng đã lấy mất nhân , rồi kích thích tế bào trứng đó phát triển thành phôi , cá thể mới . 
 Nhân bản vô tính ở cừu Dolly 
 Cấy vào dạ con 
Dolly 
Hoàn toàn giống cừu cho nhân 
Mang thai hộ 
Cừ u cho trứng chưa thụ tinh (n) đã tách nhân 
Cừu cho nhân TB xôma (2n) 
? 
Đẻ 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
II. CÁC HÌNHTHỨC SINH SẢN VÔ TÍNH 
 H8. Nhân bản vô tính có ý nghĩa gì đối với đời sống ? 
 H7. Tại sao chưa thể tạo được cá thể mới từ tế bào hoặc mô của ĐV có tổ chức cao ? 
III. ỨNG DỤNG 
Do tính biệt hóa cao của tế bào động vật có tổ chức cao 
 - Nhằm tạo ra những cá thể mới có bộ gen của cá thể gốc ( Cá thể cung cấp tế bào xô ma) 
- Cá thể mới có những đặc điểm sinh học giống như cá thể gốc ( Cừu DOLLY) 
 H9. Có thể áp dụng nhân bản vô tính đối với con người được hay không ? Vì sao ? 
Do liên quan đến vấn đề đạo đức nên nhân bản vô tính để tạo thành người mới giống hệt mình là chưa cho phép 
Chính phủ nhiều nước cho phép áp dụng kĩ thuật nhân bản vô tính để tạo ra các cơ quan mới thay thế các cơ quan bị bệnh , bị bỏng ở người bệnh . 
1.Nuôi cây mô : 
2. Nhân bản vô tính : 
Bài 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
II. CÁC HÌNHTHỨC SINH SẢN VÔ TÍNH 
III. ỨNG DỤNG 
1.Nuôi cây mô : 
2. Nhân bản vô tính : 
3. Cấy ghép mô 
* Thay thế mô hay cơ quan bị tổn thương 
* Có 3 dạng cấy ghép mô : 
Tự ghép 
Đồng ghép 
Dị ghép. 
Tiến sỉ Ian wilmut ( viện Roslin -Scotland): Trưởng nhóm nghiên cứu Cừu Dolly 
Tóm lược về cuộc đời của  Cừu Dolly 
Hình ảnh Cừu DOLLY(05/07/1996 – 14/02/2003) 
Cừu DOLLY và mẹ BLACK FACE 
Cừu DOLLY sinh lần I 
Cừu DOLLY tại Bảo tàng Royal ( Edinburgh – Scotland) 
CỦNG CỐ 
1. Sinh sản vô tính ? Là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực ( Tinh trùng) và giao tử cái ( Trứng), con sinh ra giống nhau và giống với cơ thể mẹ. 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ? Phân đôi  Nảy chồi  Phân mảnh  Trinh sản 
3. Cơ sở khoa học của sinh sản vô tính ? Cơ sở của sinh sản vô tính dựa trên cơ sở của quá trình phân bào nguyên nhiễm. 
4. Ứng dụng của sinh sản vô tính ?  Nuôi mô sống  Nhân bản vô tính  Ghép mô . 
So sánh sinh sản vô tính ở động vật và thực vật ? 
2. Khi điều kiện sống thay đổi đột ngột có thể dẫn đến hàng loạt cá thể động vật sinh sản vô tính bị chết , tại sao ? 
3. Phân biệt sinh sản vô tính và tái sinh các bộ phận cơ thể ? 
Bài tập về nhà 
CHÀO TẠM BIỆT! 
Chuùc caùc em hoïc taäp toát!