Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào (Bản chuẩn kiến thức)

Biến dị di truyền gồm 
A. 
B. 
C. 
D. 
biến dị tổ hợp , đột biến , thường biến . 
Câu 1. 
biến dị tổ hợp , đột biến , ADN tái tổ hợp . 
đột biến gen , đột biến NST. 
đột biến tế bào sinh dưỡng , đột biến tế bào sinh dục . 
 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
0 
A. 
B. 
C. 
D. 
biến dị do lai hữu tính . 
Câu 2. 
biến dị tổ hợp . 
biến dị hội nhập . 
biến dị tổng hợp . 
 
Các biến dị xuất hiện do sự tổ hợp lại vật chất di truyền từ bố và mẹ được gọi là . 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
0 
A. 
B. 
C. 
D. 
Ưu thế lai được tạo ra sau các phép lai khác dòng thuần chủng . 
Câu 3. 
Giống lai có ưu thế lai cao . Vì vậy , sử dụng cơ thể lai để làm giống rất tốt . 
Ưu thế cơ thể lai có được là do 1 alen trội-trội hơn cả 2 alen trội cùng cặp . 
Không phải tất cả các cơ thể lai được tạo ra đều có ưu thế lai . 
 
Phát biểu nào dưới đây không đúng về ưu thế lai 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
0 
A. 
B. 
C. 
D. 
Lai các dòng thuần khác nhau , qua đó chọn lọc tổ hợp gen mong muốn . 
Câu 4. 
Đồng hợp hóa tổ hợp gen mong muốn để có giống thuần . 
Tạo ra các dòng thuần khác nhau . 
Gây đột biến , lai các thể đột biến sau đó tự thụ phấn . 
 
Trong các bước tạo giống thuần dựa trên nguồn biến dị tổ hợp , bước nào dưới đây không có 
30 
29 
28 
27 
26 
25 
24 
23 
22 
21 
20 
19 
18 
17 
16 
15 
14 
13 
12 
11 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
0 
BÀI 19. TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I. Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến 
 Tại sao người ta không sử dụng các ĐB có sẵn trong tự nhiên mà phải gây ĐB? 
 Gây ĐB bằng cách nào ? 
 Gây ĐB nhằm mục đích gì ? 
 Khi đã có được thể ĐB mong muốn , người ta tạo giống mong muốn đó bằng cách nào ? 
1. Quy trình 
Xử lý mẫu 
chọn lọc thể ĐB 
tạo dòng thuần 
 Có khó khăn không ? Tại sao . 
 Có khó khăn không ? Tại sao . 
 Tại sao phải có bước này ? 
2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam 
Trung tâm Hạt nhân TP.HCM. Nhân giống thành công giống lúa thơm đột biến Basmati ở Sóc Trăng . Thời gian sinh trưởng 3 tháng , hạt dài thon, đẹp , và năng suất tăng gấp 2 - 2,5 lần so với giống gốc . 
Sử dụng Co-60 gây ĐBG trên chuối , tạo được giống mới kháng sâu bệnh 
 Tạo giống cây trồng 
2n 
2n 
Cônxixin 
2n 
3n 
n 
4n 
Giảm phân 
Giảm phân 
Dâu tằm tam bội 
 Tạo giống vi sinh vật 
Tranh lợn Đông Hồ được “ vẽ ” bằng vi sinh 
Gây đột biến một số loại vi sinh vật bằng tia tử ngoại , bằng hóa chất ... để thu được những loại vi sinh mang màu sắc khác nhau ” 
 Động vật , thực vật và VSV. Đối tượng nào gây ĐB hiệu quả hơn ? Tại sao . 
 Có thể nhận biết sơ bộ cây tứ bội được không ? Giải thích . 
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào 
1. Công nghệ tế bào thực vật 
 Cơ sở khoa học của nuôi cấy mô - tế bào là gì ? 
- Tạo vật liệu khởi đầu : khử trùng  cấy trong môi trường khởi động . 
- Giai đoạn nhân nhanh : chuyển vật liệu khởi đầu sang môi trường có bổ sung Xitokinin để tái sinh nhiều chồi . 
- Giai đoạn tạo cây hoàn chỉnh : tách chồi cho vào môi trường tạo rể ( bố sung Auxin)thành 1 cây hoàn chỉnh . 
- Giai đoạn ra cây : cây trong ống nghiệm đủ tiêu chuẩn ( chiều cao , số lá , số rễ ) sẽ được chuyển sang môi trường tự nhiên . 
 Ưu điểm của công nghệ này là gì ? 
  Công nghệ nuôi cấy mô-tế bào 
  Công nghệ dung hợp tế bào trần 
Môi trường dinh dưỡng chứa enzim hủy thành TB 
Virut xenđê 
Keo glycol 
Hoocmon 
  Công nghệ nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh 
Môi trường có enzim khử nhân sinh dưỡng 
Cônxixin 
n 
Cônxixin 
2n 
Cơ thế lưỡng bội thuần chủng ( đơn bội kép ) 
 Thực vật có kiểu gen AaBb giảm phân cho mấy loại hạt phấn ? Kí hiệu . 
A 
a 
B 
b 
A 
B 
A 
b 
a 
b 
a 
B 
 Nuôi những hạt phấn trên trong môi trường có cônxixin , hiện tượng nào có thể xảy ra ? 
Dung dịch cônxixin 
AABB 
AAbb 
aaBB 
aabb 
Đặc điểm của các TB này ? 
  Công nghệ nhân bản vô tính động vật 
2. Công nghệ tế bào động vật 
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào 
1. Công nghệ tế bào thực vật 
  Công nghệ nuôi cấy mô-tế bào 
  Công nghệ dung hợp tế bào trần 
  Công nghệ nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh 
2. Công nghệ tế bào động vật 
  Công nghệ nhân bản vô tính động vật 
Cho nhân TB tuyến vú 
Cho TBC của trứng 
Chuyển nhân TB tuyến vú vào TBC của trứng 
Nuôi cây trong ống nghiệm 
Phôi sớm 
Cừu 1 
Cừu 2 
Cừu 3 
Cấy phôi vào tử cung 
Cừu con ra đời (Dolly) 
 
  Công nghệ cấy truyền phôi 
Cắt phôi 
Nhiều vật nuôi cái mang phôi 
 Vai trò và ý nghĩa của công nghệ cấy truyền phôi 
1 
2 
3 
Nuôi cây trong ống nghiệm 
4 
Cừu 1 
Cừu 2 
Cừu 3 
5 
6 
 
  Điền vào chỗ trống sơ đồ dưới đây . 
1 mẹ cho trứng , mẹ thời sắm nôi 
1 mẹ ôm ấp à ơi 
3 mẹ sinh chung 1 con 
Con ơi đến hẹn con thời chui ra 
 Câu hỏi và bài tập 
Câu 1. 
alen A dễ bệnh , alen a kháng bệnh  KG aa không bệnh 
Gây ĐB cây dễ bệnh  các thể ĐB  cho nhiễm bệnh  cây không bệnh KG? 
Câu 2 
Giống 1 kháng bệnh X, giống 2 kháng bệnh Y  1 giống kháng cả 2 bệnh ? 
Lai  gây ĐB chuyển đpạn  thể ĐB  chọn lọc 
Câu 3 
Nghiên cứu SGK, viết lại bằng sơ đồ 
Câu 4 
Dựa vào sơ đồ SGK để giải thích