Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 24: Các bằng chứng tiến hóa (Bản chuẩn kiến thức)

Các sinh vật hiện nay do đâu mà có? 
	 - Trước thế kỉ XVIII, khoa học chưa phát triển, con người đã giải thích sự tồn tại của muôn loài do thượng đế, chúa trời tạo ra  Ngày nay khoa học hiện đại đã chứng minh: Các loài sinh vật hiện nay có chung nguồn gốc và được phát sinh từ giới vô cơ. 
	 - Phần sáu: “Tiến hóa” - sẽ giúp chúng ta tìm hiểu vấn đề này. 
	- Chương I: “Bằng chứng và cơ chế tiến hóa”. 
	 - Bài 24: “ Các bằng chứng tiến hóa ”- sẽ cung cấp cho chúng ta những bằng chứng nói lên mối quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật. 
	 * Có hai loại bằng chứng tiến hóa: Bằng chứng trực tiếp (là các hóa thạch – bài 33) và bằng chứng gián tiếp (bằng chứng giải phẩu so sánh, sinh học phân tử và tế bào) – Hôm nay chúng ta sẽ nghiên cứu. 
Chương I : BẰNG CHỨNG VÀ CƠ CHẾ TIẾN HÓA 
PHẦN SÁU: TIẾN HÓA 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH : 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
- Thảo luận theo nhóm : So sánh cấu tạo xương chi trước của các loài? 
Quan sát hình sau đây . 
Giống nhau về tổng thể , đều gồm có các xương đai , cánh , cẳng ( trụ , quay), cổ , bàn , ngón ( theo thứ tự từ trong ra ngoài ) 
Khác nhau về chi tiết cấu tạo ( rõ nhất ở xương bàn và xương ngón ). 
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH : 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
Tại sao chi trước của các loài khác nhau thì giống nhau về đại thể nhưng lại khác nhau về chi tiết ? 
Sự giống nhau về cấu trúc là do chúng thừa hưởng “ vốn gen ” di truyền từ tổ tiên chúng . 
Sự khác nhau là do trong quá trình tiến hoá , có sự biến đổi “ vốn gen ” ban đầu để tạo ra những tổ hợp gen mới thích nghi với môi trường . 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
 Cơ quan 
Tiêu chí 
Tên thường gọi 
Nguồn gốc cơ quan 
Chức năng 
Tay 
Chân 
Chân 
Cánh 
Chi trước 
Chi trước 
Chi trước 
Chi trước 
Cầm nắm , linh hoạt 
Đi , chạy 
. 
Đi , đào bới  
Bay lượn 
HÃY HOÀN THÀNH BẢNG SAU 
Thế nào là cơ quan tương đồng ? Cho ví dụ minh họa . 
- Cơ quan tương đồng : Là những cơ quan có cùng nguồn gốc có thể thực hiện các chức năng khác nhau . Cơ quan tương đồng phản ánh tiến hóa phân li . 
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH : 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH : 
Thế nào là cơ quan tương tự ? Cho ví dụ minh họa . 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
Thế nào là cơ quan thoái hóa ? 
Một số ví dụ khác về cơ quan thoái hóa : 
Trăn : có hai mấu xương hình vuốt nối với xương chậu -> bò sát không chân đã xuất phát từ bò sát có chân . 
Cá voi : còn di tích của xương đai hông , xương đùi và xương chày , hoàn toàn không dính với cột sống  -> cá voi là động vật có vú . 
Hoa đực của cây đu đủ có 10 nhị , ở giữa vẫn còn di tích nhuỵ ; hoa ngô có một số trường hợp xuất hiện các hạt ngô trên bông cờ => thực vật đơn tính có nguồn gốc từ động vật lưỡng tính . 
Qua nghiên cứu các cơ quan tương đồng và cơ quan thoái hóa ( bằng chứng gián tiếp ), các em rút ra nhận xét gì về mối quan hệ giữa các loài sinh vật hiện nay? 
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH : 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
Em hãy đưa ra các bằng chứng tế bào học chứng minh các loài trên trái đất hiện nay có chung một nguồn gốc ? 
II. BẰNG CHỨNG TẾ BÀO HỌC VÀ SINH HỌC PHÂN TỬ: 
Phân tích trình tự các aa của cùng một loại prôtêin hay các nuclêôtit trong cùng một gen ở các loài cho phép ta kết luận gì về quan hệ họ hàng giữa các loài ? Giải thích . 
Quan sát bảng 24 (SGK), cho biết người có quan hệ họ hàng gần gũi với loài nào nhất trong bộ Linh trưởng ? 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
 Hãy đưa ra các bằng chứng chứng minh ti thể và lục lạp tiến hóa từ vi khuẩn ? 
Gợi ý: 
- Ti thể có nguồn gốc từ vi khuẩn hiếu khí nội cộng sinh với tế bào nhân thực : ADN, ribôxôm ; Cơ chế tổng hợp prôtêin ; Có 2 lớp màng . 
- Lục lạp của tế bào thực vật có nguồn gốc từ vi khuẩn lam nội cộng sinh với tế bào thực vật . 
II. BẰNG CHỨNG TẾ BÀO HỌC VÀ SINH HỌC PHÂN TỬ: 
CỦNG CỐ 
Câu 1: Tuyến sữa không hoạt động ở hầu hết các con đực thuộc các loài động vật có vú là : 
	A. Cơ quan tiêu giảm . 	 
	 B. Cơ quan thoái hóa . 
	C. Cơ quan thiểu năng . 
	D. Cơ quan dư thừa . 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
CỦNG CỐ 
A. Các cơ quan thực hiện những chức năng rất giống nhau . 
B. Các cơ quan được tiến hóa từ một nguồn gốc chung . 
C. Các cơ quan được tiến hóa từ một nguồn gốc chung mặc dầu hiện tại 
 các cơ quan này có thể thực hiện các chức năng rất khác nhau . 
D. Các cơ quan thực hiện những chức năng tương tự nhau . 
Câu 2: Thế nào là cơ quan tương đồng ? 
Bài 24 : CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA 
- Học bài và trả lời các câu hỏi ở cuối bài . 
- Nghiên cứu bài tiếp theo . 
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP VỀ NHÀ 
Hiện tượng lại tổ ở người 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CON NGƯỜI 
Hiện tượng lại tổ ở người 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CON NGƯỜI 
Hiện tượng lại tổ ở người 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CON NGƯỜI