Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 41: Diễn thế sinh thái - Lê Thị Trang

kiểm tra bài cũ 
Quần xã sinh vật là gì ? 
Điểm khác nhau cơ bản giữa quần xã với quần thể sinh vật ? 
Nêu các mối quan hệ sinh thái diễn ra trong quần xã , ý nghĩa của chúng ? 
gợi ý trả lời: 
Định nghĩa Quần xã sinh vật : SGK/175 
Điểm khác nhau cơ bản : 
 - Về định nghĩa 
 - Về cấu trúc : đơn vị cấu trúc , số lượng loài , mối quan hệ gắn bó cơ bản 
giữa các đơn vị cấu trúc . 
3) Các mối quan hệ : hỗ trợ , đối địch 
 Ý nghĩa : làm cho quần xã duy trì cấu trúc tương đối ổn định tuy nhiên đôi 
khi làm quần xã bị biến đổi và tạo ra diễn thế sinh thái . 
Giáo viên : Lê Thị Trang 
Trường : THPT Lê Quý Đôn 
Tp Buôn Ma Thuột 
Bài 41: 
Diễn thế sinh thái 
Rừng thông nguyên sinh 
Rừng thông bị cháy 
Rừng thông còn lại sau khi bị cháy 
Rừng thông được phục hồi 
Em có nhận xét gì 
về rừng thông qua 
các hình ảnh này ? 
I- Khái niệm về diễn thế sinh thái : 
Diễn thế sinh thái là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn tương ứng dưới sự biến đổi của môi trường 
Quan sát hình bên và cho biết song song với quá trình biến đổi của quần xã , các điều kiện tự nhiên của môi trường đã thay đổi như thế nào ? 
Đầm nước 
Mới xây dựng 
Chưa có 
TV và ĐV 
Rong , bèo , tảo 
 Tôm , cá 
- Cỏ lau , cây bụi 
- Lưỡng cư , chim 
Nước bớt sâu , 
 bùn đáy nhiều hơn 
Nước nông 
bùn đáy dày 
Bùn đáy lấp 
đầy đầm 
Nước sâu 
Ít bùn đáy 
Sen , súng , trang 
 Tôm , cá , ốc , cò 
- Thực vật sống ở cạn 
-Động vật sống ở cạn 
II- Các loại diễn thế sinh thái : 1. Diễn thế nguyên sinh : 
 Diễn thế nguyên sinh là diễn thế khởi đầu từ môi trường chưa có sinh vật . Các sinh vật đầu tiên phát tán tới hình thành nên quần xã tiên phong . Tiếp theo là giai đoạn hỗn hợp gồm các quần xã sinh vật biến đổi tuần tự , thay thế lẫn nhau . Giai đoạn cuối hình thành quần xã ổn định tương đối . 
Quan sát hình sau và cho biết 
diễn thế nguyên sinh là gì ? 
Diễn thế sinh thái 
hình thành 
rừng cây gỗ lớn 
 Hướng diễn thế 
2.Diễn thế thứ sinh : 
Diễn thế sinh thái ở rừng lim 
Hướng diễn thế 
Quan sát hình vẽ và cho biết diễn thế thứ sinh là gì ? 
Diễn thế thứ sinh là diễn thế xuất hiện ở môi trường đã có một quần xã sinh vật 
từng sống . Quần xã này do những thay đổi của tự nhiên hoặc do tác động của 
con người đã khai thác tới mức huỷ diệt . Một quần xã mới phục hồi thay thế 
quần xã bị huỷ diệt . Giai đoạn giữa gồm các quần xã biến đổi tuần tự , thay thế 
lẫn nhau . 
III- Nguyên nhân của diễn thế sinh thái 
Học sinh thảo luận và 
hoàn thành bảng sau : 
Kiểu diễn thế 
Các giai đoạn của diễn thế 
Nguyên nhân 
của diễn thế 
Giai đoạn khởi đầu 
Giai đoạn giữa 
Giai đoạn cuối 
Diễn thế nguyên sinh 
Diễn thế thứ sinh 
Môi trường 
trống trơn 
Môi trường 
đã có 
quần xã 
Các QX 
trung gian 
thay thế nhau 
Các QX 
trung gian 
thay thế nhau 
Hình thành 
QX ổn định 
QX bị huỷ 
diệt hoặc 
 hình thành 
QX ổn định 
- Do tác động mạnh mẽ 
của MTS 
- Do cạnh tranh gay gắt giữa 
 các loài trong QX 
- Như 2 nguyên nhân trên 
- Do tác động con người 
3 nguyên nhân chính : 
Nguyên nhân bên ngoài : do tác động mạnh mẽ của ngoại cảnh 
 Nguyên nhân bên trong : do sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã 
 Do tác động mạnh mẽ của con người 
IV- Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái 
Nghiên cứu 
diễn thế 
sinh thái 
Nắm 
quy luật 
phát triển 
của QX 
Dự đoán QX 
trước đó và 
tương lai 
Khai thác tài nguyên 
thiên nhiên hợp lí 
Xây dựng và 
Quy hoạch QX 
Bảo vệ môi trường 
Hãy cho biết tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái ??? 
Tại sao nói trong diễn thế sinh thái , nhóm loài ưu thế đã “ tự đào huyệt chôn mình ”? 
Cho ví dụ về quá trình diễn thế của một quần xã nào đó xảy ra ở địa phương mà em biết ? 
Hãy nêu xu hướng của diễn thế nguyên sinh và diễn thế thứ sinh ? 
Theo em con người cần phải làm gì để giúp diễn thế sinh thái phát triển theo xu hướng đi lên ? 
Học bài và xem trước bài mới . 
củng cố & dặn dò 
tiết học đến đây là hết 
xin chân thành cảm ơn! 
kính chúc 
các thầy cô và các em 
sức khoẻ và hạnh phúc!