Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 6: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (Bản đẹp)

Tiết 6 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
Khái niệm chung : 
	 Là sự thay đổi số lượng NST trong tế bào ( có thể có nhiều loại : đột biến lệch bội và đột biến đa bội ). 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
	 I. Đột biến lệch bội : 
1 
2 
3 
4 
Thể lệch bội bình thường (2n) 
Thể không (2n-2) 
Thể một (2n-1) 
Thể một kép (2n-1-1) 
Thể ba (2n+1) 
Thể bốn kép (2n+2+2) 
Thể bốn (2n+2) 
	 1. Khái niệm và phân loại : 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
	 I. Đột biến lệch bội : 
Khái niệm : Là những biến đổi số lượng NST chỉ xảy ra ở một hay một số cặp NST tương đồng . 
Phân loại : Thể không , thể một , thể một kép , thể ba , thể bốn , thể bốn kép . 
	 1. Khái niệm và phân loại : 
n+1 
n+1 
n-1 
n-1 
n+1 
n-1 
n 
n 
	 2 . Cơ chế phát sinh : 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
 ♂ 
 ♀ 
n + 1 
n - 1 
n 
n + 1 
2n + 2 
( Thể bốn ) 
2n 
( Thể lưỡng bội ) 
2n + 1 
( Thể ba ) 
n - 1 
2n 
( Thể lưỡng bội ) 
2n – 2 
( Thể không ) 
2n – 1 
( Thể một ) 
n 
2n + 1 
( Thể ba ) 
2n – 1 
( Thể một ) 
2n 
( Thể lưỡng bội ) 
	I. Đột biến lệch bội : 
	 Trong giảm phân : Một hay một vài cặp NST nào đó không phân li tạo giao tử thừa (n+1) hoặc thiếu (n-1) một vài NST. Các giao tử này kết hợp với nhau và với các giao tử bình thường (n) sẽ tạo các thể lệch 
	 2 . Cơ chế phát sinh : 
	 Trong nguyên phân ( tế bào sinh dưỡng 2n): Một phần cơ thể mang đột biến lệch bội và hình thành thể 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
	 Mất cân bằng của toàn hệ gen : Thường gảm sức sống , gảm khả năng sinh sản hoặc chết . 
Hội chứng đao ( ba NST số 21 ) 
Hội chứng tơcnơ ( chỉ có 1 NST giới tính X) 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
 I. Đột biến lệch bội : 
3. Hậu quả : 
	 4. Hậu quả : 
	 Cung cấp nguyên liệu cho tiến hóa . 
	 Sử dụng lệch bội để đưa các NST theo ý muốn vào một giống cây trồng nào đó . 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
 I. Đột biến lệch bội : 
	 II. Đột biến đa bội . 
	 1. Tự đa bội . 
	 a. Khái niệm : 
	 Là sự tăng số NST đơn bội của cùng một loài lên một số nguyên lần . 
	 Đa bội chẵn : 4n, 6n, 8n 
	 Đa bội lẻ : 3n, 5n, 7n 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
	 II. Đột biến đa bội 
	 1. Tự đa bội 
	 b. Cơ chế phát sinh : 
Loµi A 
AA 
A 
Loµi A 
AA 
AA 
AAA 
Thể tam bội bất thụ 
( đa bội lẻ ) 
Loµi A 
AA 
AA 
Loµi A 
AA 
AA 
AAAA 
Thể tứ bội hữu thụ 
( đa bội chẵn ) 
Giao tử lưỡng bội 
Giao tử đơn bội bình thường 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
Giao tử lưỡng bội 
	 II.Đột biến đa bội 
	 1. Tự đa bội 
	 b. Cơ chế phát sinh 
	 Thể ThÓ tù tam béi : Sù kÕt hîp cña giao tö n víi giao tö 2n 
	 ThÓ tù tø béi : KÕt hîp gi÷a hai giao tö 2n hoÆc c¶ bé NST kh«ng ph©n li trong lÇn nguyªn ph©n ® Çu tiªn cña hîp tö 
2. DÞ ®a béi 
a. Kh¸i niÖm 
Lµ hiÖn t­îng c¶ hai bé NST cña hai loµi cïng tån t¹i trong mét tÕ bµo 
ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ 
§ ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ 
	II. § ét biÕn ®a béi 
	 2. D Þ ®a béi 
	b. C¬ chÕ ph¸t sinh 
Loµi A 
AA 
A 
Loµi B 
BB 
B 
AB 
Con lai l­ìng béi bÊt thô 
AABB 
ThÓ dÞ ®a béi h÷u thô 
( ThÓ song nhÞ béi ) 
AB 
AB 
	Lai xa t¹o ra c¬ thÓ lai bÊt thô . ë mét sè thùc vËt c¸c c¬ thÓ lai xa ®­ îc t¹o c¸c giao tö l­ìng béi do kh«ng ph©n li cña NST kh«ng t­¬ng ® ång , c¸c giao tö kÕt hîp víi nhau t¹o thÓ tø béi h÷u thô . 
§ ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ 
	II. § ét biÕn ®a béi 
	 3. H Ëu qu ¶ vµ vai trß cña ® ét biÕn ®a béi 
Nho l­ìng béi (2n) 
Nho tø béi (4n) 
§ ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ 
	II. § ét biÕn ®a béi 
	 3. H Ëu qu ¶ vµ vai trß cña ® ét biÕn ®a béi 
	TÕ bµo to, c¬ quan sinh d­ìng lín , ph¸t triÓn kháe , chèng chÞu tèt 
	 C¸c thÓ tù ®a béi lÎ kh«ng sinh giao tö b×nh th­êng 
	 Kh ¸ phæ biÕn ë thùc vËt , Ýt gÆp ë ® éng vËt 
	§ ét biÕn ®a béi cã vai trß quan träng trong tiÕn ho¸ v× nã gãp phÇn h×nh thµnh loµi míi . 
§ ét biÕn sè l­îng nhiÔm s¾c thÓ 
	 Bài tập 
	 Mét loµi cã 2n=10 NST. Hái sÏ cã bao nhiªu NST ë: 
	a. ThÓ mét nhiÔm 
	b. ThÓ ba nhiÔm 
	c. ThÓ bèn nhiÔm 
	d. ThÓ kh«ng nhiÔm 
	e. ThÓ tø béi 
	f. ThÓ tam béi 
	g. ThÓ tam nhiÔm kÐp 
	h. ThÓ mét nhiÔm kÐp 
9 NST 
11 NST 
12 NST 
8 NST 
4n=20 NST 
3n=15 NST 
12 NST 
8 NST 
 kÝnh chóc c¸c thÇy c« gi¸o 
 vµ c¸c em häc sinh 
 d¹y tèt , häc tèt