Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Tiết 29, Bài 27: Quá trình hình thành quần thể thích nghi

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ 
Kiểm tra bài cũ : 
- Tại sao nói quần thể là đơn vị tiến hóa ? 
- Nhân tố nào làm thay đổi tần số alen theo một hướng nhất định?Tại sao ? 
Tiết 29. Bài 27 
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ THÍCH NGHI 
I. Kh¸i niÖm ® Æc ® iÓm thÝch nghi 
1. Kh¸i niÖm 
Hình dạng bắt chước 
 Có màu sắc nổi bật 
Cụm hoa sồi 
a. Sâu sồi mùa xuân 
Sâu sồi 
b. Sâu sồi mùa hè 
Con bọ lá 
qóa tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
I. Kh¸i niÖm ® Æc ® iÓm thÝch nghi 
Những đặc điểm đó có ý nghĩa như thế nào đối với sinh vật ? 
Đặc điểm thích nghi là những đặc điểm chính giúp sinh vật sống sót tốt hơn . 
1. Kh¸i niÖm 
qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
II. Qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
a.Khái niệm . 
Quá trình hình thành quần thể thích nghi : Quá trình làm tăng dần số lượng cá thể có kiểu hình thích nghi cũng như tăng dần mức độ hoàn thiện các đặc điểm thích nghi từ th ế hệ này sang thế hệ khác 
1. Cơ sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi 
b. Ví dụ 
	 Phiếu học tập 
Hãy giải thích quá trình hình thành quần thể thích nghi sau theo nhóm : 
Câu 1(Nhóm 1): Giải thích sự hình thành màu xanh của quần thể sâu ăn lá rau ? 
Câu 2(Nhóm 2): Giải thích sự hình thành hình dạng của quần thể bọ que ? 
Câu3(Nhóm 3)Giải thích sự hình thành quần thể kháng thuốc của vi khuẩn tụ cầu vàng gây bệnh ở người ? 
Câu 4(Nhóm 4)Giải thích sự hình thành quần quần thể cây trồng có khả năng kháng được một số loại côn trùng phá hại ? 
Khi kh«ng sö dông Penicilin 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
B 
XuÊt hiÖn ® ét biÕn kh¸ng thuèc 
A 
A 
B 
A 
A 
A 
QuÇn thÓ sinh s¶n 
A 
A 
A 
A 
B 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
B 
A 
A 
A 
Khi sö dông Penicilin 
A 
A 
A 
A 
B 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
A 
§ ét biÕn 
Khi ch­a sö dông Penicilin 
C¸c c¸ thÓ A sinh s¶n ­u thÕ h¬n B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
B 
C¸ thÓ A gi¶m dÇn , B sinh s¶n ­u thÕ 
Tại sao vi khuẩn có khả năng kháng thuốc nhanh ? 
c. Cở sở di truyền của quá trình hình thành quần thể thích nghi 
Quá trình hình thành quần thể thích nghi phụ thuộc vào : 
Phát sinh tích luỹ đột biến 
Quá trình sinh sản 
Áp lực của chọn lọc 
2. ThÝ nghiÖm chøng minh vai trß cña CLTN trong qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
Nghiªn cøu SGK vµ tr ¶ lêi c©u hái : 
§ èi t­îng TN? 
 Quan ® iÓm cña c¸c nh µ khoa häc vÒ sù ho¸ ®en cña loµi b­ím s©u ®o Biston Betularia ? 
 Vai trß cña CLTN trong qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi ? 
qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
II. Qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
1.C¬ së di truyÒn cña qu ¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 
KÕt luËn : 
CLTN ® ãng vai trß sµng läc vµ lµm t¨ng sè l­îng c¸ thÓ cã kiÓu gen quy ® Þnh kiÓu h×nh thÝch nghi tån t¹i s½n trong quÇn thÓ còng nh ­ t¨ng c­êng møc ®é thÝch nghi cña c¸c ® Æc ® iÓm b»ng c¸ch tÝch luü c¸c alen quy ® Þnh c¸c ® Æc ® iÓm thÝch nghi m à không tạo ra đặc điểm thích nghi 
2. ThÝ nghiÖm chøng minh vai trß cña CLTN trong qu ¸ tr×nh h×nh thµnh ® Æc ® iÓm thÝch nghi 
III.SỰ HỢP LÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI: 
Cá sống trong nước ra khỏi nước bị chết 
Chim bay lượn trong không trung , khi xuống nước thì không sống được . 
C©y x­¬ng rång thÝch nghi víi m«i tr­êng kh « h¹n 
III. Sù hîp lý t­¬ng ® èi cña c¸c ® Æc ® iÓm thÝch nghi 
T¹i sao nãi c¸c ® Æc ® iÓm thÝch nghi trªn c¬ thÓ sinh vËt chØ mang tÝnh hîp lý t­¬ng ® èi ? 
Khả năng thích nghi của sinh vật trước môi trường không hoàn hảo : 
-CLTN chọn lọc kiểu hình của sinh vật theo kiểu thoả hiệp nghĩa là duy trì một kiểu hình dung hoà với nhiều đặc điểm khác 
- Một đặc điểm có thể thích nghi trong môi trường này nhưng có thể kém thích nghi trong môi trường khác 
Câu 1 : Sâu ăn lá thường có màu xanh lục của lá cây là do 
A.Ảnh hưởng trực tiếp của thức ăn là lá cây 
B.Kết quả của sự biến đổi cơ thể sâu phù hợp với sự thay đổi điều kiện thức ăn 
C.Sâu phải biến đổi màu sắc để lẫn trốn chim ăn sâu 
D.Kết quả của quá trình chọn lọc những biến dị màu sắc có lợi cho sâu đã phát sinh ngẫu nhiên sẳn có trong quần thể . 
CỦNG CỐ 
	 Câu 2: Ý nào trong các ý sau KHÔNG đúng ? 
A. Khả năng thích nghi của sinh vật với môi trường mang tính tương đối . 
B. Không thể có một sinh vật nào có nhiều đặc điểm thích nghi với nhiều môi trường khác nhau . 
C. Khả năng thích nghi của sinh vật mang tính hoàn hảo . 
D. Sinh vật có thể thích nghi với môi trường này nhưng không thích nghi với môi trường khác .