Bài giảng Sinh lý tiêu hóa (Bản hay)

C¬ thÓ sèng lµ mét hÖ thèng më lu«n x¶y ra trao ®æi chÊt víi m«i tr­êng. 
sinh lý tiªu ho¸ 
Ch­¬ng V 
I. Ý NGHĨA cña tiªu ho¸VÀ SỰ TIẾN HOÁ CỦA hÖ tiªu ho¸ 
Tiªu ho¸ thøc ¨n lµ g×? 
Tiêu hoá thức ăn là quá trình biến đối và phân giải thức ăn từ miệng đến ruột già, để biến đổi những chất hữu cơ phức tạp của thức ăn thành những chất đơn giản nhất mà cơ thể động vật và con người có thể sử dụng và hấp thụ như các axit amin, glucozơ, glyxeryl và axit béo 
1. ý nghÜa sinh lý tiªu ho¸ 
Tiêu hoá thức ăn là quá trình biến đối và phân giải thức ăn từ miệng đến ruột già, để biến đổi những chất hữu cơ phức tạp của thức ăn thành những chất đơn giản nhất mà cơ thể động vật và con người có thể sử dụng và hấp thụ như các axit amin, glucozơ, glyxeryl và axit béo 
Ba loại tác động là: 
+ Cơ học 
+ Hoá học 
+ Vi sinh học 
Tiªu ho¸ thøc ¨n ë ng­êi vµ ®éng vËt diÔn ra víi c¸c lo¹i t¸c ®éng nµo? 
Sự tiến hoá của hệ tiªu ho¸? 
II. CHỨC NĂNG SINH LÝ CỦA tiªu ho¸ . 
1. . Sự tiêu hoá thức ăn ở miệng 
Thøc ¨n ë miÖng ®­îc tiªu ho¸ b»ng c¸ch nµo? 
Tại sao nuốt được thức ăn? 
Nuốt là một động tác phản xạ phức tạp để chuyển thức ăn đã được tiêu hoá từ miệng xuống dạ dầy để tiếp tục tiêu hoá. Động tác nuốt gồm 3 giai đoạn sau: 
- Giai đoạn ở miệng: Thức ăn được cắt, xé và nghiền nhỏ, tạo thành viên kích thức niêm mạc miệng gây ra phản xạ nuốt. 
- Giai đoạn ở hầu: khi thức ăn đến hầu viên thức ăn sẽ kích thích màng khẩu cái bật ngược lên để đóng kín đường thông lên mũi, thanh quản nâng lên, màng tiểu thiệt bật xuống đóng kín đường thông với thanh khí quản, viên thức ăn chỉ còn đường xuống thực quản là do sự co bóp của hầu. 
- Giai đoạn ở thực quản: do nhu động của thực quản viên thức ăn được xuống dạ dầy qua lỗ thượng vị. 
III. TIÊU HOÁ THỨC ĂN Ở DẠ DÀY. 
DiÔn ra nh­ thÕ nµo? ChÊt g× ®­îc tiªu ho¸ vµ hÊp thô chÝnh ë d¹ dµy? 
Chó thÝch 4 lo¹i tÕ bµo tiÕt ra c¸i g×. 
Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ c¬ häc cña d¹ dµy ®¬n diÔn ra nh­ thÕ nµo? 
Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ho¸ häc cña d¹ dµy ®¬n diÔn ra nh­ thÕ nµo? 
S ù tiªu ho¸ thøc ¨n ë d¹ dµy 4 tói diÔn ra nh­ thÕ nµo? 
h×nh d¹ day 4 tói 
H·y ph©n biÖt tiªu ho¸ ë d¹ dµy ®¬n vµ d¹ dµy 4 tói? 
III. Tiêu hoá thức ăn ở ruột non 
CÊu t¹o thµnh ruét non 
Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë ruét non diÔn ra nh­ thÕ nµo? 
Tiªu ho¸ c¬ häc 
Nhờ co thắt từng phần, cử động quả lắc, cử động nhu động, cử động nhu động ngược của ruột non. 
Tiêu hoá hoá học: 
Hầu hết các thức ăn được tiêu hoá ở đây ruột non chịu tác dụng tiêu hoá hoá học của các dịch như dịch tuỵ, dịch ruột v µ dÞch mËt 
Thµnh phÇn, t¸c dông cña tõng lo¹i dÞch trong viÖc tiªu ho¸ tõng lo¹i thøc ¨n nh­ thÕ nµo? 
5. Hấp thụ thức ăn 
T¹i sao uèng r­îu nhiÒu sau mét lóc ®· bÞ say, t¹i sao ¨n thÞt l¹i no l©u h¬n ¨n c¬m...? 
Sù hÊp thô thøc ¨n x¶y ra däc theo èng tiªu ho¸ 
Sự hấp thụ dinh dưỡng xảy ra ở cả miệng (rượu), dạ dày (rượu, đường glôczơ, a.a, muối khoáng nhưng cũng rất ít) và chủ yếu ở ruột non nhờ các lông ruột. 
Sù hÊp thô c¸c chÊt kh¸c nhau theo mÊy con ®­êng?