Bài giảng Vật lí Khối 12 - Bài 9: Sóng dừng (Bản hay)

Tiết 16 
Bài 9 SÓNG DỪNG 
1) Phản xạ của sóng trên vật cản cố định 
Thí nghiệm : 
P 
Q 
I – SỰ PHẢN XẠ CỦA SÓNG 
Biến dạng bị đổi chiều 
P 
Q 
Khi phản xạ trên vật cản cố định , biến dạng của dây như thế nào ? 
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định 
Thí nghiệm 
P 
Q 
Đầu dây gắn vào tường 
Vật cản ở đây là gì ? 
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định 
Thí nghiệm 
Sóng có dạng hình sin 
Nếu cho p dao động điều hòa thì sóng truyền 
từ P đến Q có dạng hình gì ? 
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định . 
Sóng phản xạ luôn ngược pha với sóng tới ở điểm phản xạ . 
Vậy , khi phản xạ trên vật cản cố định , pha của sóng phản xạ và sóng tới như thế nào với nhau ? 
2) Phản xạ của sóng trên vật cản tự do 
Thí nghiệm : 
Q 
P 
Q 
P 
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do 
Q 
P 
Q 
P 
Biến dạng không đổi chiều , suy ra sóng phản xạ cùng pha với sóng tới ở điểm phản xạ . 
Biến dạng của dây có đổi chiều không ? Từ đó nhận xét về pha của sóng tới và sóng phản xạ . 
II)SÓNG DỪNG  
1) Thí nghiệm : 
P 
Q 
Soùng phaûn xaï 
Soùng tôùi 
Bụng 
Nút 
P 
Q 
Khi sóng tới và sóng phản xạ gặp nhau sẽ xảy ra hiện tượng gì ? Vì sao ? 
Hai sóng giao thoa vì chúng là hai sóng kết hợp . 
Bụng 
Nút 
P 
Q 
 Sóng truyền trên sợi dây trong trường hợp 
xuất hiện các nút và các bụng cố định gọi là 
sóng dừng . 
Thế nào là sóng dừng ? 
2. Sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định 
P 
Q 
A) Tại P, Q có hai nút 
B) Vị trí các nút 
Các nút nằm cách đầu P và Q những 
Khoảng bằng một số nguyên lần nửa 
bước sóng . 
P 
Q 
Hai nút liên tiếp cách nhau một khoảng bằngmấy lần bước sóng ? 
C) Vị trí các bụng 
P 
Q 
 một số lẻ lần 
Các bụng nằm cách hai đầu cố định bằng bao nhiêu bước sóng ? 
C) Vị trí các bụng 
P 
Q 
Hai bụng liên tiếp cách nhau bao nhiêu bước sóng ? 
d) Điều kiện để có sóng dừng trên sợi dây có hai đầu cố định 
P 
Q 
l 
K=1,2,3,.. 
Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có hai đầu cố định ? 
B 
A 
 2. Sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định , một đầu tự do 
A 
B 
Từ hình vẽ bên có mấy lần 
2) Sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định , một đầu tự do 
Q 
P 
l 
K=1,3, 5, .. 
Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi dây có một đầu cố định , một đầu tự do? 
 Quan saùt hieän töôïng ( soùng döøng ) 
Sóng chạy : Là sự lan truyền của các pha dao động . Các điểm 
 nằm trên cùng một phương truyền trong sóng sẽ có pha dao 
 động khác nhau . 
 Quan saùt hieän töôïng (so saùnh ) 
Một dây đàn hồi AB dài 1m căng ngang , B cố định , A gắn vào bản rung dao động với tần số f = 50 HZ tạo ra sóng ngang trên AB. Ta đếm được từ A đến B có 5 nút . Tìm vận tốc truyền sóng trên AB? 
Trên AB có sóng dừng với 5 nút , do đó có k = 4 bó sóng 
Vận tốc truyền sóng trên dây AB là : 
CỦNG CỐ