Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 1: Chuyển động cơ (Bản hay)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO & CÁC EM HỌC SINH 
Chuyển động tên lửa 
Người đi xe đạp 
Em hãy quan sát chuyển động của tên lửa đối với bệ phóng & chuyển động của ng ư ời đi xe đạp so với hàng cây bên đư ờng sau đó hãy định nghĩa chuyển động c ơ là gì ? 
- Định nghĩa : Chuyển động cơ là sự dời chổ của vật theo thời gian . 
- Khi vật dời chổ thì có sự thay đ ổi khoảng cách giữa vật và các vật khác và những vậ t khác đ ượ c coi là đ ứng yên . Vậ t đ ứng yên gọi là vật mốc . 
1.Chuyển động cơ là gì ? 
Các em hãy lần lượt chọn chiếc ôtô và hàng cây bên đường làm mốc . Hãy so sánh chuyển động của người với hai vật mốc đó . Từ đó ta rút ra được kết luận gì ? 
- Vậy chuyển động cơ có tính tương đối 
1.Chuyển động cơ là gì ? 
Em hãy tìm hiểu định nghĩa chất điểm và quỹ đạo chất điểm là gì 
- Đ ịnh nghĩa chất điểm : Trong những trường hợp kích thước của vật nhỏ so với phạm vi chuyể n đ ộng của nó , ta có thể coi vật như một chấ t đi ểm , chỉ như mộ t đi ểm hình học và có khối lượng của vật . 
- Khi chuyển động chất điểm vạch ra một đường trong không gian gọi là quỹ đạo . 
2.Chất điểm . Quỹ đạo của chất điểm 
Để xác định vị trí của một chất điểm ta làm như thế nào ? 
 - Đ ể xác đ ịnh vị trí của một chấ t đi ể m , ngư ời ta chọn một vật làm mốc , gắ n vào đó m ột hệ tọ a đ ộ , vị trí của chấ t đi ể m đư ợ c xác đ ịnh bằng tọ a đ ộ của nó trong hệ tọ a đ ộ này . 
3.Xác định vị trí của một chất điểm 
Tại sao phải cần đo thời gian ? Để xác định khoảng thời gian ta làm như thế nào ? Em hãy phân biệt khoảng thời gian và thời điểm ? 
- Muốn xác định chuyển động ta cần phải đo thời gian . 
- Để xác định khoảng thời gian người ta dùng đồng hồ . 
- Muố n xác đ ịnh thờ i đi ểm xảy ra một hiện t ư ợ ng nào đó , ngư ời ta chon một mốc thời gian và tính khoảng thời gian từ gố c đ ế n lúc đó . 
4.Xác định thời gian 
Theo trên muốn nghiên cứu chuyển động của một chất điểm , trước hết ta cần chọn một vật mốc , gắn vào đó một hệ toạ độ để xác định vị trí của nó và chọn một gốc thời gian gắn với một đồng hồ để xác định thời gian . 
– Hệ quy chiếu = Hệ tọa độ gắn với vật mốc + đồng hồ và gốc thời gian . 
– Vậy : Một vật mốc gắn với một hệ toạ đ ộ và một gốc thời gian cùng vớ i đ ồng hồ hợp thành một hệ quy chiếu . 
5.Hệ quy chiếu 
Các em quan sát chuyển động của của một chiếc xe trên đường , hãy so sánh quỹ đạo của các điểm trên khung xe và quỹ đạo của các điểm trên bánh xe ? 
Các quỹ đạo của các điểm trên khung xe và của các điểm trên bánh xe có chồng khít với nhau được không ? 
-Ta đ ịnh nghĩa chuyể n đ ộng tịnh tịnh tiến : Khi vật chuyể n đ ộng tịnh tiến , mọ i đi ểm của nó có quỹ đ ạo giống hệt nhau , có thể chồ ng khít lên nhau đ ư ợc . 
6.Chuyển động tịnh tiến 
-Ta đ ịnh nghĩa chuyể n đ ộng tịnh tịnh tiến : Khi vật chuyể n đ ộng tịnh tiến , mọ i đi ểm của nó có quỹ đ ạo giống hệt nhau , có thể chồ ng khít lên nhau đ ư ợc . 
6.Chuyển động tịnh tiến 
Trong hai chuyển động A & B sau đây chuyển động nào là chuyển động tịnh tiến ? 
A 
B 
Chuyển động A là chuyển động tịnh tiến , chuyển động B là chuyển động quay 
CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH SỨC KHOẺ