Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 17: Cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và của ba lực không song song (Bản hay)

TẬP THỂ LỚP 10A1 KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ 
GVTH: NGUYỄN THÀNH TRUNG 
TRƯỜNG THPT LƯƠNG ĐỊNH CỦA 
- Lực là đại lượng vec tơ hay đại lượng vô hướng ? 
- Nêu các đặc điểm của một vec tơ ? 
- Giá của lực là gì ? 
Giá của lực là đường thẳng mang vec tơ lực 
Tại trọng tâm của vật . 
Một vec tơ có 4 đặc điểm : điểm đặt , phương , chiều và độ lớn 
KIỂM TRA KIẾN THỨC CŨ 
0 
30 
15 
25 
20 
35 
40 
45 
50 
55 
5 
10 
Muốn cho một chất điểm đứng cân bằng thì hợp lực của các lực tác dụng lên nó phải bằng không . 
- Em hãy nêu điều kiện cân bằng của chất điểm ? Viết biểu thức 
 - Em haõy neâu ñaëc ñieåm cuûa hai löïc caân baèng ? Viết biểu thức 
 Đặc điểm của hai lực cân bằng : cùng tác dụng lên một vật , cùng giá , cùng độ lớn , ngược chiều . 
- Träng lùc cña vËt ® Æt vµo ® iÓm nµo trªn vËt ? 
Lực là đại lượng vectơ . 
Những hình ảnh trên , gợi cho chúng ta nghĩ đến trạng thái gì của diễn viên xiết ? 
Bạn hãy nhìn Hòn Trống Mái ở Sầm Sơn ( Thanh Hoá ). Tại sao hòn đá không bị đổ xuống đất ? 
CAÂN BAÈNG VAØ CHUYEÅN ÑOÄNG CUÛA VAÄT RAÉN 
TRÖÔØNG THPT LƯƠNG ĐỊNH CỦA. LỚP 10A1 
CHÖÔNG III 
 BAØI 17 
CAÂN BAÈNG CUÛA MOÄT VAÄT CHÒU TAÙC DUÏNG CUÛA HAI LÖÏC 
 VAØ CUÛA BA LÖÏC KHOÂNG SONG SONG. 
Từ các ý trên , theo em đưa ra khái niệm vật rắn ? 
- Cho ví dụ về một số vật rắn ? 
- Hình dạng và kích thước của các vật này là xác định hay thay đổi ? 
- Khi chịu tác dụng của ngoại lực thì vật rắn có biến dạng hay không ? 
VD: cái bàn , cây thước , quyển sách ,... 
Các vật này có hình dạng và kích thước không đổi . 
Vật rắn hầu như không bị biến dạng khi chịu tác dụng của ngoại lực . 
Vật rắn là những vật có kích thước đáng kể , không đổi và 
hầu như không bị biến dạng dưới tác dụng của ngoại lực . 
Khi biểu diễn các lực tác dụng lên một vật rắn thì có gì khác so với 1 chất điểm ? 
Vật rắn 
Chất điểm 
 Khi biểu diễn lực tại 1 điểm thì điểm đặt của lực là tại điểm đó , còn đối với vật rắn thì thể đặt tại những điểm khác nhau trên vật . . 
Dựa vào TN hãy cho biết điều 
kiện cân bằng của một vật rắn 
 chịu tác dụng của 2 lực ? 
I.CAÂN BAÈNG CUÛA MOÄT VAÄT CHÒU TAÙC DUÏNG CUÛA HAI LÖÏC 
1.Thí nghieäm : 
m 
Có những lực nào tác dụng lên vật ? Đô ̣ lớn của lực đo ́ như thế nào ? 
- Khi vật đứng yên thì độ lớn P 1 và P 2 sẽ như thế nào ? 
- Lực F 1 và F 2 của 2 sợi dây . Và F 1 = P 1 ; F 2 = P 2 
- Nhận xét gi ̀ vê ̀ các đặc điểm của các lực F 1 và F 2 tác dụng lên vật , khi vật đứng yên ? 
Hai lực F 1 và F 2 có cùng gia ́, cùng đô ̣ lớn va ̀ ngược chiều . 
VËt ® øng yªn khi 
P 1 =P 2 => F 1 = F 2 
2.Ñieàu kieän caân baèng : 
Muoán cho moät vaät chòu taùc duïng cuûa hai löïc ôû traïng thaùi caân baèng thì hai löïc ñoù phaûi cuøng giaù , cuøng ñoä lôùn vaø ngöôïc chieàu . 
Vd :Xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng vaät trong caùc tröôøng hôïp sau 
* Chú ý: Tác dụng của một lực lên một vật rắn không thay đổi khi điểm đặt trượt trên giá của chúng 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng 
mỏng bằng phương pháp thực nghiệm 
Khi treo một vật bằng một dây mảnh thì trọng tâm của vật và phương dây treo có vị trí tương đối với nhau như thế nào ? 
- Trọng lực của vật đặt vào trọng tâm (G) của vật . 
- Phương của dây treo đi qua trọng tâm của vật . 
Xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng phương pháp thực nghiệm như thế nào ?. 
A 
B 
Böôùc 1: Buoäc daây vaøo loã nhoû A ôû meùp cuûa vaät roài treo noù leân . Troïng taâm seõ naèm treân ñöôøng keùo daøi cuûa daây ( ñöôøng AB) 
Làm thế nào để xác định vị trí trọng tâm của vật ? 
C 
D 
A 
B 
Böôùc 2: Sau ñoù buoäc daây vaøo moät ñieåm khaùc C ôû meùp vaät roài treo vaät leân . Khi aáy troïng taâm phaûi naèm treân ñöôøng keùo daøi cuûa daây(ñöôøng CD). Nhö vaäy troïng taâm G laø giao ñieåm cuûa hai ñöôøng thaúng AB vaø CD. 
Trọng tâm 
ở đâu ? 
Trọng tâm 
ở đâu ? 
Trọng tâm 
ở đâu ? 
G 
G 
G 
Trọng tâm của các vật phẳng , mỏng và có dạng hình học đối xứng nằm ở tâm đối xứng của vật . 
X¸c ® Þnh träng t©m cña c¸c vËt ph¼ng, máng cã h×nh d¹ng sau : 
Em cã nhËn xÐt g× vÒ träng t©m cña c¸c vËt trªn ? 
G 
G 
Träng t©m cña mét vËt cã thÓ kh«ng n»m trªn vËt . 
C©u 1. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ ch­a chÝnh x¸c ? 
A. VËt n»m c©n b»ng d­íi t¸c dông cña 2 lùc th × hai lùc nµy cã : cïng ph­¬ng , ng­îc chiÒu vµ cïng ®é lín . 
B. VËt n»m c©n b»ng d­íi t¸c dông cña 2 lùc th × hai lùc nµy cã : cïng gi ¸, ng­îc chiÒu vµ cïng ®é lín . 
C. Träng t©m cña mét b¶n kim lo¹i máng h×nh ch ÷ nhËt lµ giao ® iÓm cña hai ®­ êng chÐo cña h×nh ch ÷ nhËt ® ã . 
D. VËt treo vµo d©y n»m c©n b»ng th × d©y treo cã ph­¬ng th¼ng ® øng vµ ®i qua träng t©m cña vËt . 
còng cè - vËn dông 
0 
30 
15 
25 
20 
35 
40 
45 
50 
55 
5 
10 
C©u 2. Ph¸t biÓu nµo sau ®©y lµ sai khi nãi vÒ träng t©m cña mét vËt r¾n? 
B. NhÊt ® Þnh ph¶i lµ mét ® iÓm trªn vËt . 
A. Cã thÓ trïng víi t©m ® èi xøng cña vËt . 
C. Cã thÓ ë trªn trôc ® èi xøng cña vËt . 
D. Phô thuéc vµo sù ph©n bè khèi l­îng cña vËt . 
0 
30 
15 
25 
20 
35 
40 
45 
50 
55 
5 
10 
CAÙC EM VEÀ NHAØ NHÔÙ HOÏC BAØI VAØ LAØM BAØI TAÄP ÔÛ NHAØ 
Kính chào quý thầy cô 
Chào tạm biệt lớp10A1