Bài giảng Vật lí Lớp 10 - Bài 31: Phương trình trạng thái của khí lí tưởng (Bản chuẩn kiến thức)

KÍNH CHÀO 
CÁC THẦY CÔ GIÁO 
CÙNG CÁC EM 
HỌC SINH 
4/25/2022 
1 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
 Ví dụ : Một cái bơm chứa 100cm 3 không khí ở nhiệt độ 27 0 C và áp suất 10 5 Pa . Tính thể tích của khí trong bơm khi nhiệt độ tăng đến 42 0 C và áp suất lúc đó là 2,5.10 5 Pa. 
Gi ải : T 2 1: P 1 = 10 5 Pa 
 t 1 = 27 0 C => T 1 = 300K 
 V 1 = 100cm 3 
T 2 2: P 2 = 2,5.10 5 Pa 
 t 2 = 42 0 C => T 2 = 315K 
 V 2 = ? 
 Áp dụng phương trình trạng thái cho lượng khí trong bơm , ta có : 	 
I. PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG: () 
4/25/2022 
2 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
II. QUÁ TRÌNH ĐẲNG ÁP: 
1 - Định nghĩa : ( Sgk ) 
2 - Liên hệ giữa thể tích và nhiệt độ truyệt đối trong quá trình đẳng áp : 
=> p = hằng số 
hằng số 
=> KL: Trong quá trình đẳng áp của một lượng khí nhất định thể tích tỉ lệ thuận với nhiệt độ tuyệt đối . 
(3) 
Từ (1), khi p 1 = p 2 => 
4/25/2022 
3 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
3 - Đường đẳng áp : ( Sgk ) 
O 
V 
T(K) 
V 1 
T 1 
V 2 
T 2 
p = h/s ố 
O 
V 
T(K) 
p 2 
p 1 <p 2 
p 1 
=> Trên cùng một hệ tọa độ (V,T), đường đẳng áp ở phía trên ứng với áp suất nhỏ hơn . 
V 2 
V 1 
4/25/2022 
4 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
III. “ĐỘ KHÔNG TUYỆT ĐỐI”: 
o 
(V) 
(T) 
p = h/số 
H×nh 31.4 
p 
(T) 
V = h/số 
H×nh 30.3 
o 
*Ý nghĩa vật lí : Khi T = 0 K (t = -273 0 C) => p=0 và V=0. Điều đó thực tế chỉ có thể gần đạt được mà thôi . Vì nếu đạt được thì vật chất ngừng hoạt động , nghĩa là trái với quy luật vận động của vật chất . 
* Nhiệt giai Ken- vin : Nhiệt giai bắt đầu bắt đầu bằng nhiệt độ 0 K gọi là “ độ không tuyệt đối ”. Các nhiệt độ trong nhiệt giai của Ken- vin đều có giá trị dương và mỗi độ chia trong nhiệt giai này cũng bằng mỗi độ chia trong nhiệt giai Xen-xi-út (Celsius). 
4/25/2022 
5 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
-273 
0 C 
O K 
K 
Thang nhiệt giai Ken- vin : 
Thang nhiệt Xen-xi-út : 
( độ không tuyệt đối ) 
4/25/2022 
6 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
IV. KHÍ THỰC VÀ KHÍ L í TƯỞNG: 
* Khí lí tưởng tuân theo đúng các định luật về chất khí đã học . 
* Chất khí thực ( chất khí tồn tại thực tế như oxi , nitơ , cacbonic ...) chỉ tuân theo gần đúng các định luật Bôi-lơ Ma- ri-ốt và Sác-lơ . Giá trị của tích pV và thương p/T hay V/T thay đổi theo bản chất , nhiệt độ và áp suất của chất khí . 
* Sự khác biệt giữa khí thực và khí lí tưởng không lớn ở những nhiệt độ và áp suất thông thường . 
=> Khi không yêu cầu độ chính xác cao , ta có thể áp dụng các định luật chất khí lí tưởng để tính áp suất , thể tích và nhiệt độ của khí thực . 
4/25/2022 
7 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
* Củng cố : 
- N ắm được độ không tuyệt đối là gì và ý nghĩa của nó . 
4/25/2022 
8 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
* Bài tập vận dụng : 
 Một lượng khí đựng trong xilanh có pittông chuyển động được . Ban đầu các thông số trạng thái của lượng khí này là 2atm, 15 lít , 27 0 C. Khi pittông nén khí , áp suất của khí tăng lên tới 3,5atm, thể tích giảm còn 12 lít . Hãy xác định nhiệt độ của khí nén khi đó ? 
 T.Thái 1: T.Thái 2: 
p 1 = 2atm p 2 = 3,5atm 
V 1 = 15 l V 2 = 12 l 
t 1 = 27 0 C => T 1 = 300 K t 2 = ? 
 HD: 
4/25/2022 
9 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
Áp dụng PT trạng thái : 
4/25/2022 
10 
Tiết 52 : PHƯƠNG TRÌNH TRẠNG THÁI CỦA KHÍ LÍ TƯỞNG 
Bài tập về nhà : * 4 -> 8(Sgk-165,166)* Chuẩn bị bài tập để tiết sau ôn tập. 
4/25/2022 
11 
4/25/2022 
12 
4/25/2022 
13 
Thang nhiệt giai Ken- vin : 
O K 
K 
-273 
0 C 
Thang nhiệt Xen-xi-út : 
( độ không tuyệt đối ) 
4/25/2022 
14 
Tiết 55 : BÀI TẬP 
I. Kiến thức cơ bản : 
II. Luyện tập : 
4/25/2022 
15 
Bài tập trắc nghiệm : 
	 Trong một thí nghiệm về sự khúc xạ ánh sáng , một học sinh đã vẽ lại trên giấy ba đường truyền của ánh sáng như hình vẽ , nhưng lại quên ghi chiều truyền của ánh sáng . Hãy : 
1. Xác định tia nào trong các tia trên có thể là tia khúc xạ ? 
	A. IS 1 	B. IS 2 
	C. IS 3 	D. IS 1 hoặc IS 3 
2. Cho biết quan hệ giữa n 1 (chiết suất môi trường 1) và n 2 (chiết suất môi trường 2) có thể xảy ra . 
	A. n 1 >n 2 	C. n 1 <n 2 
	B. n 1 =n 2 	D. Cả ba đều xảy ra 
n 1 
n 2 
2 
1 
S 1 
S 3 
S 2 
I 
4/25/2022 
16 
Chiếu một tia sáng từ nước ra không khí dưới góc tới 30 0 . Biết chiết suất của nước là 4/3. 
a. Tính góc khúc xạ của tia sáng sau khi qua mặt phân cách ? 
b. Trường hợp vẫn với tia sáng có góc tới như trên , nếu cho chiếu ra từ thuỷ tinh ( có chiết suất là ), để góc khúc xạ là 45 0 thì môi trường truyền ra phải có chiết suất bằng bao nhiêu ? Từ đó có nhận xét gì về ảnh hưởng của chiết suất trong hiện tượng . 
Bài tập tự luận : 
4/25/2022 
17 
Hình vẽ bài tập tự luận : 
12 0 
r 
I 
N’ 
S 1 
2 
1 
n 1 
n 2 
i 
S 2 
N 
K.khí 
N ước 
r’ 
30 0 
N’ 
I 
n 2 
1’ 
2 
n’ 1 
N 
i 
S’ 2 
S 1 
K.khí 
T.tinh 
4/25/2022 
18 
 Bước 1: Xác định rõ hiện tượng quang học mà bài toán đề cập có phải liên quan đến hiện tượng khúc xạ không ( dựa theo định nghĩa ).  Bước 2: Vẽ hình diễn tả quá trình truyền của ánh sáng mà bài toán nói tới ( nếu cần ); chú ý phân biệt đâu là môi trường tới , đâu là môi trường khúc xạ và chiều truyền của ánh sáng . Bước 3: Sử dụng biểu thức dạng đối xứng của định luật khúc xạ để giải trực tiếp hoặc gián tiếp theo yêu cầu của bài toán . Bước 4: Tính toán kết quả và rút ra ý nghĩa thực tiễn . 
Các bước giải chính 
4/25/2022 
19 
Bài tập về nhà : 
SGK: hoàn thiện các bài còn thiếu 
SBT: 26.8; 26.9 
4/25/2022 
20 
Một người đặt mắt phía trên mặt thoáng nhìn xuống đáy của một chậu đựng chất lỏng , theo phương vuông góc với mặt chất lỏng . Người này thấy hình như đáy được nâng lên gần mặt chất lỏng theo phương thẳng đứng . 
a. Hãy lý giải vì sao có hiện tượng đó ? 
b. Tính khoảng cách từ đáy chậu đến mặt chất lỏng khi đó . Cho bề dày và chiết suất của chất lỏng lần lượt là 30cm và 1,5. 
Bài 2: 
4/25/2022 
21 
Chiếu một tia sáng từ nước ra không khí dưới góc tới . Biết chiết suất của nước là 4/3. 
a. Tính góc khúc xạ của tia sáng sau khi qua mặt phân cách ? 
b. Trường hợp vẫn với tia sáng có góc tới như trên , nếu cho chiếu ra từ thuỷ tinh ( có chiết suất là ) thì góc khúc xạ thay đổi như thế nào ? Từ đó có nhận xét gì về ảnh hưởng của chiết suất trong hiện tượng . 
Bài 1: 
4/25/2022 
22