Bài giảng Vật lý 10 - Bài 17: Cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và của ba lực không song song

quyù thaày coâ ñeán döï giờKính chaøoLôùp 10a15KIEÅM TRA BAØI CŨ Đặc điểm của hai lực cân bằng:	* Cùng tác dụng lên một vật	* Cùng giá	* Cùng độ lớn 	* Ngược chiềuCâu 1: Em haõy neâu ñaëc ñieåm cuûa hai löïc caân baèng? Cho ví dụ?Caân baèng cuûa vaät raén treo ôû ñaàu daâyKIEÅM TRA BAØI CŨCaâu 2 : Em haõy cho bieát ñieàu kieän caân baèng cuûa moät chaát ñieåm laø gì ? Muoán cho moäät chaát ñieåm ñöùng caân baèng thì hôïp löïc taùc duïng leân noù phaûi baèng khoâng.Em hãy nhìn Hòn Trống Mái ở SẦM SƠN (Thanh Hóa): tảng đá không bị đổ xuống đất.Hãy quan sátCầu Mỹ Thuận trên sông Tiền Giang. Cầu Mỹ Thuận trên sông Tiền Giang. Những hình ảnh trên, gợi cho chúng ta nghĩ đến trạng thái gì của vật?CAÂN BAÈNG VAØ CHUYEÅN ÑOÄNG CUÛA VAÄT RAÉNĐiều kiện cân bằng. Các quy tắc hợp lựcMomen lực. Các dạng cân bằng.Chuyển động tịnh tiến của vật rắn.Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định. Ngẫu Lực.CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC VÀ CỦA BA LỰC KHÔNG SONG SONG1. Thí nghieäm2. Ñieàu kieän caân baèng 3. Caùch xaùc ñònh troïng taâm cuûa moät vaät phaúng, moûng bằng phương pháp thực nghiệm NỘI DUNG BÀI HỌC HÔM NAYI. CAÂN BAÈNG CUÛA MOÄT VAÄT CHÒU TAÙC DUÏNG CUÛA HAI LÖÏCVD: cái bàn, cây thước, quyển sách,...Vật rắn là những vật có kích thước đáng kể, không đổi và hầu như không bị biến dạng dưới tác dụng của ngoại lực.Cho ví dụ về một số vật rắn?I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC1. Thí nghiệmEm hãy thiết kế 1 thí nghiệm để cho 1 vật rắn (có khối lượng không đáng kể) đứng yên cân bằng?I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC1. Thí nghiệmF1P2P1F2Có những lực nào tác dụng lên vật?Độ lớn của lực đó như thế nào?C1: Có nhận xét gì về phương của hai dây khi vật đứng yên?Dựa vào thí nghiệm hãy cho biết điều kiện cân bằng của một vật rắn chịu tác dụng của 2 lực?2. Điều kiện cân bằngMuốn cho một vật chịu tác dụng của 2 lực ở trạng tháicân bằng thì 2 lực đó phải cùng giá, cùng độ lớn và ngược chiều. F1 = - F2 I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC1. Thí nghiệm Ghi chuù Taùc duïng cuûa moät löïc leân moät vaät raén khoâng thay ñoåi khi ñieåm ñaët cuûa löïc ñoù dôøi choã treân giaù cuûa noù. Taùc duïng cuûa löïc leân moät vaät raén coù thay ñoåi khoâng khi ñieåm ñaët cuûa löïc ñoù dôøi choã treân giaù cuûa noù töø C sang B?Caâu 1 : Troïng taâm cuûa moät vaät raén laø gì? Caâu 2 : Khi treo vaät thì daây treo coù phöông nhö theá naøo?Caâu 3 : Neáu treo vaät ôû hai vò trí khaùc nhau ta xaùc ñònh giaù cuûa troïng löïc trong hai laàn treo ñoù, qua ñoù coù theå xaùc ñònh troïng taâm cuûa vaät raén khoâng?3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏngbằng phương pháp thực nghiệm3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏngbằng phương pháp thực nghiệmTrọng tâm là điểm đặt của trọng lựcVậy trọng tâm phải nằm trên đường kéo dài của dây treo. 3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệmB1: Buộc dây vào lỗ nhỏA, ở mép của vật rồi treo nó lên. Trọng tâm sẽ nằm trên đường kéo dài của dây (đường AB)3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệmB2: Sau đó buộc dây vào mộtđiểm khác C ở mép vật rồitreo vật lên. Khi ấy trọng tâm sẽ nằm trên đường kéo dài của dây (đường CD)B3: Vậy trọng tâm G làgiao điểm của hai đườngthẳng AB và CDCác nhóm hãy xác định trọng tâm của các vật ở trên bàn của các em.Các nhóm hãy xác định trọng tâm của các vật sau đây? Troïng taâm cuûa caùc vaät phaúng, moûng vaø coù daïng hình hoïc ñoái xöùng naèm ôû taâm ñoái xöùng cuûa vaät.GGGG3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏngbằng phương pháp thực nghiệmC2 Em haõy laøm nhö hình veõ vaø cho bieát troïng taâm cuûa thöôùc deït naèm ôû ñaâu? Xaùc ñònh troïng taâm cuûa caùc hình sau?Các hòn đá này được giữ cân bằng nhờ các phản lực của tảng đá ở phía dướiNêu điều kiện cân bằng của một vật rắn chịu tác dụngcủa hai lực?2.Trọng tâm của vật rắn là gì?3. Trình bày cách xác định trọng tâm của vật rắn phẳng, mỏng bằng thực nghiệm.CỦNG CỐI. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰCĐiều kiện cân bằngMuốn cho một vật chịu tác dụng của 2 lực ở trạng tháicân bằng thì 2 lực đó phải cùng giá, cùng độ lớn và ngược chiều. F1 = - F2 Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệm Dùng một sợi dây để treo vật rắn phẳng mỏng 2 lần bằng cách buộc sợi dây vào hai điểm khác nhau trên vật, khi đó trọng tâm của vật nằm ở giao điểm của hai đường thẳng đứng trùng với phương của sợi dây trong hai lần treo đó.Câu 1: Phát biểu nào sau đây là SAI khi nói về trọng tâm của một vật rắnA. Có thể trùng với tâm đối xứng của vậtB. Phải là một điểm trên vậtC. Có thể ở trên trục đối xứng của vậtD. Phụ thuộc sự phân bố khối lượng của vậtCỦNG CỐCâu 2: Phát biểu nào sau đây là chưa chính xác?Vật nằm cân bằng dưới tác dụng của hai lực thìhai lực này cùng phương, ngược chiều và có độ lớn bằng nhauB. Vật nằm cân bằng dưới tác dụng của hai lực thì hailực này cùng giá, ngược chiều và cùng độ lớnC. Trọng tâm của bản kim loại hình chữ nhật nằm tại tâm (giao điểm hai đường chéo) của hình chữ nhật đóD. Vật treo vào dây nằm cân bằng thì dây treo có phương thẳng đứng và đi qua trọng tâm G của vậtCâu 3: Chọn câu sai:Treo một vật bằng một sợi dây như hình vẽ, khi vật cân bằng, dây treo trùng với:A. đường thẳng đứng đi qua trọng tâm của vậtB. đường thẳng đứng đi qua điểm treo vật NC. trục đối xứng của vậtD. đường thẳng đứng nối điểm treo vật N và trọng tâm của vậtCâu 4:Cho một vật có khối lượng 5 kg được treo bằng một sợi dây không dãn như hình vẽ, hãy biểu diễn các lực tác dụng lên vật và tính lực căng của sợi dây khi vật ở trạng thái cân bằng. Cho g=10m/s2mXin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo và tập thể học sinh lớp 10A15Taïi sao caàn phaûi khom ngöôøi khi tröôït tuyeát treân maët phaúng nghieâng?Taïi sao caàn phaûi khom ngöôøi vaø dang chaân khi naâng taï?Caân baèng khoâng beànTAÏI SAO NGÖÔØI NGHEÄ SÓ LAØM XIEÁC KHI ÑI TREÂN DAÂY LAÏI CAÀM THEO CAÙI CAÂY DAØI ?Möùc vöõng vaøng cuûa caân baèngTieáp xuùc vôùi maët ñôõ baèng moät soá ñieåm caùch nhauMöùc vöõng vaøng cuûa caân baèngMöùc vöõng vaøng cuûa caân baèngÑEÅ MOÄT NGÖÔØI COÙ THEÅ ÑÖÙNG ÑÖÔÏC TREÂN CAO THÌ CAÙC NGHEÄ SÓ XIEÁC ÑAÕ LAØM GÌ?TAÏI SAO ÔÛ MAËT ÑAÁT CAÀN COÙ NHIEÀU NGÖÔØI ÑÖÙNG NHÖ ÑOÄI HÌNH TREÂN ?TAÏI SAO NGÖÔØI NGHEÄ SÓ LAØM XIEÁC KHI ÑI TREÂN DAÂY LAÏI CAÀM THEO CAÙI CAÂY DAØI ?ÑEÅ MOÄT NGÖÔØI COÙ THEÅ ÑÖÙNG ÑÖÔÏC TREÂN CAO THÌ CAÙC NGHEÄ SÓ XIEÁC ÑAÕ LAØM GÌ? TAÏI SAO ÔÛ MAËT ÑAÁT CAÀN COÙ NHIEÀU NGÖÔØI ÑÖÙNG NHÖ ÑOÄI HÌNH TREÂN ?Khi biểu diễn lực tại 1 điểm thì điểm đặt của lực là tại điểm đó, còn đối với vật rắn thì các lực đặt vào vật nhưng có thể đặt tại những điểm khác nhau trên vật. Vì vật rắn có kích thước lớn.- Khi biểu diễn các lực tác dụng lên một vật rắn thì có gì khác so với 1 chất điểm?Vật rắnChất điểmI. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC1. Thí nghiệmF1P2P1F2Vậy qua quan sát các bước làm trên, các em hãy nêu ra cách xác định trọng tâm của một vật rắn phẳng mỏng? Dùng một sợi dây để treo vật rắn phẳng mỏng 2 lần bằng cách buộc sợi dây vào hai điểm khác nhau trên vật, khi đó trọng tâm của vật nằm ở giao điểm của hai đường thẳng đứng trùng với phương của sợi dây trong hai lần treo đó.3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệm