Bài thuyết trình môn Sinh lý thực vật - Đề tài: Ứng dụng các chất điều hòa sinh trưởng trong nông nghiệp - Huỳnh Thị Trang Châu

h lý của gibberellinKích thích mạnh mẽ sự sinh trưởng về chiều cao của thân, chiều dài của cành, rễ, sự kéo dài lóng của các cây họ hòa thảoKích thích sự nảy mầm của hạt, củ phá bỏ trạng thái ngủ nghỉ của hạt, củ, quả và câyKích thích sự ra hoa của cây, có tác dụng phân hóa giới tính đựcKích thích trong việc hình thành quả và tạo quả không hạtKích thích kéo dài chiều cao thânStem elongation of GA3Impacting of GA3 tocabbageGibberellins-Promote StemElongationContribute to floweringHelp end dormancy ofseeds and budsGrapes stems lengthen,which improved aircirculation around grapesand gave them more roomto grow. Bigger Grapes!GA3control What delicious grapes !Kích thích sự tạo quảKích thích ra hoa đựcTham gia vào thành phần của hormon ra hoa là GA và antesinTham gia vào thành phần của hormon ra hoa là GA và antesin3. Cơ chế tác động gibberellinHoạt hóa gen: kích thích sự nảy mầm của hạt, trong phôi hạt GA được tổng hợp hoạt hóa sự tổng hợp nên các enzyme thủy phân α- amylase, thủy phân tinh bột thành đường cung cấp cho quá trình hô hấp nảy mầm của hạtHoạt hóa bơm proton: tác động sinh trưởng dãn tế bào theo chiều dọc của gibberellin cũng được giải thích theo cơ chế hoạt hóa bơm proton giống như auxinTác dụng hoạt hóa gen của GAKích thích sự nảy mầm của hạtGerminated process of grainGA được tổng hợp từ phôi hoạt hoá tổng hợp enzym α-amylaseIII. Cytokinin1.Giới thiệu chung Thời gian phát hiện vào năm 1963Được phát hiện trong quá trình nuôi cấy mô, tế bào thực vậtCơ quan tổng hợp cytokinin là hệ thống rễTrong cây cytokinin được vận chuyển theo hướng ngọn, và tồn tại chủ yếu ở dạng zeatinCác cytokinin tổng hợp là kinetin, benzyl adeninCông thức cấu tạo Cytokinin được tổng hợp ở rễZeatin2. Vai trò sinh lý của cytokininHoạt hóa sự phân chia tế bào do kích thích sự tổng hợp nucleic acid, proteinCó tác dụng trong việc hình thành chồi, điều chỉnh hiện tượng ưu thế ngọnLà hormon hóa trẻ, kéo dài tuổi thọ của cây do ức chế quá trình phân hủy protein, nucleic acid, chlorophyllCytokinin có vai trò trong việc phân hóa giới tính cáiKích thích sự nảy mầm của hạt, củKích thích hình thành chồi trong nuôi cấy mô thực vậtKhoai tây3. Cơ chế tác động của cytokininHoạt hóa sự phân chia tế bào: khi thiếu cytokinin thì tế bào không phân chia mặc dù mRNA vẫn được hình thành bởi vì cytokinin tác động vào giai đoạn sau của quá trình phiên mãCó tác động đến quá trình tổng hợp proteinCytokinin có tác dụng ngăn cản sự phân hủy của protein, axit nucleic, diệp lục nên kìm hãm sự hóa giàTác động của cytokinin ở giai đoạn dịch mãNhóm các chất ức chế sinh trưởngI. Acid abscisic (ABA)	Nhóm các chất ức chế sinh trưởngI. Acid abscisic (ABA) - Axit absisic kich thích sự xuất hiện rời ở phần cuống, điều chỉnh sự rụng của các cơ quan của cây, vì vậy ở các bộ phận già sắp rụng chứa nhiều axit absisic. - Axit absisic có chức năng điều chỉnh sự đóng mở của khí khổng. Xử lý axit absisic ngoại sinh cho lá làm khí khổng đóng lại nhanh chóng, vì vậy mà làm giảm sự thoát hơi nước của lá. - Axit absisic còn được xem như là một hormone của sự già hóa, mức độ già hóa của cơ quan gắn liền với sự tăng lượng axit absisic. Trong chu kỳ sống, ở thời kỳ cây bắt đầu ra hoa tạo quả, hạt, củ... hàm lượng axit absisic tăng lên cho đến giai đoạn cuối. Vì vậy, sau khi cây ra hoa thì cây mau già và rút ngắn chu kỳ sống của mình.- Axit absisic ức chế sự tổng hợp axit nucleic trong tế bào, ức chế quá trình tổng hợp protein, từ đó ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng phát triển của cây, làm cây mau già và rút ngắn chu kỳ sống II.Ethylene (CH2=CH2)Ethylene (CH2=CH2) là một chất khí đơn giản kích thích sự chín của quả. VAI TRÒ SINH LÝ CỦA ETHYLENE1/ Được coi là hoocmon của sự chínNó kích thích sư tổng hợp Enzim gây biến đổi sinh hoá trong quá trình chín của quả. Quá trình chín của nhiều loại quả, xảy ra hiện tượng hô hấp bột phát, cường độ hô hấp tăng lên rất nhanh tạo nên một đỉnh hô hấp có tính bột phát. Sau đó cường độ hô hấp giảm đi rất nhanh, sự sản sinh ra Ethylene trong quả cũng tăng lên2/ Ethylene kích thích sự rụng của các cơ quan:3/ Ethylene kích thích sự ra hoa: 4/ Etylen và sự xuất hiện rễ bất định:5/ Tác dụng tương hỗ giữa Auxin và Ethylene.ETHYLENE KÍCH THÍCH SỰ CHÍN ĐỒNG LOẠT CỦA QUẢ2/ Xử lý ra hoa trái vụ:Xử lý Ethrel cho dứa, xoài để tạo quả trái vụ.3/ Tăng tiết nhựa mủ:Khi bôi Ethrel vào khoanh vỏ, tăng khả năng tiết nhựa mủ từ 50-> 100%. Tuy nhiên năng suất mủ ở những năm sau thường giảm. Vì vậy chỉ sử dụng biện pháp này khi cần thiết.4/ Sử dụng các chất kháng Ethylene:Làm tăng cường quá trình sinh trưởng, kéo dài tuổi thọ của của các cơ quan: cắt hoa.Ứng dụng các chất kích thích sinh trưởng trong sản xuất 1. Nguyên tắc sử dụng các chất điều hòa sinh trưởngNguyên tắc nồng độ: hiệu quả điều hòa sinh trưởng lên cây trồng phụ thuộc vào nồng độ sử dụng. Nồng độ thấp gây hiệu quả kích thích, nồng độ cao gây hiệu quả ức chế, nồng độ quá cao gây chếtNguyên tắc không thay thế: các chất điều hòa sinh trưởng chỉ có tác dụng hoạt hóa quá trình trao đổi chất mà không có tác dụng dinh dưỡng do đó chúng ta vẫn phải bổ sung các chất dinh dưỡng khi sử dụng các chất kích thích sinh trưởng nàyNguyên tắc đối kháng sinh lý: hiểu biết được nguyên tắc này ta có thể xử lý hormon ngoại sinh cho cây đạt được hiệu quả Nguyên tắc chọn lọc2. Một số ứng dụng của các chất kích thích sinh trưởng trong sản xuất2.1. Kích thích sự sinh trưởng nhanh, tăng chiều cao cây, tăng sinh khối và tăng năng suất cây trồng bao gồm các nhóm chất kích thích auxin, gibberellin2.2. Kích thích sự ra rễ bất định của cành giâm, cành chiết trong nhân giống vô tính cây trồng. Người ta thường sử dụng auxin ởcác nồng độ khác nhau tùy thuộc vào việc giâm hay chiết và loại cây trồng2.3. Điều chỉnh sự ngủ nghỉ của hạt, củ. Để phá ngủ nghỉ cho hạt người ta thường xử lý hạt bằng GA2.4. Điều chỉnh sự ra hoa, phân hóa giới tính: để kích thích sự ra hoa sớm hoăc muộn và tỷ lệ hoa đực cái khác nhau người ta sử dụng gibberellin và cytokinin. GA có tác dụng phân hóa giới tính đực, cytokinin phân hóa giới tính cái. Người ta đã áp dụng trên cây họ bầu bí cho tỷ lệ quả cao.2.5. Điều chỉnh sự chín của quả để kéo dài thời gian chín của quả người ta sử dụng auxin. Người ta đã sử dụng 2,4D 2 – 10ppm hoặc α-NAA để phun cho quả trên cây hoặc sau khi thu hoạch. Ví dụ: trong trường hợp quất chín sớm người ta xử lý auxin làm cho quất chín chậm lại đúng vào dịp Tết2.6. Điều chỉnh sự rụng: người ta dùng auxin phun cho cây để ức chế sự hình thành tầng rời ngăn cản sự rụng của hoa, quả Ví dụ: Người ta đã sử dụng α-NAA,2,4D cho quả xanh của táo, lê, cam, chanh.2.7. Điều chỉnh sự phát sinh hình thái trong nuôi cấy mô tế bào. Trong giai đoạn đầu của quá trình nuôi cấy mô để tăng hệ số nhân giống tỷ lệ cytokinin cao hơn so với auxin, ở giai đoạn sau tỷ lệ auxin cao hơn so với cytokininGA kéo dài lóng của họ hòa thảoGA làm tăng độ trỗ thoát trong sản xuất lúa laiGA kéo dài lóng của họ hòa thảoGA làm tăng độ trỗ thoát trong sản xuất lúa laiThí nghiệm xử lý GA3 cho cà chuaControlTreatment GA3Treatment GA3Vai trò kích thích sinh trưởng của GAXử lý GA3Đối chứngGA3 làm tăng sinh khối rau một cách mạnh mẽAuxin ức chế quả chín chậm có ý nghĩa trong bảo quản nông sảnAuxin giảm sự rụng hoa quả trong sản xuấtTác động của auxin đối với việc hình thành quả không hạtstrawberryAuxin kích thích ra rễ trong nhân giống vô tính treatedwith auxinuntreated Auxin Kích thích sự kéo dài của thân cây  và coleoptiles Tham gia vào các phản ứng tăng trưởng  với ánh sáng và trọng lực Đẩy mạnh phát triển và gốc  tăng trưởng Indoleacetic Acid (IAA) là  áp dụng cho cây ăn quả để     + Đẩy mạnh thống nhất hoa     + Ngăn chặn sớm ra quả     + Đặt cây ăn quả và khuyến khích        phát triển đồng bộ trái cây auxin tổng hợp (2,4-D) được  sử dụng như là chất diệt cỏ Auxin kích thích ra rễ trong nhân giống vô tínhVai trò của các chất kích thích sinh trưởng trong nuôi cấy mô, tế bàoTỷ lệ Auxin/ Cytokinin khác nhau dẫn đến sự phát sinh rễ hoặc chồi là khác nhauQuy trình nuôi cấy mô,callus tế bào, phôi Phòng thí nghiệm nuôi cấy mô của trườngAuxin và cytokinin được sử dụng trong nuôi cấy mô ở khoai tâyThực trạng sử dụng các chất kích thích sinh trưởng ở Việt NamCác chất kích thích sinh trưởng thực vật được sử dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp để tăng năng suất.Tuy nhiên do chạy theo lợi nhuận mà dẫn đến tình trạng lạm dụng quá mức các chất kích thích sinh trưởng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.Tình trạng sử dụng thuốc nhập lậu từ Trung Quốc và thuốc không rõ nguồn gốc ,không nằm trong danh mục cho phép của bộ y tế còn phổ biến.Không sử dụng theo đúng hướng dẫn và theo khuyến cáo.Các cơ quan có chức năng đã vào cuộc để kiểm tra mức độ an toàn thực phẩm ở các nơi sản xuất rau.Cũng như tiến hành điều tra về dư lượng thuốc kích thích trên các nông sản .Một số hình ảnh về thực trạng sử dụng các chất kích thích sinh trưởng Hướng giải quyếtChúng ta đang phát triển các vùng trồng rau sạch, an toàn.Kiểm soát chặt chẽ các nguồn thuốc trên thị trường. Giảm tối đa việc sử dụng các thuốc không rõ nguồn gốc.Hướng dẫn cho nông dân phương pháp sử dụng hiệu quả nhất và an toàn nhất.Tăng cường kiểm tra giám sát việc sử dụng các thuốc không rõ nguồn gốc và có biện pháp xử lý thích đáng.Rau sạch ở xã Tân Phú Trung, Củ Chi được trồng, chăm sóc đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng (www.sggp.org.vn/xahoi/2008/1/141981/)Kết luậnCác chất kích thích sinh trưởng có hiệu quả rất rõ rệt đối với quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồngViệc sử dụng các chất kích thích trên có nhiều ý nghĩa trong sản xuất nông nghiệp, mặc dù vậy cũng không nên lạm dụng quá mức.Tuy nhiên tác dụng của chúng vẫn chưa được hiểu rõ hết cần có các hướng nghiên cứu mới về tác dụng của các chất kích thích sinh trưởng này.Tài liệu tham khảo1. Giáo trình sinh lý thực vật – GS.TS Hoàng Minh Tấn, GS.TS. Nguyễn Quang Thạch, PGS.TS Vũ Quang Sáng –NXBNN 20062. Giáo trình sinh lý thực vật ứng dụng – PGS.TS Vũ Quang Sáng, TS. Nguyễn Thị Kim Thanh, Nguyễn Thị Nhẫn, Mai Thị Tân3.  www.the-scientist.com 5.