Bài thuyết trình Trình bày những hiểu biết về tập tính tự vệ và tấn công
NỘI DUNG
I/ Khái niệm tập tính học động vật
II/ Các loại tập tính
III/ Một số tập tính phổ biến ở động vật
IV/ Tập tính tự vệ và tấn công
Đặc điểm
Cơ sở thần kinh của tập tính
Tác dụng
Ứng dụng
lẫn với đám đất . Nhiều loài lưỡng cư có thể thay đổi màu sắc cho phù hợp với môi trường ( ếch , nhái , chàng hiu ...). Một số loài lưỡng cư khác có màu sắc sặc sỡ , có tính chất báo hiệu , mặt bụng của cá cóc Tam Ðảo có màu da cam, cóc tía ( Bombina ) khi gặp nguy hiểm , chúng cong lưng , nằm ngửa để lộ phần da dưới bụng có màu sắc sặc sỡ để kẻ thù phải sợ . Lưỡng cư - Một số loài lưỡng cư có khả năng giả chết . Cóc tía , nhái bầu khi gặp nguy hiểm thì nắm ngửa , nhắm mắt và nín thở .- Một số loài lưỡng cư không đuôi phình thân thật lớn để dọa kẻ thù , miệng mở to để dọa nạt . Thân phồng lớn cũng giúp con vật ẩn chật trong khe hốc khó bị lôi ra ngoài ( ểnh ương , cóc , nhái ..). Lưỡng cư - Một số loài lưỡng cư cỡ lớn khi bị tấn công đã tìm cách cắn lại ( Amphiuma ), có loài phát ra tiếng kêu . Vũ khi tự vệ lợi hại nhất của lưỡng cư là các tuyến da tiết ra chất độc . Một số tuyến độc rõ ràng phân tán hay tập trung thành các khối tuyến để bảo vệ các nơi trọng yếu của cơ thể như ở đầu . Thông thường chất độc kích thích màng nhầy của miệng kẻ thù làm cho chúng không dám tấn công liên tiếp . Chất độc của cóc tiêm vào chim thú sẽ làm ngừng hô hấp và liệt cơ . Nọc của cóc Bufo marima làm chết chó khi cắn phải con vật . Ðặc biệt ếch độc Nam Mỹ có nhựa rất độc , các thợ săn Colombia dùng để tẩm tên , có thể giết chết khỉ lớn hoặc báo . Lưỡng cư Chuùng coù nhieàu caùch töï veä khaùc nhau . Ñeå töï veä mình thì raén coù caáu taïo khaùc thöôøng treân cô theå hoaëc maøu saéc treân da : raén luïc , raén daây , coù maøu xanh laù caây . Hình daïng cuûa raén raát quan troïng trong vaán ñeà nguî trang : nhö raén boø coù thaân hình maûnh töông töï nhö moät phaàn cuûa caây . CAÙCH TÖÏ VEÄ CUÛA RAÉN Moät soá raén khoâng ñoäc laïi coù maøu saéc töông töï nhö raén ñoäc ñeå traùnh ñöôïc keû thuø vaø ñöôïc baûo veä . CAÙCH TÖÏ VEÄ CUÛA RAÉN Raén hoå mang , raén hoå chuùa chuùng töï chuû ñoäng baûo veä baèng caùch caát cao coå phuø mang , baïnh coå ñeå doaï naït hoaëc phun noïc ñeå laøm muø maét keû thuø . Nhieàu loaøi raén chôi troø giaû cheát khi bò ñe doaï . CAÙCH TÖÏ VEÄ CUÛA RAÉN Đối với những loài động vật hình thức sống bày đàn Tự vệ là hình thức các loài động vật sống thành bày đàn với nhau , tập trung lại với nhau để tự vệ , chống lại kẻ thù , Như các đàn trâu rừng , đàn ngựa vằn , đàn linh dương , đàn hươu trong các đàn này cũng có sự phân công rõ ràng giữa các con trong đàn . Con đực đầu đàn đi đầu , còn các đực khỏe mạnh thì đi bên ngoài để bảo vệ cả đàn , có thể tấn công lại kẻ thù hoặc chỉ là hình thức tự vệ khi có kẻ thù đến , còn những con cái , con non, con già yếu thì ở trong vòng bảo vệ của những con đực bên ngoài . Động vật sống bày đàn Hay những loài cá , chúng sống thành đàn rất lớn và thưởng tập trung thành một khối khi di chuyển . Chính việc sống thành một đàn lớn và tập trung như vậy làm cho chúng dễ dàng thoát khỏi những loài cá khác . BẠCH TUỘC Có những vòi dài , chứa nọc độc . Nó có thể thay đổi màu sắc để hòa mình vào môi trường xung quanh . 3.2/ TẤN CÔNG CÁ MẶT QUỶ Nằm dưới đáy đại dương và chộp bất kì con cá nào đi ngang qua. Nó có những cái gai nhỏ chứa đầy nọc độc để giết chết con mồi . Động vật sống bày đàn Đối với những loài động vật hình thức sống bày đàn tấn công là hình thức kiếm ăn tập thể của một số loài thú ăn thịt , một số loài cá chúng tập trung thành đàn lớn hoặc nhỏ và đi săn tập thể . Chính việc tập trung như vậy làm tăng hiệu quả của việc săn mồi , cũng như tấn công con mồi có hiệu quả hơn . Các loài sư tử , loài linh cẩu thường tụ tập thành đàn một vài con một để săn mồi dễ dàng hơn . Trong cuộc săn mồi có sự phân công rất rõ ràng . Như ở sư tử một đàn có con đầu đàn thường là con đực to, khỏe , nhanh nhẹn Khi đi săn chúng rất ít khi tham gia và quá trình đuổi bắt mà quá trình này được thực hiện do các con cái trong đàn đảm nhận , còn lúc bắt được mồi rồi thì con đầu đàn lại được ăn trước . Linh cẩu săn mồi Con sư tử cái đã lựa chọn được một con ngựa vằn và bắt đầu rượt đuổi để tấn công con mồi . Đàn chó sói đuổi theo con linh dương Các loài chim Chim troáng coù tính saân si haùu ñaù ñeå ñaùnh ñuoåi keû thuø ra khoûi laõnh ñòa cuûa mình Coøn ôû chim maùi tính saân si haùu ñaù ñeå sinh toàn , baûo veä laõnh thoå cuûa con troáng , töùc laø baûo veä kho löông thöïc cho chính oå con cuûa noù sau naøy(do röøng roäng nhöng thöùc aên raát hieám hoi).Ñieàu ñoù giaûi thích lyù do taïi sao vaøo muøa sinh saûn chim maùi trôû neân raát hung döõ,trong khi binh thöôøng chim maùi raát hieàn laønh , Các loài chim Raén taán coâng moài baèng mieäng , sau khi giöõ chaët con moài , raén duøng thaân cuoán eùp laøm con moài maát khaû naêng cöû ñoäng vaø hoâ haáp , sau ñoù môùi tìm caùch nuoát.Nhöõng raén coù noïc ñoäc sau khi caén moài , ñôïi moài bò teâ lieät hoaøn toaøn chuùng môùi nuoát chöûng . Các loài rắn Raén nuoát chöûng ñöôïc moài laø vì noù coù moät haøm hai khôùp noái vaø nhöõng daây chaèng ñaøn hoài noái caùc xöông haøm vôùi nhau . Ñieàu naøy cho pheùp mieäng con raén môû ra thaät to ñeå coù theå nuoát chöûng thöùc aên lôùn hôn caùi ñaàu cuûa noù . Raén raát tham aên coù theå nuoát ñöïôc con moài lôùn gaáp 4 –5 laàn cô theå chuùng . Khaû naêng nhòn aên cuûa raén raát gioûi Các loài rắn Loaøi ong moãi khi ñoát ngöôøi xong thì chính chuùng phaûi cheát , duø ong voán khoâng thích maøu ñen vaø cuõng khoâng thích muøi vò gay gaét nhö röôïu nhöng ai maëc ñoà ñen hoaëc môùi uoáng röôïu maø ñeán gaàn toå ong thì seõ bò chuùng taán coâng duø chuùng khoâng muoán ñoát ngöôøi . ONG MAÄT 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Bảo vệ mùa màng Baét gaëp raày naâu ñang ñaäu , kieán ñoû baát ngôø xoâng ñeán , taäp kích caén coå raày naâu tha veà toå . Neáu gaëp raày naâu to, kieán ñoû lieäu söùc khoâng baét noåi lieàn chaïy veà toå goïi theâm ñoàng loaïi trieån khai vaây baét baèng ñöôïc con raày naâu ñoù . Con người Tập tính tự vệ và tấn công ở con người rất phức tạp vì con người biết vận dụng kinh nghiệm của mình . Biết sáng tạo và có khả năng chế tạo công cụ . Vì vậy con người có rất nhiều hình thức tự vệ và tấn công . Đấu tranh chống quân xâm lược Săn bắt các loài thú Tuy aáu truøng raày naâu chui saâu vaøo trong thaân caây mía , nhöng vôùi taøi trinh saùt , khoân kheùo kieán ñoû baùm saùt vaø chiu vaøo taän toå ñoát cheát aáu truøng raày naâu roài keùo xaùc tha veà toå kieán . 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Kieán ñoû laø loaøi coân truøng soáng quaàn theå , nhöõng ngöôøi troàng mía naém ñöôïc taäp tính sinh hoaït cuûa chuùng , ñaõ nuoâi vaø gaây gioáng kieán ñoû thaønh coâng , cung caáp ñoäi quaân caän veä ngaøy caøng ñoâng cho vöôøn mía . Theo thoáng keâ ôû vöôøn mía coù nuoâi kieán ñoû , tæ leä saâu raày töø 10% xuoáng coøn 1%, neáu nuoâi kieán ñoû trong ba naêm lieàn thì vöôøn mía cô baûn saùch boùng raày naâu . 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Cá vòi Ôû vuøng bieàn nhieät ñôùi vaø oân ñôùi coù moät loaøi caù raát ñaëc bieät , treâ ñaàu caù coù moät chieác voøi meàm nhö voøi ñæa neân ñöôïc goïi laø “ caù voøi ”. 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Loaøi caù naøy thöôøng duøng baùm chaët vaøo buïng caù maäp , caù voi , caù noùc vaø ruøa bieån , coù khi coøn baùm chaët vaøo ñaùy thuyeàn . Nhö vaäy chuùng vöøi traùnh ñöôïc keû thuø , vöøa ñöôïc ñöa tôùi nhöõng vuøng coù nhieàu thöùc aên . Cá vòi 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Vì voøi cuûa caù voøi coù söùc huùt raát maïnh neân cö daân ôû moät soá nöôùc goïi caù voøi laø löôõi caâu soáng , töùc laø duøng caùi voøi ñeå caâu caùc loaøi caù khaùc . Cá vòi 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Ngöôøi ta chæ caàn buoäc moät sôïi daây nhoû vaø dai vaøo ñuoâi caù voøi roài thaû noù xuoáng bieån , ñôïi khi sôïi daây caêng maïnh töùc laø caù voøi ñaõ baùm chaët vaøo buïng moät con caù khaùc , ngöôøi ta chæ vieäc quay daây keùo veà laø seõ baét ñöôïc con caù to bị caù voøi baùm raát chaët vaøo buïng Cá vòi 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Öùng duïng trong an ninh quoác phoøng 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Vôùi khöùu giaùc nhaïy beùn cuûa mình, nhöõng chuù choù nghieäp vuï naøy ñaõ giuùp löïc löôïng caûnh saùt tìm ra thuû phaïm trong nhieàu vuï aùn quan troïng vaø khoù khaên Choù nghieäp vuï khoâng nhöõng tìm ra thuû phaïm, maø coøn nhaän bieát ñöôïc ñöôøng ñi, phaùn ñoaùn ñöôïc tình hình, ñaùnh hôi ñöôïc daáu chaân cuûa ñòch ñeå baùm theo truy kích Cá mũi tên Caùc nhaø khoa hoïc ñaõ nghieân cöùu veà vaán ñeà naøy phaùt h ieä n khi thaáy caù muõi teân ñaâm thuûng vaùn thuyeàn, löïc xung kích maø noù nhaän ñöôïc laø 150kg, thuyeàn bò xuyeân thuûng coøn muõi teân thì nguyeân veïn. 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Xöông soï cuûa caù muõi teân coù keát caáu töông ñoái chaët cheõ laïi gaén lieàn vôùi phaàn goác cuûa muõi teân khieán cho caùmuõi teân coù theå chòu ñöïng ñöôïc löïc xung kích raát maïnh 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Keát caáu naøy ñaõ ñöôïc caùc nhaø khoa hoïc hoïc taäp , öùng duïng khi thieát keá cheá taïo phi thuyeàn vuõ truï. MEØO Meøo laø nhöõng ñoäng vaät ñaàu tieân maø con ngöôøi söû duïng taäp tính phuïc vuï cuoäc soáng cuûa mình ñoù laø taäp tính giaû thuù baét moài aên thòt cuûa chuùng ñaõ ñöôïc baày ñaøn ngöôøi nguyeân thuyû öùng duïng trong vieäc baét chuoät . 4. Ứng dụng của tập tính tự vệ và tấn công Caùc giaùc quan nhö : thính giaùc , xuùc giaùc cuõng raát nhaïy beùn chæ moät tieáng ñoäng kheõ cuûa con moài meøo cuõng deã daøng phaùt hieän , meøo coøn duøng muõi ñaùnh hôi phaùt hieän ra choã aån naáp cuûa chuoät , Tài liệu tham khảo . Hỏi đáp về tập tính động vật – PGS.TS Vũ Quang Mạnh ( chủ biên ). NXB giáo dục . Tái bản lần thứ hai Tập tính học động vật - PGS.TS Vũ Quang Mạnh ( chủ biên ). NXB giáo dục . Đấu tranh sinh tồn – Trịnh Huy Triều ( biên soạn ). NXB trẻ Trang web . Google.com.vn Chúc thầy và tất cả các bạn học viên sức khỏe , thành đạt và hạnh phúc
File đính kèm:
- bai_thuyet_trinh_trinh_bay_nhung_hieu_biet_ve_tap_tinh_tu_ve.ppt