Chuyên đề Biện pháp nâng cao hiệu quả trong dạy và học tiết thực hành

ngồi hợp líGiáo viên : Hướng dẫn học sinh các thao tác thí nghiệm. Sau đó yêu cầu các nhóm tự thực hành.Giáo viên : Theo dõi, kiểm tra và đánh giá hiệu quả làm việc của từng nhóm.Giáo viên : Có thể sử dụng các tư liệu như: các đoạn video, các đĩa CD hay các hình ảnh minh họa để tăng thêm hiệu quả của tiết học.Giáo viên hướng dẫn cho các em nghiên cứu tìm những tài liệu tham khảo có liên quan đến bài và yêu cầu các em ghi những thắc mắc dưới dạng câu hỏi và nộp lại cho giáo viên .giáo viên sẽ tập hợp, chọn lọc các câu hỏi và sau đó đưa cho các nhóm cùng suy nghĩ để làm vỡ vạc vấn đề. Giúp cho các em sẽ có một hứng thú để chờ đón giờ thực hành.Sử dụng thêm các phần mềm mô phỏng thí nghiệm bằng máy tính. Đây là một ứng dụng mới của tin học trong dạy học * Phần mềm thí nghiệm ảo :Có thể mô phỏng các thí nghiệm biểu diễn, đặc biệt là thí nghiệm mô tả các hiện tượng vi mô hay siêu vĩ mô mà thí nghiệm thật không thể làm thành công hoặc không thể quan sát được.-TN khá giống thật, khả năng thành công cao, tính trực quan cao.Hoặc những thí nghiệm có tính chất độc hại - Giáo viên chuẩn bị nhanh và việc tập huấn sử dụng cũng nhanh hơn. 	- Đặc biệt trong các phòng học bộ môn, việc sử dụng kết hợp giữa thí nghiệm thật và thí nghiệm mô phỏng bằng máy tính sẽ mang lại hiệu quả rất cao về giáo dục, khoa học và kinh tế . Để qua đó giáo viên và nhất là học sinh có thể tiến hành thí nghiệm với dụng cụ thật sau khi đã thực hiện các thao tác trên phần mềm. - Như vậy, khi sử dụng phần mềm, giáo viên và học sinh đã tìm hiểu được dụng cụ thí nghiệm, biết cách lắp ráp và bố trí thí nghiệm, sau đó có thể tự lắp ráp và tiến hành thí nghiệm này với bộ dụng cụ thật. Neâu hieän töôïng khí hiñro chaùy trong khí Clo?Thí nghieäm:H2KhÝ HClCl2Giaáy quì tím HCl(SGK)Hieän töôïng: Hiñro chaùy trong khí Clo taïo thaønh khí khoâng maøu. Maøu vaøng luïc cuûa khí Clo bieán maát, giaáy quyø tím hoùa ñoû.*...................................................................................................................................................................................................................CaC2C2H2..............................................................dd NaOH..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................H2OC2H2..................................H2OĐiều chế và thu khí Axetilen trong phòng thí nghiệmQuan sát sơ đồ: Hãy cho biết nguyên liệu điều chế Axetilen?KÏm (Zn)C¸ch tiÕn hµnh TN 1-2: 3ml dd HClKho¶ng 1phót 2- Thu khÝ hi®ro b»ng c¸ch ®Èy kh«ng khÝ.dd HClZnaxit HCl1- §iÒu chÕ khÝ hi®ro tõ axit HCl vµ ZnB3§Ëy kÝn DÊu hiÖu nµo ®Ó nhËn biÕt ®· thu ®­îc khÝ hi®ro.HiÖu qu¶ khi ¸p dông.	Khi ¸p dông chuyªn ®Ò nµy t«i thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan	- Khi ch­a ¸p dông: Sè HS n¾m b¾t kiÕn thøc mét c¸ch hêi hît, thô ®éng, chñ yÕu lµ tr«ng dùa vµo c¸c b¹n kh¸c lµm ®Ó chÐp cho cã ®ñ bµi, kh«ng hiÓu b¶n chÊt vÊn ®Ò, kh«ng gi¶i thÝch ®­îc hiÖn t­îng x¶y ra. ChØ cã kho¶ng 55% c¸c em lµm ®­îc THTN vµ tù viÕt ®­îc b¸o c¸o.	- Khi ¸p dông: HÇu hÕt c¸c em ®­îc kÝch thÝch høng thó häc tËp, chñ ®éng tham gia THTN vµ gi¶i thÝch th¶o luËn kÕt qu¶.Sè em viÕt hoµn thiÖn b¸o c¸o thu ho¹ch vµ gi¶i thÝch mét c¸ch t­¬ng ®èi s©u s¾c c¸c vÊn ®Ò x¶y ra lµ trªn 90%. C¸c em ®Òu rÊt hå hëi khi cã giê thùc hµnh v× c¸c em ®­îc lµm chñ, ®­îc ®éc lËp nghiªn cøu, tranh luËn vµ b¶o vÖ vÊn ®Ò m×nh tranh luËn.B­íc 3: §èt ch¸y khÝ hi®ro trong kh«ng khÝ.-Khi tiÕn hµnh 2 thÝ nghiÖm trªn cÇn chó ý ®iÓm g×?-Ph¶i thö ®é tinh khiÕt cña khÝ H2 tr­íc khi ®èt.-CÈn thËn khi lÊy dd axit (lÊy võa ®ñ) .-§Ëy kÝn nót cao su.-TiÕn hµnh liªn tôc c¶ 2 TN theo 3 b­íc (sau khi thu khÝ hi®ro -> tiÕn hµnh ®èt ngay). - Quan s¸t, nhËn xÐt c¸c hiÖn t­îng, viÕt PTHH vµ hoµn thµnh vµo b¶n t­êng tr×nh.dd HClZnB1,2PhÓu KÏm (Zn)axit HClL­u ý:Bét CuOZnHCl-Quan s¸t mµu cña bét CuO vµ hiÖn t­îng trªn thµnh èng thuû tinh, gi¶i thÝch vµ viÕt PTHH vµo b¶n t­êng tr×nh.L­u ý: - Sau kho¶ng 1 phót, dïng ®Ìn cån h¬ nãng ®Òu èng thuû tinh tr­íc khi ®un tËp trung ë chæ cã CuO.- Kh«ng ®­a ®Ìn cån ®Õn ®Çu èng TT ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng ®Çu èng TT b¾t l÷a.ThÝ nghiÖm 3: Hi®ro khö ®ång (II) oxit. §Õ sø-§Ó thÝ nghiÖm thµnh c«ng chóng ta cÇn l­u ý nh÷ng ®iÓm g×?§Ëy kÝn*Thí nghieäm: Natri chaùy trong khí cloNatriKhí CloNatriNaCl2Na( r) + Cl2 (k)  2NaCl (r ) (Vaøng luïc ) (traéng )toTấm kim loạiĐèn cồnBạc§ångNh«mNến Khả năng dẫn nhiệt của kim lo¹i gi¶m dÇn tõAg , Cu, Al….ĐinhĐể cho nội dung thực hành đạt hiệu quả cao trong điều kiện chúng ta chưa đủ các trang thiết bị phòng thí nghiệm, chúng ta có thể cho học sinh xem những đoạn video về nội dung thực hành được ghi lại tại các phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn để cho các em học sinh sẽ có tầm nhìn mới về những tiến bộ khoa học hiện đại đang được áp dụng.Những nội dung này, học sinh được thực hành trên lớp. Nhưng do thời gian thực hành ở trên lớp là có hạn. Để rèn luyện kỹ năng thực hành, GV - nhà trường tổ chức nhiều họat động ngoai khóa. …… Đi thăm quan Chơi mà học: - Đố vui để học. - Sinh hoạt câu lạc bộPhải nghiên cứu tìm tòi các kiến thức liên quan đến môn học qua nhiều hình thức như sách,báo,internet...Để nâng cao kỹ năng thực hành các môn học . khi chúng ta đã nắm chắc được cơ sở lý thuyết, kết hợp với thực hành trên lớp và thực hành tại nhà, tại địa phương thì sẽ nâng cao hiệu quả thực hành rất nhiều.Trß ch¬i ®o¸n « ch÷ §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p häc tËp cã hiÖu qu¶ ?1234567891012111413TICHC¦CCHU§¤NGTÝch cùc chñ ®éngChuẩn bị đồ dùng dạy họcTrong giảng dạy thì việc sử dụng thí nghiệm là phương tiện dạy học quan trọng, giúp học sinh độc lập, tích cực để chiếm lĩnh kiến thức. Phần lớn các tiết đều có sử dụng các phương tiện dạy học đặc biệt là các dụng cụ hóa chất phục vụ cho thí nghiệm trong bài học. Chính vì vậy, việc chuẩn bị đồ dùng dạy học là một việc làm không thể thiếu được của giáo viên trước khi lên lớp. 1/ GV chuẩn bị :* Nghiên cứu bài TNTH cho kỹ * GV cần phải làm trước ,để có thao tác chuẩn chính xác , kiểm chứng trước tính đúng đắn của sách GK * Chuẩn bị chia nhóm HS cho phù hợp tâm sinh lí của từng nhóm ( có cả nam và nữ ,có cả HS học yếu và khá) * Chuẩn bị đủ các  thí nghiệm cho mỗi nhóm (chỉ chuẩn bị cho các thí nghiệm của tiết thí nghiệm đó mà thôi ) * Chuẩn bị đủ các hoá chất chung cho HS cần sử dụng ( hóa chất được chia thành 4 nhóm,  được cho vào chai nhỏ giọt để dễ bảo quản và tiết kiệm hóa chất , tiết kiệm thời gian chuẩn bị). GV chuẩn bị : * Chuẩn bị đủ các kiến thức liên quan để giải tư vấn cho HS trong quá trình TN * Chuẩn bị tâm lí trước khi thực hành (tránh cáu gắt ,bực bội …) vì TNTH là môn khoa học làm cho con người có tính kiên nhẫn ,trầm tĩnh ,kiên trì và tự tin * Chuẩn bị  đủ trang phục cho buổi TN (áo TN , găng tay..) * Chuẩn bị đủ các các hoá chất phòng cháy ,lường trước các sự cố xảy ra ngoài ý muốn * Nhắc nhỡ HS thực hiện đúng nội qui khi làm TN (không được quậy phá, nghịch vô ý thức trong khi làm TN…mục đích để bảo đảm an toàn khi TN.   2/ Đối với HS :    ( thường lớp chia thành 4 đến 5 nhóm ( 2 nhóm sử dụng một cụm hóa chất )*Xem trước bài TNTH ,nắm rõ tương đối chính xác các TN * Bài các bài TN nào GV nên qui định trước * Yêu cầu HS giúp đỡ GV chuẩn bị làm bài TN như chuẩn bị nước sạch ,chùi rửa các ống nghiệm ,sắp sẵn các bộ TN cho từng nhóm … * Chuẩn bị giấy đúng yêu cầu để viết trường trình cuối buổi làm TN . 	Trong quá trình thực hiện chuyên đề chắc chắn sẽ còn nhiều thiếu sót trong lí thuyết cũng như trong thực hiện ,cần phải có sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp của cả HS để rút ra kinh nghiệm điều chỉnh cho việc thực hiện tiết thực hành hoàn thiện hơn ,đồng thời bổ sung phần lí thuyết cho chuyên đề này được súc tích hơn, có cái nhìn thực tế hơn trong thí nghiệm biểu diễn và thí nghiệm thực hành để cho thí nghiệm có tính bắt buộc cao và có tính ứng dụng rộng rãi đều khắp trong trường THCS trong toàn huyện Tiết thí nghiệm thực hành chủ yếu HS làm theo sự yêu cầu thực hiện TN mà GV đã qui định , có sự tư vấn ,hướng dẫn của GV,  để HS làm, kiểm chứng lại các TN mà người ta đã thực hiện từ đó tin tưởng vào bài học ,trong quá trình làm HS sẽ tư duy phát hiện ra cái mới(đối với HS) từ đó thúc đẩy việc thích học bộ môn Hoá học hơn nữa ,nếu HS có làm sai không đúng như  sách GK đã TN thì HS cũng thấy thắc mắc từ đó hình thành nên lối tư duy độc lập cho các HS qua tiết TNTH . II - Kiến nghị và đề xuất :- Để tiết thực hành có hiệu quả thiết thực thì cần phải có sự thay đổi về nhận thức của cả giáo viên lẫn học sinh, cần nâng cao vai trò của các tiết thực hành. Muốn thế cần phải có sự cải tiến một cách đồng bộ về trang thiết bị thí nghiệm sao cho chính xác, thao tác đơn giản nhưng hiệu quả và tạo cảm giác tự tin cho giáo viên khi tiến hành một tiết thực hành thí nghiệm.- Phải có biểu điểm đánh giá tiết thực hành sao cho có sự thống nhất giữa các trường để vừa mang tính chất động viên và vừa không làm sai lệch kết quả đánh giá của bộ môn, để tạo cho học sinh niềm thích thú say mê trong các tiết học thực hành.    Để tiến hành TNTH cho có hiệu quả tốt hơn thì tương lai gần đây cần phải có giáo viên TNTH chuyên trách để hướng dẫn HS TN sau khi HS đã được học lí thuyết trên lớp do GV dạy lí thuyết thực hiện ,khi đó mới có sự so sánh kiểm chứng giữa lí thuyết với thực hành TN ,giữa 2 GV (LT- TH) để rồi điều chỉnh nâng cao dần chất lượng giảng dạy,  đồng thời HS quen dần với lối thực hành làm cho HS năng động hơn và đưa thực hành nhiều hơn trong các bộ môn của trường PTTH để chuẩn bị tương lai cho HS quen dần với lối đổi mới phương pháp đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội trong những năm tới để đủ sức thực hiện công nghiệp hoá ,hiện đại hoá đất nước , hội nhập khu vực và thế giới. KÍNH CHÚC BAN GIÁO KHẢO , CÁC THẦY CÔ GIÁO SỨC KHỎE , HẠNH PHÚC XIN TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀOTRƯỜNG THCS TRẦN HƯNG ĐẠO T¹m biÖt Vµ hÑn gÆp l¹i !