Chuyên đề bồi dưỡng giáo viên Vật lý - Khối lượng

lượngĐo trực tiếp khối lượng bằng cânĐo giản tiếp khối lượng D=mVQuan hệ khối lượng và trọng lượng p=10mLà số đo mứcHấp dẫnKhối lượngVà Năng lượngKhối lượngVà Năng lượngKhối lượng vàĐộng lượngKhối lượngĐo khối lượng bằng tương tácQuan hệ khối lượng và trọng lượng Công thức anxtanh Lượng chất chứa trong vậtLà số đo mức quán tínhN2.2: Tường minh kiến thức cần dạy Lớp 6Lớp 10Lớp 12Khối lượng BÀI 5: KHỐI LƯỢNG – ĐO KHỐI LƯỢNGI. KHỐI LƯỢNG. ĐƠN VỊ KHỐI LƯỢNG1. Khối lượngKhối lượng của một vật chỉ lượng chất chứa trong vật đó2. Đơn vị khối lượng Đơn vị đo khối lượng là kilôgam (kí hiệu: kg).II. ĐO KHỐI LƯỢNGDụng cụ đo khối lượng là cân.1. Tìm hiểu cân rôbécvanC7: hãy đối chiếu ảnh của cái cân rôbécvan (hình 5.2) với cái cân thật để nhận ra các bộ phận sau đây: đòn cân (1), đĩa cân (2), kim cân (3), hộp quả cân (4), ốc điều chỉnh (5), con mã (6)Cân rôbécvan2. Cách dùng cân rôbecvan để cân một vậtChọn từ thích hợp trong khung điền vào trong các câu sauC9: Thoạt tiên, phải điều chỉnh sao cho khi chưa cân, đòn cân phải nằm thăng bằng, kim cân chỉ đúng vạch giữa. Đó là việc (1)..Đặt (2).. lên đĩa cân bên trái. Đặt lên đĩa bên kia một số (3)có khối lượng phù hợp và điều chỉnh con mã sao cho đòn cân nằm (4), kim cân nằm (5).bảng chia độ. Tổng khối lượng các (6)..trên đĩa cân cộng với số chỉ con mã sẽ bằng với khối lượng của (7). 3. Các loại cân khác dung trong đời sốngCân y tếCân tạCân đònCân đồng hồđiều chỉnh số 0vật đem cânthăng bằngđúng giữaquả cânquả cânvật đem cânBài 10: Lực kế -Phép đo lực Trọng lượng và khối lượng Tìm hiểu về lực kế Đo lực bằng lực kế + Cách đo lực bằng lực kế + Thực hành đo lực : Tìm cách đo trọng lượng của cuố sách giáo khoa..Công thức liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng - Một quả cân có khối lượng 100g thì có trọng lượng .. N. - một quả cân có khối lượng ..g thì có trọng lượng 2N.Bằng cách trả lời các câu hỏi trên suy ra được hệ thức giữa trọng lượng và khối lượng là p=10mĐịnh luật Niutơn1.Định luật II Niutơ.+ Quan sát TN +Định luậta.Khối lượng và quán tính: Khối lượng là đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật.b. điều kiện cân bằng của một chất điểm.c. mối quan hệ giữa trọng lượng và khối lượng.2. Định luật III NiutơnNêu cách xác định khối lượng bằng tương tác theo công thức Trong đó m là khối lượng của vật cần đo,a là gia tốc của vật có khối lương m.Còn là khối lượng của vật cần đo, là gia tốc của vật cần đo thu được. Ở lớp 6 chỉ mới đo khối lượng của các vật có khối lượng, kích thước lớn .Còn chương trình lớp 10 đo khối lượng của tất cả các vật kể cả vi mô lẫn vĩ mô.2. lực hấp dẫn Fhd : Lực hấp dẫn (N) m1, m2 :khối lượng của các vật (kg) r : khoảng cách giữa hai vật (m) G : hằng số hấp dẫn G  6,67.10-11 Nm2/kg2 Fhdrm1m2FhdFhd = Gm1m2r2 C«ng thøc tÝnh ®éng n¨ng2) C«ng thøc:§Æc ®iÓm:§¬n vÞ: JLµ ®¹i l­îng v« h­íngLµ ®¹i l­îng v« h­íng d­¬ngCã tÝnh t­¬ng ®èi vµ céng ®­îc trong cïng hÖ quy chiÕu W® = Chó ý: Trong ®ã: m (kg), v(m/s) W® = W®2 – W®1 = A12A12 lµ c«ng cña tÊt c¶ c¸c ngo¹i lùc thùc hiÖn khi vËt rêi tõ vÞ trÝ 1 ®Õn vÞ trÝ 2W®1,W®2 ®éng n¨ng t¹i c¸c vÞ trÝ t­¬ng øng§Þnh lý ®éng n¨ng: §é biÕn thiªn ®éng n¨ng cña vËt( hÖ vËt) b»ng c«ng cña c¸c ngo¹i lùc t¸c dông lªn vËt (hÖ vËt).HÖ qu¶: + NÕu A > 0  W®2 > W®1  §éng n¨ng cña vËt t¨ng(c«ng ph¸t ®éng)+ NÕu A < 0 W®2 < W®1  §éng n¨ng cña vËt gi¶m( c«ng c¶n)	Mét « t« ch¹y ®Òu. Lùc kÐo cña « t« thùc hiÖnc«ng d­¬ng. T¹i sao ®éng n¨ng cña « t« kh«ng ®æi ?Thế năng Thế năng trọng trường của vật :Biểu thức Wt = mgzZ là độ cao của vật so với mốc tính thế năngĐơn vị là jThế năng đàn hồi của vậtBiểu thức Trong đó là độ biến dạng của vậtĐơn vị là jCơ năng của vậtW = Wñ + Wt Cơ năng của vật khi chịu tác dụng của thế năng hấp dẫnCơ năng của vật chịu tác dụng của lực đàn hồiTính chất và cấu tạo hạt nhân1. cấu tạo hạt nhân2.khối lượng hạt nhâna. đơn vị khối lượng hạt nhân (u)1u=1,66055.10-27kgb. khối lượng và năng lượngE=mc2 với m bằng 2201cvmm-=N3. VỊ TRÍ CỦA ĐỀ TÀI TRONG CẤU TRÚC CHƯƠNG TRÌNH VLPTTHPTTHCSC¬ líp 10NHIỆT Líp 10ĐIỆN TỪ tr­êng Líp 11ĐIỆN Líp 12DĐ và SÓNG Líp 12C¬ líp 6NHIỆT Líp 6QUANG Líp 7ĐIỆN Líp 7ÂM Líp 7VÒNG 2 vËt lý HẠT NHÂNVẬT LÝ PHỔ THÔNGVÒNG 1§LHC§§L II,III NIUTONKhèi l­îng vµ qu¸n tÝnhLùc hÊp dÉnQUANG H×nh Líp 11S¬ l­îc vÒtT§hÑpquanglý Líp 12C¬ líp 8NHIỆT Líp 8QUANG Líp 9ĐIỆN líp L9Khèi l­îng,®o khèi l­îngKhèi l­îng riªng – träng l­îng riªngHÖ thøc Anhxtanh gi÷aKL Vµ NLKhèi l­îng t­¬ng ®èi tÝnhKhèiL­îng H¹t Nh©n§é hôt khèiKhèi l­îng n¨ng l­îng§éng n¨ng thÕ n¨ngNhiÖt liÖt chµo mõng quý thÇy c« Cïng c¸c em häc sinh vÒ dù héi gi¶ngKhèi l­îng- ®o khèi l­îngBµi 5Môc tiªuTr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái cô thÓ nh­:1. Khi ®Æt mét tói ®­êng lªn mét c¸i c©n , c©n chØ 1kg , con sè ®ã chØ g×?2. NhËn biÕt ®­îc qu¶ c©n 1kg.3. Tr×nh bµy ®­îc c¸ch ®iÒu chØnh sè 0 cho c©n R«becvan vµ c¸ch c©n mét vËt b»ng c©n R«becvan .4. §o ®­îc khèi l­îng cña vËt b»ng c©n .5. ChØ ra ®­îc §CNN vµ GH§ cña mét c¸i c©n .Ii . Ho¹t ®éng d¹y häcGi¸o viªn ®Æt c©u hái: Chóng ta ®o khèi l­îng b»ng dông cô g×?i. Khèi l­îng . ®¬n vÞ khèi l­îng1. Khèi l­îng? Trªn vá hép s÷a cã ghi “ Khèi l­îng tÞnh 500g” sè ®ã chØ g×?H·y t×m tõ (l­îng, khèi l­îng) hoÆc sè(400g) hoµn thµnh c¸c c©u sau:(1)  lµ khèi l­îng bét giÆt chøa trong tói.Mäi vËt ®Òu cã (2) .Khèi l­îng cña mét vËt chØ (3) .. ChÊt chøa trong vËtKÕt luËnMäi vËt ®Òu cã khèi l­îng. Khèi l­îng cña mét vËt lµm b»ng chÊt nµo chØ l­îng chÊt ®ã chøa trong vËt.2. §¬n vÞ khèi l­îng.+ §¬n vÞ khèi l­îng lµ kil«gam ( ký hiÖu : kg)* ? 1 kg lµ g×+ C¸c ®¬n vÞ khèi l­îng kh¸c th­êng gÆp:- Gam (ký hiÖu g): 1g = - hect«gam (cßn gäi lµ l¹ng) 1l¹ng = 100g; - t¹ : 1t¹ = 100kg - tÊn ( kÝ hiÖu t ): 1t = 1000 kg; - miligam (mg): 1mg= Ii. ®o khèi l­îng * §o khèi l­îng b»ng c©n . Trong phßng thÝ nghiÖm , ng­êi ta th­êng dïng c©n R«becvan ®Ó ®o khèi l­îng.1. T×m hiÓu c©n R«becvan- GV yªu cÇu HS, Cho biÕt GH§ vµ §CNN cña c©n R«becvan trong nhãm .- H·y ®èi chiÕu ¶nh Cña c¸i c©n trong h×nh víi c©n thËt ®Ó nhËn ra c¸c bé phËn sau:®ßn c©n(1), ®Üa c©n(2), kim c©n (3), hép qu¶ c©n (4), vÝt ®iÒu chØnh(5), con m· (6).2. C¸ch dïng c©n R«becvan ®Ó c©n mét vËt Tho¹t tiªn, ph¶i ®iÒu chØnh sao cho khi ch­a c©n, ®ßn c©n ph¶i n»m th¨ng b»ng, kim c©n chØ ®óng v¹ch gi÷a . §ã lµ viÖc:2. §Æt vËt ®em c©n lªn ®Üa c©n bªn tr¸i.3. §Æt lªn ®Üa bªn kia mét sè qu¶ c©n cã khèi l­îng phï hîp vµ ®iÒu chØnh con m· sao cho ®ßn c©n n»m ®óng gi÷a b¶ng chia ®é.1. §iÒu chØnh sè 0.4. Tæng khèi l­îng cña c¸c qu¶ c©n trªn ®Üa c©n céng víi sè chØ cña con m· sÏ b»ng khèi l­îng cña vËt ®em c©n.* H·y thùc thùc hiÖn phÐp c©n mét vËt nµo ®ã b»ng c©n R«becvan.3. C¸c lo¹i c©n kh¸cC©u hái còng cèC©u 1: Tr­íc mét chiÕc cÇu cã mét biÓn b¸o giao th«ng trªn cã gi 5T. Sè 5T cã ý nghÜa g×?5TC©u 2: Cã mét c¸i c©n ®ång hå ®· cò vµ kh«ng cßn chÝnh x¸c. Lµm thÕ nµo cã thÓ c©n chÝnh x¸c khèi l­îng cña mét vËt. NÕu cho phÐp dïng thªm mét hép qu¶ c©n.C©u 3: Cã c¸ch ®¬n gi¶n nµo ®Ó kiÓm tra xem mét c¸i c©n cßn chÝnh n÷a kh«ng?Chµo th©n ¸i !Kil«gam lµ khèi l­îng cña mét qu¶ c©n mÉu, h×nh trô trßn xoay cã ®­êng kÝnh vµ chiÒu cao ®Òu b»ng 39mm, lµm b»ng b¹ch kim pha ira®i, ®Æt ë viÖn ®o l­êng Quèc tÕ ë Ph¸p.39mm39mmL­u ý:Víi c©n R«becvan: GH§ cña c©n chÝnh lµ tæng khèi l­îng c¸c qu¶ c©n trong hép qu¶ c©n . §CNN chÝnh lµ khèi l­îng cña qu¶ c©n nhá nhÊt chøa trong hép.ChØ l­îng s÷a chøa trong hépH·y chØ ra ®©u lµ c©n t¹, c©n ®ßn , c©n y tÕ, c©n ®ång hå.C©n Y tÕC©n t¹C©n ®ßnC©n ®ång håNhiÖt liÖt chµo mõng quý thÇy c« Cïng c¸c em häc sinh vÒ dù héi gi¶ngBµi 11Khèi l­îng riªng – träng l­îng riªng i . Môc tiªu1. Tr¶ lêi ®­îc c©u hái: khèi l­îng riªng, träng l­îng riªng cña mét chÊt lµ g×?2. Sö dông ®­îc c¸c c«ng thøc : m = D.V vµ P = d.V ®Ó tÝnh khèi l­îng vµ träng l­îng cña vËt.3. Sö dông ®­îc b¶ng sè liÖu ®Ó tra cøu KLR vµ TLR cña c¸c chÊt.4. §o ®­îc träng l­îng riªng cña chÊt lµm qu¶ c©n. Tõ ®ã biÕt c¸ch x¸c ®Þnh TLR cña mét chÊt bÊt kú. ë Ên §é, thêi cæ x­a,ng­êi ta ®· ®óc mét c¸i cét b»ng s¾t nguyªn chÊt, cã khèi l­îng gÇn m­êi tÊn Lµm thÕ nµo ®Ó “ c©n” ®­îc chiÕc cét ®ã?i. Khèi l­îng riªng. tÝnh khèi l­îng cña c¸c vËt theo khèi l­îng riªngKhèi l­îng riªngH·y chän ph­¬ng ¸n x¸c ®Þnh khèi l­îng cña chiÕc cét s¾t ë Ên §éPh­¬ng ¸n A: C­a chiÕc cét s¾t thµnh nhiÒu ®o¹n nhá,råi ®em c©n tõng ®o¹n mét.Ph­¬ng ¸n B: T×m c¸ch ®o thÓ tÝch cña chiÕc cét, xem nã b»ng bao nhiªu mÐt khèi? BiÕt khèi l­îng cña 1m3 s¾t nguyªn chÊt ta sÏ tÝnh ®­îc khèi l­îng cña chiÕc cét.* Sau khi ®· ®o chu vi vµ chiÒu cao cña chiÕc cét. Ng­êi ta ®· tÝnh ra ®­îc: + ThÓ tÝch chiÕc cét vµo kho¶ng 1,2 m3 vµ + 1dm3 s¾t nguyªn chÊt cã khèi l­îng 7,8 kg* Em h·y x¸c ®Þnh khèi l­îng cña chiÕc cétKhèi l­îng cña mét mÐt khèi mét chÊt gäi lµ khèi l­îng riªng cña chÊt ®ã.* §¬n vÞ khèi l­îng riªng lµ kil«gam trªn mÐt khèi , ký hiÖu lµ kg/m3.ChÊt r¾nKLR( kg/m3)ChÊt lángKLR( kg/m3)Ch×11300Thuû ng©n13600S¾t7800N­íc1000Nh«m2700X¨ng700§¸ (Kho¶ng) 2600DÇu ho¶(Kho¶ng) 800G¹o(Kho¶ng) 1200DÇu ¨n(Kho¶ng) 800gç tèt(Kho¶ng) 800R­îu , cån(Kho¶ng) 7902.B¶ng khèi l­îng riªng cña mét sè chÊt3. TÝnh khèi l­îng cña mét vËt theo khèi l­îng riªng* H·y tÝnh khèi l­îng cña mét khèi nh«m . BiÕt khèi nh«m cã thÓ tÝch 0.6 m3.** C«ng thøc tÝnh khèi l­îng theo khèi l­îng riªng m =D.V	 V : ThÓ tÝch ( m3) Trong ®ã : D : Khèi l­îng riªng ( kg/m3)	 m : Khèi l­îng ( kg) ii. Träng l­îng riªngTräng l­îng cña mét mÐt khèi cña mét chÊt gäi lµ träng l­îng riªng cña chÊt ®ã. §¬n vÞ (N/m3)C«ng thøc tÝnh träng l­îng riªng: d : träng l­îng riªng (N/m3) Trong ®ã : P : träng l­îng (N ) V : thÓ tÝch ( m3 )Iii . X¸c ®Þnh träng l­îng riªng cña mét chÊtH·y t×m c¸ch x¸c ®Þnh träng l­îng riªng cña chÊt lµm qu¶ c©n.Dông cô gåm :Mét qu¶ C©n 400g. -Mét sîi chØ.-Mét b×nh chia ®é cã GH§ 500cm3 ( bá lät ®­îc qu¶ c©n). -Mét cèc ®ùng n­íc.-Mét lùc kÕ cã GH§ 5N.iv. VËn dông1. H·y tÝnh khèi l­îng vµ träng l­îng cña mét chiÕc dÇm s¾t cã thÓ tÝch 50 dm3.2 . Mçi nhãm HS h·y hoµ 60g muèi ¨n vµo 0.6l n­íc råi ®o khèi l­îng riªng cña n­íc muèi ®ã . Dông cô tuú chän. 3 . Mét hßn g¹ch “ hai lç” cã khèi l­îng 1,6kg . Hßn g¹ch cã thÓ tÝch 1200cm3 . Mçi lç cã thÓ tÝch 192cm3. TÝnh KLR vµ TLR cña g¹ch.Chµo th©n ¸I !