Chuyên đề: Lập - Thẩm định dự án đầu tư xây dựng - Nguyễn Văn Hiệp

û yếu.6III. CHỦ ĐẦU TƯ:Vốn ngân sách: là người quyết định đầu tư chỉ định – Nhà nước quản lý toàn bộ.Vốn tín dụng: là người vay – Nhà nước quản lý về chủ trương và quy mô.Vốn khác: là chủ sở hữu vốn hay người đại diện theo pháp luật.Vốn hỗn hợp: là các thành viên quyết định.Các dự án thành phần: nếu vận hành độc lập thì quản lý như dự án độc lập.IV. CÁC BƯỚC THIẾT KẾ:1 bước: BC KT – KT (TKCS  TKBVTC).2 bước: DAĐT (TKCS -> TKBVTC)3 bước: BCĐT (TKCS -> TKKT -> TKBVTC): cấp đặc biệt, cấp I mà địa chất phức tạp.Các bước thiết kế phải nêu rõ từ đầu trong DAĐT và được duyệt trong quyết định đầu tư.7V. THẨM ĐỊNH DAĐT (THUYẾT MINH VÀ TKCS):V.1. THẨM ĐỊNH DAĐTHĐTĐNN: DA Quốc hội thông qua, hay TT yêu cầu; khi các Bộ liên quan đã thẩm định chuyên ngành.UBND TP: DA vốn ngân sách, khi các Bộ (Sở) liên quan đã có ý kiến.Người có thẩm quyền quyết định ĐT (HĐQT...): DA vốn khác.AN – QP: Quy định riêng.V.2. NỘI DUNG THẨM ĐỊNH DAĐT:Sự phù hợp đối với QH (các loại).Thẩm định các nội dung của DAĐT.Sự phù hợp của BCĐT đã duyệt – nếu phải lập BCĐT.Tồn tại:Thẩm định sai: chưa quy rõ trách nhiệmSố liệu dự án không chính xácTính toán thu hồi vốn sai so với thực tế8V.3. THẨM QUYỀN QUYẾT ĐỊNH ĐT (NĐ 16/2005/NĐ-CP):Thủ tướng (QH thông qua, cho phép ĐT).Vốn ngân sách: Bộ trưởng, Chủ tịch UBND TP (A, B, C) – có thể ủy quyền Chủ tịch UBND quận, huyện, phường. Xã (thông qua HĐND cùng cấp).Vốn khác: CĐT quản lý và chịu trách nhiệm.QĐ 109 của UBND TP: Phân cấp mạnh hơn.V.4. VẤN ĐỀ TKCS: Cấp thẩm định:4 Bộ có chuyên ngành xây dựng (A)4 Sở có chuyên ngành xây dựng (B, C)B,C qua nhiều địa phương: Bộ thẩm định.QĐ 109 (Sở Bưu chính – Viễn thông) Nội dung thẩm định (Văn bản 2200/BXD-KSTK):Sự phù hợp đối với QH, quy mô, công nghệ, công suất; cấp CT, các số liệu trong TK, QC, TC, chỉ tiêu KT-KT.Sự phù hợp đối với phương án KT-KT (nếu có)Sự phù hợp của các giải pháp TK.Năng lực thực hiện của đơn vị và cá nhân.9VI. ĐIỀU CHỈNH DAĐT:Xuất hiện yếu tố bất khả kháng do thiên tai, chiến tranh.Biến động bất thường của giá, tỷ giá hay có chính sách mới.Xuất hiện yếu tố mới, có hiệu quả cao hơn.QH phải thay đổi có ảnh hưởng đến DA.Nếu không đổi TMĐT, quy mô, mục tiêu, TKCS: CĐT quyết định.Nếu có: trình lại người có thẩm quyền quyết định ĐT – thẩm định lại.10VII. VỀ THẨM ĐỊNH TK – TDT – DT: 	CĐT tự tổ chức thực hiện, không có năng lực thì nhờ tư vấn thẩm tra, cho các bước TK sau khi DA được duyệt.	Nội dung thẩm định (điều 16 – NĐ 16 và TT08).Thiết kế: 	Sự phù hợp bước TK trước	Sự tuân thủ QC – TC	Sự an toàn của công trình (lãng phí ?!)	Sự hợp lý dây chuyền thiết bị, công nghệ.	Bảo vệ môi trường, PCCC, nổ.TDT – DT:	Sự phù hợp về khối lượng với TK	Sự đúng đắn của định mức, đơn giá, các chi phí khác.Nguyên tắc: TMĐT > TDT > (DT)	 Giá trị thanh toán < Giá gói thầuTrước đó, năng lực tư vấn phải được khẳng định, theo quy định.11VIII. NGUYÊN TẮC LẬP VÀ QUẢN LÝ CHI PHÍ ĐTXD:VIII.1. TỔNG MỨC ĐẦU TƯ (TMĐT)Là chi phí tối đa, xác định khi DAĐT được duyệt.Gồm XD, TB, ĐBGTMB, TĐC. QLDA, CP khác, DPP.XD: XD, phá dỡ, san lấp, công trình tạm phục vụ thi công.TB: TB và công nghệ; đào tạo, CGCN, vận chuyển, lưu kho, bảo quản, thuế, bảo hiểm thiết bị, lắp đặt, hiệu chỉnh.ĐBGTMB, TĐC: cả chi phí ĐBGTMB, sử dụng đất, đầu tư hạ tầng.CP QLDA và chi phí khác: lập DA, chi phí thực hiện ĐBGTMB của CĐT; QL chung, đấu thầu, GS, CNSPHVCLCTXD, kiểm định, nghiệm thu, quyết toán, quy đổi vốn đầu tư, thi KT, KS, TK, lãi vay, lệ phí, chi phí thẩm định, quan trắc biến dạng, vốn lưu động ban đầu cho sản xuất, năng lượng, nguyên liệu (thử không tải), bảo hiểm, kiểm toán ( = (10  15)% (XD + TB)).DPP: Dự trù cho phát sinh, các yếu tố trượt giá và những công việc chưa lường trước được (15% tổng các chi phí).TMĐT còn có thể xác định theo suất vốn đầu tư hay theo những DA tương tự.12VIII. 2. TỔNG DỰ TOÁN:Được xác định ở bước thiết kế kỹ thuật (đối với thiết kế 3 bước)	 thiết kế BVTC (đối với TK 2 bước; 1 bước)Không bao gồm chi phí ĐBGPMB, TĐC, thuê đất trong thời gian XD, đầu tư HTKT, vốn lưu động ban đầu cho sản xuất.Là sự cộng số học những dự toán các công trình, hạng mục công trình.Tổng chi phí được lập dự toán chi hay tính theo định mức (%) đã ban hành.Gồm cả chi phí đăng kiểm quốc tế; chạy thử và những chi phí khác (nếu có).Có những chi phí chưa quy định hay chưa tính được ngay thì tạm tính.Đương nhiên: không được tính trùng.13VIII.3. DỰ TOÁN:CĐT được quyền cung cấp vật liệu cho công trình của mình.Trực tiếp phí khác (15% (A+B+C)) gồm cả bơm nước, vét bùn, thí nghiệm vật liệu, di chuyển thiết bị, an toàn lao động, bảo vệ môi trường.Chi phí chung: quản lý, điều hành công trường của DN XD; phục vụ công nhân, phục vụ thi công. Tính bằng %.Thu nhập chịu thuế tính trước: tính bằng % của chi phí trực tiếp và chi phí chung.Chi phí XD gồm chi phí trực tiếp, chi phí chung, TNCTTT, VAT.Chi phí XD nhà tạm ở hiện trường bằng 1% chi phí XD, tính thành khoản riêng.Chi phí khác của dự toán: tính thành khoản riêng (thi KT, lập định mức mới...).Chi phí dự phòng: 10% (A, B); 5% (C).14IX. VẤN ĐỀ NĂNG LỰC TỔ CHỨC TƯ VẤN: IX.1. VẤN ĐỀ PHÂN HẠNG (I, II): Tự phân hạng IX.2. VẤN ĐỀ NĂNG LỰC (NĐ 16, 8, TT 12) XI.3. VẤN ĐỀ CCHN (QĐ 12, 15)X. NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN BẤT CẬP, TỒN TẠI KHI LẬP  DAĐT, THẨM ĐỊNH:Suất đầu tư còn thấp, chưa chuẩn, chưa chi tiết.Không tính chi phí lập DA cho chi phí GPMB.Tư vấn thiếu tầm nhìn, không chuyên, ôm việc.“Hội đồng thẩm định” địa phương hoạt động yếu; chưa rõ trách nhiệm.QH chưa phủ kín, QH vùng chưa có.Giá thiết bị, công nghệ khó xác định chính xác, chưa có cách kiểm tra chiết khấu trong giá.Chưa tính chi phí cho TKCS trong DAĐT15XI. NHỮNG VẤN ĐỀ BẤT CẬP, TỒN TẠI  KHI THẨM ĐỊNH TK – TDT – DT:Chưa lập dự toán, theo thông lệ khu vực và thế giới và cách lập TDT – DT hiện không chính xác.Chưa có DN riêng về QS – trách nhiệm tư vấn lập dự toán.Báo giá vật liệu còn ẩn tàng chiết khấu cao, cả vật liệu cơ bản, lẫn thiết bị.Đơn vị thiết kế quá an toàn, hay thiết kế “bán dấu” trong khi cơ chế chế tài tranh luận trong thẩm tra chưa có.Năng lực của tư vấn thẩm tra chưa được quy định.Tiêu chuẩn TK chưa có đầy đủ.Việc không cho phép chỉ định nhà sản xuất vật liệu, vật tư và thiết bị XD công trình, nên khó duyệt TDT – DT và nghiệm thu.Thiếu nhiều định mức cho vật liệu mới, công nghệ mới.Quy định quản lý TDT – DT còn quá cứng.16XII. NHỮNG VÍ DỤ VỀ “THẤT THOÁT – LÃNG PHÍ”  TRONG ĐT – XD:34 nhà máy đường (đầu tư sai địa điểm, quy mô, công nghệ)Hệ thống nhà máy xi măng lò đứng đầu tư sai địa điểm, quy mô, công nghệĐường Đông Tây – Hầm Thủ Thiêm (QH chậm)Hàng loạt chợ 2 tầng (Văn Thánh, Gò Vấp...)Đầu tư “khép kín” (BCVT, cầu, đường, điện, CTN, rác, cây xanh...)Quy định thời gian thực hiện quá “gắt”, không khả thi.Chủ đầu tư không rành thủ tục, nghiệp vụ, không đủ năng lực.Chọn tư vấn không đủ năng lực.XII.1. ĐT – XD: 17XII.2. TK – TDT – DT: Bệ tượng ĐBP, Hoàng Quốc Việt, Khí Điện Đạm Phú Mỹ, Khí hòa lỏng Dinh Cô Saigon Coop (Q.7), Trường Tân Phong (Q.7), Trường BC – CKN (Q.7), Huyện ủy và UBND Huyện Nhà Bè, Mẫu Giáo Vườn Hồng (Q.2), Bến Xe Miền Đông (Bình Thạnh), Trường Nguyễn Thị Định (Q.8), Bệnh viện Thị xã Long Xuyên, Bệnh viện Vĩnh Long (Vấn đề nền đất chưa cố kết – lỗi tư vấn thiết kế)Nhà thi đấu Phú Thọ (Q.11)Siêu thị Sài Gòn (Q.10)Hợp đồng Điều chỉnh giá (Lô C – Chung cư Phạm Viết Chánh)Chung cư 14A Lạc Long Quân, Q.11Bệnh viện Cần ThơChung cư Thanh TânBáo giá VLXD hàng thángChào giá thiết bị – Hóa đơn, Báo giáTư vấn không đủ năng lực.18XII.3. NGHIỆM THU, BẢO HÀNH, BẢO TRÌ:Chất lượng không đạt, sửa lại, vẫn nghiệm thu 100%.Công trình giao thông: dễ không đạt chất lượng, vẫn được nghiệm thu (đường vào cầu, độ phẳng của đường, nắp ga, độ dốc và chất lượng ống thoát nước...).Nhà máy Couroir (Củ Chi).Công trình xây dựng: hoàn thiện kémChi phí bảo trì: khó có đủ !Chợ đầu mối Tam Bình.Nạo vét (khối lượng): ngập nước, triều cường !Luật Nhà ở: tăng thời gian bảo hành chung cư cao tầng.Đấu thầu chân gỗ – vấn đề bán thầu.Vấn đề “Chứng nhận sự phù hợp về CLCTXD”19XIII. VẤN ĐỀ VỀ TỔNG THẦU:XIII.1. DAĐT BÌNH THƯỜNG:	Tổng thầu thiết kế	Tổng thầu thi công	Tổng thầu thiết kế – thi công	Tổng thầu EPC: khuyến khích	Tổng thầu CKTT: (Turnkey)	Các lưu ý: Giám sát vẫn là của CĐT chọn.20XIII.2. DAĐT HÌNH THỨC KHÁC: DN SẼ LÀ CĐT, ĐƯỢC CẤP GPĐT:	BOT: kinh doanh có thu phí, có thời hạn, sau đó chuyển giao: Hạ tầng	BTO: không kinh doanh: Hạ tầng	BOO: kinh doanh có thu phí, sau đó khai thác luôn: Hạ tầngCơ quan Nhà nước ký hợp đồng: là Bộ trưởng, Chủ tịch UBND TP. Danh mục kêu gọi đầu tư: 6 tháng / lần.BCĐT đã được duyệt.Có thể đấu thầu chọn CĐT.	BT: Xây dựng, chuyển giao và nhận dự án khác để thu hồi lại vốn hạ tầng.XIII.3. ODA:	Tùy chính sách của quốc gia viện trợ, cho vay ưu đãi.	Vấn đề vốn đối ứng: phải đảm bảo.	Có nhiều quy định về thẩm định, phê duyệt, thanh toán.	Phải tuân thủ chặt chẽ quy định của FIDIC.21