Đề tài Phương pháp nghiên cứu khoa học - Vũ Cao Đàm
Diễn đạt của khoa học
Tên đề tài
Mục tiêu nghiên cứu
Câu hỏi (Vấn đề) nghiên cứu
Luận điểm (Giả thuyết) khoa học
Phương pháp chứng minh giả thuyết
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Phương pháp nghiên cứu khoa học - Vũ Cao Đàm, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút TẢI VỀ ở trên
trong hệ thống có điều khiển Môi trường Đối tượng bị điều khiển Chủ thê ̉ điều khiển Input Output Hệ trên Hệ bên Hệ dưới Hệ bên 3 Phương pháp lập luận DIỄN DỊCH từ cái chung đến riêng QUY NẠP từ cái riêng đến chung LOẠI SUY từ cái riêng đến riêng Bước IV Trình bày luận điểm khoa học Thể loại Logic Ngôn ngữ Viết công trình khoa học Bài báo khoa học Báo cáo khoa học Chuyên khảo khoa học Viết báo khoa học 5 LOẠI BÀI BÁO Vấn đề Luận điểm Luận cứ Phương pháp Công bố ý tưởng khoa học x x o o Công bố kết quả nghiên cứu (x) (x) x x Đề dẫn thảo luận khoa học x (x) o o Tham luận khoa học (x) (x) x x Thông báo khoa học o o o o Đề cương nghiên cứu Tên đề tài . . Mục tiêu nghiên cứu ( Tôi sẽ làm gì ?) . . Câu hỏi ( Vấn đề ) nghiên cứu ( Tôi cần trả lờI câu hỏi nào trong nghiên cứu ) Giả thuyết khoa học ( Luận điểm của tôi ra sao ?) Phương pháp chứng minh luận điểm Tôi chứng minh luận điểm của tôi bằng cách nào ?) . Đề cương nghiên cứu Tên đề tài Lý do nghiên cứu ( Vì sao tôi nghiên cứu ?) Lịch sử nghiên cứu (Ai đã làm gì ?) Mục tiêu nghiên cứu ( Tôi sẽ làm gì ?) Phạm vi nghiên cứu ( Tôi làm đến đâu ) Mẫu khảo sát ( Tôi làm ở đâu ) Câu hỏi ( Vấn đề ) nghiên cứu ( Tôi cần trả lờI câu hỏi nào trong nghiên cứu ) Giả thuyết khoa học ( Luận điểm của tôi ra sao ?) Dự kiến luận cứ ( Tôi lấy gì để chứng minh?) Phương pháp chứng minh luận điểm Tôi chứng minh luận điểm của tôi bằng cách nào ?) Cấu trúc báo cáo khoa học DÀN BÀI CÁC MÔĐUN LOGIC PHẦN I Lý do nghiên cứu Lịch sử nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Mẫu khảo sát Vấn đề khoa học Câu hỏi Luận điểm khoa học Luận điểm Phương pháp chứng minh Phương pháp PHẦN II Cơ sở lý luận / Biện luận Luận cứ lý thuyết PHẦN III Luận cứ thực tế / Biện luận Luận cứ thực tế PHẦN IV Kết luận/Khuyến nghị Thuyết trình khoa học (1) Bố cục : Nội quan Tôi hình dung sự vật ( giả thuyết ) như sau ... Ngoại quan Kết quả quan sát / phỏng vấn / điều tra / trắc nghiệm / thử nghiệm / thực nghiệm /.../ như sau .... Nội quan Tôi kết luận như sau ... Ngôn ngữ khoa học Văn phong-Ngôn ngữ logic: Thường dùng thể bị động Phán đoán hiện thực Ngôn ngữ toán học-Liên hệ toán học : Số liệu độc lập/Bảng số liệu Biểu đồ/Đồ thị Sơ đồ-Liên hệ sơ đồ Hình vẽ-Mô hình đẳng cấu Ả nh Trích dẫn khoa học (1) Ý nghĩa của trích dẫn khoa học : Ý nghĩa khoa học Ý nghĩa trách nhiệm Ý nghĩa pháp lý Ý nghĩa đạo đức Trích dẫn khoa học (2) Một số người không tôn trọng nguyên tác trích dẫn (Zuckerman) : Người trẻ muốn nhanh chóng nổi danh Người già ( lão làng ) muốn níu kéo ánh hào quang đã tắt Tâm lý đố kỵ , mặc cảm bị thua kém người được mình trích dẫn Trích dẫn khoa học (3) Một số mẫu viết trích dẫn : Bernal J. : The Social Functions of Science , Roudlege , London, 1939, p. 29. Bernal J. (1939), The Social Functions of Science , Roudlege , London, p. 29. Thuyết trình khoa học (1) Cần đặt cho mình n guyên tắc r ất nghiêm ngặt : Nói ... nói ... và ... PHẢI ... N ÓI ! Không đọc tr ên giấy viết sẵn Không đọc trên màn h ình chiếu overhead/pr ojector Thuyết trình khoa học (2) Kỹ thuật thuyết trình : Phải làm chủ thời gian Chia nội dung th ành các ý nhỏ Chẳng hạn : Chia bản trình bày thành 10 ý Mỗi ý bình quân được trình bày 1-2 phút trong tổng 20 phút quy định cho một báo cáo Thuyết trình khoa học (3) Không trình bày theo chương mục Trình bày theo cấu trúc logic Đề cương thuyết trình (25-30 slides) Tên đề tài 1 slide Lịch sử nghiên cứu 1-2 Lý do nghiên cứu 1 Mục tiêu nghiên cứu 1 Phạm vi nghiên cứu 1-2 Mẫu khảo sát 1-2 Vấn đề ( Câu hỏi ) nghiên cứu 1 Luận điểm ( Giả thuyết ) khoa học 1-3 Phương pháp chứng minh luận điểm 1 Kết quả nghiên cứu : 10-15 Luận cứ lý thuyết Luận cứ thực tế ( Khảo sát/Phỏng vấn/Điều tra/Thực nghiệm ) Luận cứ lý thuyết Các khái niệm 1 - 2 slides Các liên hệ 1 - 2 slides Các phạm trù Các lý thuyết khoa học khác có có liên quan 1 - 2 slides Luận cứ thực tế Kết quả nghiên cứu tài liệu 1-2 slides Kết quả quan sát 1-2 slides Kết quả phỏng vấn 1-2 slides Kết quả hội thảo 1-2 slides Kết quả điều tra 1-2 slides Kết quả trắc nghiệm/thử nghiệm 1-2 slides Kết quả thực nghiệm 1-2 slides Thiết kế một slide ? Các kiểu thiết kế slide phổ biến : Đánh máy các trang chữ chiếu lên để đọc Giới thiệu một dàn ý Trình bày một tư tưởng Một slide = Phải trình bày một tư tưởng Chiếu một trang chữ (1) Cần có cơ chế và đẩy mạnh việc tư vấn và phản biện chính sách khoa học , giáo dục . Tăng cường vai trò của các trường đại học , viện nghiên cứu trong đánh giá , phản biện chính sách nói chung và chính sách khoa học , giáo dục nói riêng Chiếu một trang chữ (2) - C¬ héi ®èi víi c¸c doanh nghiệp lµ biết tËn dông thêi c¬ vµ m«i trêng. NÕu biÕt tËn dông thêi c¬ vµ m«i trêng hay duy tr× ®îc mèi quan hÖ gi÷a thÓ vµ lùc cña hÖ thèng th× hÖ thèng tån t¹i vµ ph át triển bền vững. - Th¸ch thøc ®èi víi c¸c hệ thống lµ phải b¶o ®¶m tån t¹i ph¸t triÓn v÷ng m¹nh. V× ®©y lµ ®ßi hái hÖ thèng ph¶i lu«n tån t¹i, ph¸t triÓn v÷ng m¹nh vµ nhanh chãng, ®¹t ®îc môc tiªu cña hÖ thèng. Tuy nhiªn, ®èi víi mét ®¬n vÞ doanh nghiệp ®a chøc n¨ng, ®a lÜnh vùc vµ ®a ngµnh th× ho¹t ®éng qu¶n lý sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc phèi hîp, chØ ®¹o vµ qu¶n lý thèng nhÊt. Chiếu một trang chữ (3) Trong thêi ®¹i hiÖn nay, thêi ®¹i cña nÒn kinh tÕ tri thøc vµ x· héi häc tËp , KH&CN ph¸t triÓn m¹nh mµ vai trß cña c«ng nghÖ th«ng tin ® øng hµng ® Çu , ®· lµm cho qu ¸ tr×nh l¹c hËu nhanh chãng vÒ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm con ngêi . Mét lý thuyÕt khoa häc tõ chç hµng ngh×n n¨m tån t¹i, ® Õn nay chØ cßn tÝnh b»ng n¨m, th¸ng . § éi ngò trÝ thøc trong trêng ®¹i häc ph¶i lµ nh÷ng ngêi tiªu biÓu cho lùc lîng x· héi s¸ng t¹o nh÷ng tri thøc míi vµ hiÖn ®¹i. V× vËy , quy ho¹ch ®µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé , h×nh thµnh ® éi ngò cã n¨ng cËp nhËt tri thøc , h¹n chÕ sù thiÕu hôt ® éi ngò c¸n bé khoa häc cã tr×nh ®é cao lµ yªu cÇu kh¸ch quan , tÊt yÕu cã tÝnh quy luËt trong tÊt c¶ c¸c c¬ quan , ®¬n vÞ ®µo t¹o vµ khoa häc-c«ng nghÖ hiÖn nay. It is particularly evident that the river basin management regimes and institutions committed to bilateral and/or multilateral management of transboundary water resources have been increased. The International Network of Basin Organization was established in 1996. The International Conference on Water and Sustainable Development was held in 1998, which declared that “ a common vision of riverine countries is needed for the efficient management and effective protection of transbondary water resources”. ( T ác giả Trung Quốc ) Chiếu một trang chữ (4) Chiếu một trang chữ (5) Today’s world requires problem solving skills and flexibility. The higher education must teach their student not only what is known, but also how to keep their knowledge up to date. The new paradigm – good university governance such as academic freedom, autonomy, the need for monitoring and accountability (T ác gi ả V ươ ng Qu ốc Anh ) Mẫu thiết kế các slides Nêu một dàn ý ( Trương Quang Học ) Kü n¨ng giao tiÕp (communication skills); Kü n¨ng lËp kÕ h¹ch, tæ chøc vµ l·nh ®¹o (planning, organizing & leadership skills); Kü n¨ng cïng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò (cooperative problem solving); Kü n¨ng ®µm ph¸n vµ cïng gi¶i quyÕt m©u thuÉn; 2/3 khèi lîng kiÕn thøc nµy chØ cã ®îc qua ho¹t ®éng NCKH vµ thùc tiÔn Trình bày một tư tưởng ( Trương Quang Học ) Chất lượng sản phẩm giáo dục: KiÕn thøc chuyªn m«n (academic intelligence); KiÕn thøc x· héi (social intelligence) Khèi kiÕn thøc x· héi, ngµy cµng cã vai trß quyÕt ®Þnh trong chÊt lîng cña s¶n phÈm gi¸o dôc. ChÊt Lîng Gi¸o Dôc vµ qu¶n lý CLGD ( Trương Quang Học ) ChÊt lîng ®îc ®¸nh gi¸ b»ng “®Çu vµo”; ChÊt lîng ®îc ®¸nh gi¸ b»ng “®Çu ra”; ChÊt lîng ®îc ®¸nh gi¸ b»ng gi¸ trÞ gia t¨ng; ChÊt lîng ®îc ®¸nh gi¸ b»ng “gi¸ trÞ häc thuËt”; ChÊt lîng ®îc ®¸nh gi¸ b»ng “v¨n hãa tæ chøc riªng”; ChÊt lîng ®îc ®¸nh gi¸ b»ng “kiÓm to¸n” t¨ng; ChÊt lîng lµ sù phï hîp víi môc tiªu vµ; Cã sù gia t¨ng M« h×nh qu¶n lý chÊt lîng tæng hîp ( Trương Quang Học ) § Çu vµo Sø mÖnh , chiÕn lîc , chÝnh s¸ch , nhiÖm vô N¨ng lùc ® éi ngò c¸n bé * N¨ng lùc tµi chÝnh * N¨ng lùc C¬ së vËt chÊt , trang thiÕt bÞ * TuyÓn sinh (qui m«, c¬ cÊu , chÊt lîng ) X· héi hãa , ® Çu t u tiÕn § Çu ra KÕt qu ¶ häc tËp * Kh ¶ n¨ng t×m viÖc lµm vµ n¨ng lùc ®¸p øng nhu cÇu cña thùc tÕ * Trong m« h×nh nµy, rÊt nhiÒu yÕu tè ë ® Çu vµo, ® Çu ra vµ qu ¸ tr×nh ®µo t¹o ® Òu chÞu sù t¸c ® éng m¹nh mÏ cña c¸c ho¹t ® éng NCKH vµ DV (*) Qu ¸ tr×nh §T M«i trêng ®µo t¹o * Ch¬ng tr×nh , gi¸o tr×nh * Tæ chøc ®µo t¹o Ph¬ng ph¸p d¹y vµ häc * ChÕ ®é, chÝnh s¸ch KhuyÕn khÝch C«ng t¸c qu¶n lý * CÊu tróc chøc n¨ng cña trêng ®¹i häc ( Trương Quang Học ) Gi¶ng d¹y + Nghiªn cøu + DÞch vô (C¸n bé GD, NC vµ sinh viªn) KiÕn thøc chuyªn m«n M«i trêng hç trî ( C«ng t¸c HS,SV, Th viÖn , c¬ së vËt chÊt trang thiÕt bÞ , dÞch vô ) Tæ chøc ho¹t ® éng hµnh chÝnh PhÈm chÊt nh©n v¨n Thuyết minh một slide Thuyết minh một slide cũng theo cấu trúc logic: Cấu trúc logic của bản thuyết trình 1. Luận điểm : nguyên lý chung Mọi người trình bày nội dung như nhau 2. Luận cứ : kỹ thuật & logic Quyết định tính phong phú của thuyết trình 3. Phương pháp : nghệ thuật & logic Quyết định tính hấp dẫn của thuyết trình 3 Phương pháp thuyết trình DIỄN DỊCH từ cái chung đến riêng QUY NẠP từ cái riêng đến chung LOẠI SUY từ cái riêng đến riêng Chúc các bạn đồng nghiệp hạnh phúc và thành đạt trong hoài bão nghiên cứu và xây dựng lý thuyết khoa học của mình . V ũ C a o Đ à m H Ế T
File đính kèm:
de_tai_phuong_phap_nghien_cuu_khoa_hoc_vu_cao_dam.ppt
