Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Bài 9: Nước Đại Cồ Việt thời Đinh - Tiền Lê - Trường THCS Thị Trấn

Trường THCS Thị Trấn GV: Nguyễn Văn Liêm
Tuần 06 Tiết ppct 11 Ngày soạn : 19/ 09/ 10
Lớp: Khối 7 Ngày dạy :........................	
BÀI 9. NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH – TIỀN LÊ (2TIẾT)
 I / TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, QUÂN SỰ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Thời Đinh- Tiền Lê bộ máy nhà nước đã được xây dựng tương đối hoàn chỉnh, không còn đơn giản như thời Ngô
- Nhà Tống tiến hành chiến tranh xâm lược và đã bị quân dân ta đánh bại.
- Các Vua nhà Đinh – Tiền Lê đã bước đầu tiến hành xây dựng một nền kinh tế tự chủ bằng sự phát triển nông nghiệp, TCN và thương nghiệp.
- Cùng với sự phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội cũng có nhiều thay đổi.
 2. Kỹ năng:
 - Bồi dưỡng kĩ năng vẽ sơ đồ, lập biểu đồ, trong quá trình học bài phân tích rút ra ý nghĩa thành tựu kinh tế – văn hoá.
 3. Thái độ:
- Lòng tự hào tự tôn dân tộc
- Biết ơn các anh hùng có công xây dựng và bảo vệ đất nước.
- Giáo dục cho hs ý thức độc lập tự chủ trong xây dựng đất nước, biết quý trọng truyền thống văn hoá của cha ông thời Đinh – Tiền Lê.
II. PHƯƠNG TIỆN
 - HS: + SGK;tư liệu sưu tầm về Lê Hoàn; thái Hậu họ Dương.
- GV: + Sử dụng phương pháp: thuyết trình, gợi mở, nêu vấn đề; trực quan.
 + Phương tiện: Lược đồ cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống lần thứ mhất;Tranh ảnh di tích lịch sử về đền thờ vua đinh, vua Lê; 
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP : (TIẾT 1). I – TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, QUÂN SỰ.
1. Ổn định lớp: kiểm tra sỉ số(1’)
2. KTBC: (3’)
 Em hãy trình bày tình hình chính trị cuối thời Ngô ?
 Đinh Bộ Lĩnh có công gì đối với đất nước ta ?
 3. Bài mới
 * ĐVĐ: Sau khi thống nhất đất nước, Đinh Bộ Lĩnh sẽ tiếp tục xây dựng đất nước ntn? Chúng ta cùng nhau tìm hiểu tiết học hôm nay.(1’)
HOẠT ĐỘNG 1. NHÀ ĐINH XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC.(8’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt.
- Gọi hs đọc phần 1 sgk
- Sau khi thống nhất đất nước Đinh Bộ Lĩnh tiến hành làm gì để xây dựng đất nước ?
- Yêu cầu hs xác định Ninh Bình trên lược đồ
- Tên gọi Đại Cồ Việt có ý nghĩa như thế nào ?
- Gv cho hs xem hình cố đô Hoa Lư (H19 sgk): đây là di tích còn lại ở Ninh Bình chúng ta phải biết gìn giữ vì nó thể hiện tinh thần dân tộc của nhân dân ta thời ngày xưa.
- Tại sao Đinh Tiên Hoàng lại đóng đô ở Hoa Lư?
- GV: 2 năm sau khi lên ngôi Ông quy định cấm sử dụng các niên hiệu của TQ và tự đặt niên hiệu là Thái Bình
- Việc nhà Đinh không dùng niên hiệu của phong kiến Trung Quốc để đặt tên nước nói lên điều gì ?
- Gọi hs giải thích khái niệm Vương và Đế
- Đinh Tiên hoàng còn áp dụng biện pháp gì để xây dựng đất nước ?
- Thời Đinh nước ta có luật pháp chưa?
- Vậy xét xử người có tội ntn ?
- GV:Thời Đinh nước ta chưa có luật pháp cụ thể, vua sai đặt vạc dầu và chuồng cọp trước cung điện để răn đe kẻ phản loạn
- Những việc làm của vua Đinh Bộ Lĩnh có ý nghĩa như thế nào.?
- Vậy tại sao nhà Tiền Lê thành lập? Họ đã xây dựng đất nước ntn? Ta sang phần 2
- Đọc
- Lên ngôi hoàng đế đặt tên nước là Đại Cồ
- Xác định trên lược đồ.
- Nước việt to lớn ý đặt ngang hàng với Trung Hoa
- Quan sát và nghe.
- Là quê hương của Đinh Tiên Hoàng, đất hẹp nhiều đồi núi thuận lợi cho việc phòng thủ
- Lắng nghe.
- Đinh Bộ Lĩnh muốn khẳng định nền độc lập, ngang hàng với Trung Quốc chứ không phụ thuộc vào Trung Quốc
- Vương : tước hiệu vua ( dùng cho nước nhỏ, chư hầu)
- Đế : Là tước hiệu của vua nước lớn mạnh, có nhiều nước thần phục
- Phong Vương cho con
- Cử các tướng lĩnh thân cận nắm giữ các chức vụ quan trọng
- Chưa có
- Ném vào vạc dầu sôi hay ném vào chuồng hổ.
- Ổn định đời sống nhân dân-> Đặt cơ sở xây dựng và phát triển đất nước
1/ Nhà Đinh xây dựng đất nước :
- 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế (Đinh Tiên Hoàng ),đặt tên nước là Đại Cồ Việt , đóng đô ở Hoa Lư( Ninh Bình)
- Năm 970, vua Đinh đặt niên hiệu là Thái Bình.
- Phong Vương cho con
- Cử các tướng lĩnh thân cận nắm giữ các chức vụ quan trọng
- Dựng cung điện, đúc tiền
- Sai sứ sang giao hảo với nhà Tống 
- Xử phạt nghiêm kẻ có tội
HOẠT ĐỘNG 2. TỔ CHỨC CHÍNH QUYỀN THỜI TIỀN LÊ.(15’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt
- Nhà Tiền Lê được thành lập trong hoàn cảnh nào ?
- Gv cung cấp cho hs tư liệu: Đỗ Thích người làng Đại Đê – Thiên Bản nay thuộc Nam Định giữ chức Chi hậu nội nhân, 1 hôm nằm mơ thấy 1 vì tinh tú rơi vào mình và lấy đó làm điều tốt nên đã giết vua( theo Việt sử giai thoại)
- Các thế lực bên ngoài thì sao?
- Đứng trứoc hoàn cảnh đó các tướng lĩnh đã có hành động gì?
- Em hãy nêu 1 vài nét về Lê Hoàn?
- Vì sao Lê Hoàn được suy tôn lên làm vua
- Việc Thái Hậu Dương Văn Nga trao áo bào cho Lê Hoàn nói lên điều gì?
- GV : Thời kì này là Tiền Lê sau này chúng ta cũng được biết đến với 1 nhà Lê nhưng đó là Hậu Lê( Lê Lợi)
- Chính quyền nhà Lê được tổ chức như thế nào
- Quân đội thời Tiền Lê được tổ chức như thế nào?
- Em hãy phân biệt cấm quân và quân địa phương?
- GV: sau khi ổn định tình hình trong nước vua Lê đã chống lại quân xâm lược Tống ntn? Ta sang phần 3
- Sau khi Đinh Bộ lĩnh và Đinh Liễn bị ám hại. 
- Lắng nghe.
- Lăm le xâm lược.
- Suy tôn Lê Hoàn lên làm vua
- Sinh 941 trong 1 gia đình nghèo, đựơc viên quan họ Lê nhận làm con nuôi
- Là người có tài, có chí lớn, mưu lược, lại đang giữ chức Thập Đạo Tướng Quân thống lĩnh quân đội Lòng người uy phục
-Thể hiện sự thông minh quyết đóan, đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích dòng họ, vượt lên quan niệm phong kiến để bảo vệ lợi ích dân tộc
-Nghe.
- Vua nắm mọi quyền hành ,giúp vua có thái sư, đại sư và quan lại gồm 2 ban văn, võ. Cả nước chia ra thành 10 lộ dưới lộ là phủ và châu
- Gồm 10 đạo : Chia thành 2 bộ phận :
+ Cấm quân : quân của triều đình
+ Quân địa phương:
2/ Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê :
* Sự thành lập nhà Tiền Lê :
- 979, Đinh Tiên Hoàng bị giết hại nội bộ lục đục.
- Nhà Tống lăm le xâm lược 
 Lê Hoàn được suy tôn làm Vua.
* Tổ chức chính quyền :
- Trung ương: Vua nắm mọi quyền hành ,giúp vua có thái sư, đại sư và quan lại gồm 2 ban văn, võ
- Cả nước chia thành 10 lộ, dưới lộ có phủ và châu.
Sơ đồ tổ chức chính quyền
 Trung Ương
Vua
Thái sư - Đại sư
Quan văn
Quan võ
 Địa phương
10 Lộ
Phủ
Châu
- Quân đội : Gồm 10 đạo và 2 bộ phận :cấm quân và quân địa phương.
HOẠT ĐỘNG 3. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG TỐNG CỦA LÊ HOÀN.(11’)
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức cần đạt
- Gọi hs đọc 3 sgk
- Quân Tống xâm lược đất nước ta trong hoàn cảnh nào?
- Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn diễn ra ntn?
- Giới thiệu lược đồ
- GV: kết hợp với lược đồ trình bày.
- Kết quả của cuộc kháng chiến?
- Kháng chiến chống Tống kết thúc thắng lợi có ý nghĩa gì?
- 
- Đọc
- Cuối năm 979, nội bộ nhà Đinh lục đục vì tranh quyền lợi. Quân Tống xâm lược
- Quan sát và dựa vào lược đồ trình bày.
- Biểu hiện ý chí quyết tâm.
3/ Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn :
* Hoàn cảnh: 
- Cuối 979 nhà Đinh rối loạn.
* Diễn biến :
- Đầu năm 981, quân Tống theo hai đường thuỷ, bộ tiến đánh nước ta ,do Hầu Nhân Bảo chỉ huy
- Lê Hoàn trực tiếp tổ chức và lãnh đạo cuộc kháng chiến :
 + Chặn quân thủy ở sông Bạch Đằng
 + Diệt cánh quân bộ ở biên giới phía bắc thắng lợi 
* Kết quả:
- Quân Tống đại bại .
*Ý nghĩa:
- Khẳng định quyền làm chủ đất nước.
- Đánh bại âm mưu xâm lược, củng cố nền độc lập.
 4. Củng cố(4’)
Yêu cầu hs vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước?
Trình bày diễn biến của cuộc kháng chiến chống Tống trên lược đồ.
 5. Dặn dò(2’)
Học bài và trả lời câu hỏi sgk.
Xem phần II: đọc bài và sưu tầm tư liệu; kinh tế phát triển ntn? Xã hội và văn hoá?
IV.RKN: