Giáo án Ngữ văn 10 tiết 1 đến 30

gắn bó của chàng trai và cô gái Thái. Hiểu được sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình, cách diễn tả tâm trạng nhân vật trong truyện thơ dân gian.
- Kĩ năng: Đọc – hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại.
- Thái độ: Cảm thông với số phận của những con người nhỏ bé trong quan hệ với tình yêu.
II. CHUẨN BỊ
Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phút): Ñoïc thuoäc loøng chuøm Ca dao haøi höôùc. Phaân tích moät baøi ca dao maø em thích nhaát?
TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY
TL
 Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Mục tiêu cần đạt
20
Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn ñoïc – hiểu khái quát.
GV: Truyeän thô laø gì?
GV: Yeâu caàu hoïc sinh toùm taét noäi dung truyeän thô Tieãn daën ngöôøi yeâu.
GV: Goïi moät hoïc sinh ñoïc ñoaïn trích.
HS: Nhaéc laïi khaùi nieäm truyeän thô.
HS: Döïa vaøo SGK toùm taét truyeän thô.
I. Đọc – hiểu khái quát.
1. Giôùi thieäu veà truyeän thô:
- Truyeän thô laø taùc phaåm töï söï daân gian baèng thô, giaøu chaát tröõ tình, phaûn aùnh soá phaän vaø khaùt voïng cuûa con ngöôøi khi haïnh phuùc löùa ñoâi, söï coâng baèng cuûa xaõ hoäi bò töôùt ñoaït.
- Các chàng trai, cô gái thường là nạn nhân đau khổ của chế độ hôn nhân gả bán ngày xưa.
- Cốt truyện phổ biến: 
+ Yêu nhau tha thiết;
+ Tình yêu tan vỡ, đau khổ;
+ Vượt qua, thoát khỏi cảnh ngộ, chết cùng nhau hoặc sống bên nhau hạnh phúc.
2. Toùm taét noäi dung truyeän thô: Tiễn dặn người yêu.
* Gồm 1846 câu thơ:
Câu chuyện được dựa vào 3 sự việc sau:
+ Tình yêu tan vỡ;
+ Lời tiễn dặn;
+ Hạnh phúc.
3. Boá cuïc vaø noäi dung chính đoạn trích.
- Thuộc phần giữa tác phẩm.
- Đoạn trích chia làm 2 phần:
+ Lời tiễn dặn khi chàng trai chạy theo cô gái.
+ Thương xót và khẳng định tình yêu của chàng trai đối với cô gái.
20
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh đọc – hiểu đoạn trích. 
GV: Giuùp hoïc sinh tìm hieåu noäi dung ñoaïn trích theo boá cuïc hai phaàn nhö SGK.
GV: Em haõy nhaän xeùt ngheä thuaät theå hieän cuûa ñoaïn thô?
HS: Ñoïc ñoaïn trích, chia boá cuïc, phaân tích theo gôïi yù cuûa giaùo vieân.
HS: Thaûo luaän, nhaän xeùt ñaëc ñieåm veà ngheä thuaät.
II. Ñoïc - hieåu ñoaïn trích.	
1) Taâm traïng cuûa chaøng trai treân ñöôøng tieãn daën.
- Chaáp nhaän söï thaät ñau xoùt laø coâ gaùi ñaõ coù choàng.
- Quyeát taâm giöõ troïn tình yeâu.
2) Taâm traïng chaøng trai luùc ôû nhaø choàng coâ gaùi.
- An uûi, voã veà luùc coâ gaùi bò nhaø choàng haát huûi.
- Xoùt xa, thöông caûm,  quyeát taâm giaønh laïi tình yeâu.
3) Ngheä thuaät.
 Ñoaïn thô coù söï keát hôïp chaët cheõ giöõa ngheä thuaät keå chuyeän vaø moâ taû taâm traïng, caûm xuùc.
- Cuûng coá, daën doø ( 1 phuùt): Naém ñöôïc giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa ñoaïn trích.
- Baøi taäp veà nhaø: Soaïn baøi: Luyeän taäp vieát ñoaïn vaên töï söï.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM
Ngày soạn: 12/10/2012
Tiết : 29
Bài dạy: Đọc văn	 ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN VIỆT NAM
I. MỤC TIÊU
	Qua bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Nắm được một cách có hệ thống các tri thức về đặc trưng thể loại, giá trị của các tác phẩm văn học dân gian đã học. 
- Kĩ năng: Biết vận dụng kiến thức đã học để tìm hiểu các tác phẩm văn học dân gian cụ thể.
- Thái độ: Có ý thức giữ gìn, yêu mến các tác phẩm văn học dân gian.
II. CHUẨN BỊ
Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phút): KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh.
TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY
TL
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Môc tiªu cÇn ®¹t
5
Ho¹t ®éng 1: H­íng dÉn häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm v¨n häc d©n gian.
HS: Nh¾c l¹i kh¸i niÖm v¨n häc d©n gian.
I- Kh¸i niÖm: 
- VHDG lµ nh÷ng t¸c phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ truyÒn miÖng ®­îc h×nh thµnh, tån t¹i, ph¸t triÓn nhê tËp thÓ vµ g¾n bã, phôc vô trùc tiÕp cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau trong ®êi sèng céng ®ång.
15
Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn häc sinh «n tËp nhöõng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña v¨n häc d©n gian – thÓ lo¹i truyÖn d©n gian.
GV: H­íng daãn häc sinh «n tËp hÖ thèng thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian vµ thÓ lo¹i truyÖn d©n gian ®· häc theo b¶ng tæng hîp SGK.
HS: Th¶o luËn, nh¾c l¹i c¸c ®Æc tr­ng cña v¨n häc d©n gian; «n tËp hÖ thèng thÓ lo¹i theo b¶ng SGK. 
II- §Æc tr­ng c¬ b¶n cña v¨n häc d©n gian.
- Lµ nh÷ng t¸c phÈm nghÖ thuËt ng«n tõ truyÒn miÖng;
- Lµ nh÷ng s¸ng t¸c tËp thÓ;
- Phôc vô trùc tiÕp cho sinh ho¹t kh¸c nhau trong ®êi sèng tËp thÓ.
* HÖ thèng thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian ViÖt Nam.
TruyÖn d©n gian
C©u nãi d©n gian
Th¬ ca d©n gian
S©n khÊu d©n gian
-ThÇn tho¹i
-Sö thi
-TruyÒn thuyÕt
-TruyÖn cæ tÝch
-TruyÖn ngô ng«n
-TruyÖn c­êi
-TruyÖn th¬
-Tôc ng÷
-C©u ®è
-Ca dao -D©n ca
-VÌ
-C©u ®è
-ChÌo
-Tuång
-C¶i l­¬ng
-Móa rèi c¹n
-Móa rèi n­íc
20
* B¶ng tæng hîp so s¸nh c¸c thÓ lo¹i truyÖn d©n gian ®· häc
ThÓ
Lo¹i
Môc ®Ých s¸ng t¸c
H×nh thøc l­u truyÒn
Néi dung ph¶n ¸nh
KiÓu nh©n vËt chÝnh
§Æc ®iÓm nghÖ thuËt
Sö thi anh hïng
Ghi l¹i cuéc sèng vµ ­íc m¬ ph¸t triÓn céng ®ång cña ng­êi d©n T©y Nguyªn x­a.
H¸t- kÓ
Xaõ hoäi T©y Nguyªn cæ ®¹i ®ang ë thêi c«ng xaõ thÞ téc.
Ng­êi anh hïng sö thi cao ®Ñp, k× vó (§¨m S¨n).
Sö dông bót ph¸p so s¸nh, phãng ®¹i, trïng ®iÖp t¹o nªn nhöõng h×nh t­îng hoµnh tr¸ng, hµo hïng.
TruyÒn thuyÕt
Th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®çi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö.
KÓ - diÔn x­íng (lÔ héi).
KÓ vÒ c¸c sù kiÖn, nh©n vËt lÞch sö ®­îc khóc x¹ qua cèt truyÖn h­ cÊu.
Nh©n vËt lÞch sö ®­îc truyÒn thuyÕt ho¸: ADV, MÞ Ch©u, Träng Thuû
Tõ “c¸i lâi sù thËt lÞch sö” h­ cÊu thµnh truyÖn mang nhöõng yÕu tè hoang ®­êng, k× ¶o.
TruyÖn cæ tÝch
NguyÖn väng, ­íc m¬ cña nh©n d©n trong x· héi cã giai cÊp: thiÖn >< ¸c
KÓ
Xung ®ét xaõ héi : cuéc ®Êu tranh gi÷a thiÖn - ¸c, chÝnh - tµ
Ng­êi lao ®éng nghÌo khæ bÊt h¹nh, c«i cót.
H­ cÊu hoµn toµn. KÕt cÊu theo ®­êng th¼ng, nh©n vËt chÝnh tr¶i qua ba chÆng trong cuéc ®êi.
TruyÖn c­êi
Gi¶i trÝ; ch©m biÕm, phª ph¸n x· héi, cã tÝnh gi¸o dôc.
KÓ
Nhöõng ®iÒu tr¸i tù nhiªn, thãi h­ tËt xÊu ®¸ng c­êi trong xaõ héi. 
KiÓu nh©n vËt cã thãi h­ tËt xÊu (anh häc trß dèt, thÇy lí tham tiÒn)
TruyÖn ng¾n gän t¹o t×nh huèng bÊt ngê, m©u thuÉn ph¸t triÓn nhanh, kÕt thóc ®ét ngét ®Ó g©y c­êi.
- Cñng cè, dÆn dß (1 phót): N¾m ®­îc kh¸i niÖm, ®Æc tr­ng, hÖ thèng thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian; vËn dông nh÷ng ®Æc tr­ng ®ã vµo ph©n tÝch nh÷ng t¸c phÈm, ®o¹n trÝch ®­îc häc.
- Bµi tËp vÒ nhµ: Lµm tiÕp c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM
.....................................................................................................................................................
Ngày soạn: 12/10/2012
Tiết : 30
Bài dạy: Đọc văn	 ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN VIỆT NAM (tiếp theo)
I. MỤC TIÊU
	Qua bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Nắm được một cách có hệ thống các tri thức về đặc trưng thể loại, giá trị của các tác phẩm văn học dân gian qua các tác phẩm đã học. 
- Kĩ năng: Biết vận dụng kiến thức đã học để tìm hiểu các tác phẩm văn học dân gian cụ thể.
- Thái độ: Có ý thức giữ gìn, yêu mến các tác phẩm văn học dân gian.
II. CHUẨN BỊ
Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phút): KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh.
TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY
TL
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Môc tiªu cÇn ®¹t
20
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn häc sinh «n tËp vÒ ca dao.
GV: Ba chïm ca dao võa häc cã nh÷ng ®Æc s¾c g× vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt?
HS: Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña c¸c chïm ca dao ®· häc.
III- Néi dung vµ nghÖ thuËt ca dao
1. Néi dung:
a) Ca dao than th©n: Th­êng lµ lêi cña ng­êi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn. Th©n phËn cña hä bÞ phô thuéc vµo nh÷ng ng­êi kh¸c trong xaõ hoäi, gi¸ trÞ cña hä kh«ng ®­îc ai biÕt ®Õn. Th©n phËn Êy hiÖn lªn b»ng nh÷ng so s¸nh, Èn dô nh­ tÊm lôa ®µo, h¹t m­a sa, 
b) Ca dao yªu th­¬ng t×nh nghÜa: Ñeà cËp ®Õn nh÷ng t×nh c¶m, phÈm chÊt cña ng­êi lao ®éng nh­ t×nh b¹n cao ®Ñp, t×nh yªu tha thiÕt mÆn nång víi nçi th­¬ng nhí da diÕt vµ ­íc muèn m·nh liÖt, t×nh nghóa thuû chung cña con ng­êi trong cuoäc soáng.
c) Ca dao hµi h­íc: Nãi lªn t©m hån l¹c quan yªu ®êi cña ng­êi lao ®éng trong cuéc sèng cßn nhiÒu vÊt v¶ lo toan.
2)NghÖ thuËt: AÅn dô, so s¸nh liªn t­ëng, miªu t¶ ®Æc s¾c cña th¬ ca truyÒn thèng Ýt thÊy ë v¨n häc viÕt.
20
Ho¹t ®éng 4: Bµi tËp vËn dông.
1) Bµi tËp 2. 
 TÊn bi kÞch cña MÞ Ch©u - Träng Thuû
C¸i loõi sù thËt lÞch sö
Bi kÞch ®­îc h­ cÊu
Chi tiÕt hoµng ®­êng, k× ¶o
KÕt côc cña bi kÞch
Bµi häc rót ra
Cuéc xung ®ét An Döông Vöông - TriÖu §µ thêi k× ¢u Laïc ë n­íc ta.
Bi kÞch t×nh yªu (lång vµo bi kÞch gia ®×nh, quèc gia).
ThÇn Kim Quy; lÉy ná thÇn; ngäc trai - giÕng n­íc; Rïa vµng reõ n­íc dÉn An Döông Vöông xuèng biÓn.
 MÊt tÊt c¶:
- §Êt n­íc 
- Gia ®×nh
- T×nh yªu
C¶nh gi¸c giöõ n­íc, kh«ng chñ quan nh­ An Döông Vöông kh«ng nhÑ d¹, c¶ tin nh­ MÞ Ch©u.
2) Bµi tËp 4
 ¤n tËp vÒ hai truyÖn c­êi ®· häc
Tªn truyÖn
§èi t­îng c­êi (C­êi ai?)
Néi dung c­êi (C­êi c¸i g×?)
T×nh huèng g©y c­êi
Cao trµo ®Ó tiÕng c­êi “oµ” ra
Tam ®¹i con gµ
ThÇy ®å “dèt hay nãi chöõ”
Sù giÊu dèt cña con ng­êi
Luèng cuèng khi kh«ng biÕt ch÷ "kª"
Khi thÇy ®å nãi c©u: "Dñ dØ lµ chÞ con c«ng"
Nh­ng nã ph¶i b»ng hai mµy
ThÇy lÝ vµ C¶i
TÊn bi hµi kÞch cña viÖc hèi lé vµ ¨n hèi lé
§aõ ®ót lãt tiÒn hoái lé mµ vÉn bÞ ®¸nh (C¶i)
Khi thÇy lÝ nãi: "() nh­ng nã ph¶i b»ng hai mµy!”
- Cñng cè, dÆn dß (1 phót): N¾m ®­îc kh¸i niÖm, ®Æc tr­ng, hÖ thèng thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian; vËn dông nh÷ng ®Æc tr­ng ®ã vµo ph©n tÝch nh÷ng t¸c phÈm, ®o¹n trÝch ®­îc häc.
- Bµi tËp vÒ nhµ: Soạn bài tiếp theo.
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM
.....................................................................................................................................................