Giáo án Ngữ văn 10 tiết 13: Lập dàn ý bài văn tự sự

Ngày soạn: 15/09/08
Tiết :13
Bài dạy: Làm văn LẬP DÀN Ý BÀI VĂN TỰ SỰ
I.MỤC TIÊU
- Kiến thức : Giúp học sinh biết cách lập dàn ý bài văn tự sự.
- Kĩ năng: Nâng cao kĩ năng lập dàn ý cho học sinh
- Thái độ: Có ý thức lập dàn ý trong quá trình viết văn.
II. CHUẨN BỊ
Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ổn định tổ chức ( 1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
 2. Kiểm tra bài cũ ( 4 phút): Tóm tắt Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy.
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
TL
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Mục tiêu cần đạt
10
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh hình thành ý tưởng, dự kiến cốt truyện.
GV: Höôùng daãn HS ñoïc ñoaïn trích cuûa nhaø vaên Nguyeân Ngoïc sau ñoù traû lôøi caâu hoûi?
- Qua ñoaïn trích treân nhaø vaên Nguyeân Ngoïc noùi veà vieäc gì? 
- Qua ñoù em ruùt ra kinh nghieäm gì cho baûn thaân?
HS: Ñoïc ñoaïn vaên trong SGK.
HS: Döïa vaøo ñoaïn vaên phaùt hieän traû lôøi, suy nghó ruùt ra baøi khoïc.
I. Hình thaønh yù töôûng, döï kieán coát truyeän.
1. Trong phaàn trích treân, nhaø vaên Nguyeân Ngoïc noùi veà quaù trình suy nghó, “thai ngheùn” cho truyeän ngaén “Röøng xaø nu”.
- Hình thaønh yù töôûng töø moät vieäc coù thaät.
- Ñaët teân nhaân vaät coù “khoâng khí” Taây Nguyeân: Truù.
- Döï kieán coát truyeän: Baét ñaàu  keát thuùc.
- Hö caáu caùc nhaân vaät: Dít, Mai, Cuï Meát
- Xaây döïng tình huoáng, chi tieát ñieån hình: Noãi ñau böùc baùch döõ doäi ñöùa con bò ñaùnh cheát. 
2. Ruùt ra kinh nghieäm:
- Ñeå vieát ñöôïc moät vaên baûn töï söï, caàn phaûi hình thaønh yù töôûng, döï kieán coát truyeän, suy nghó, töôûng töôïng hö caáu nhaân vaät, choïn söï vaät, söï vieäc, chi tieát tieâu bieåu.
- Tieáp theo laø laäp daøn yù: Boá cuïc 3 phaàn: Môû baøi, thaân baøi, keát baøi.
20
Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn hoïc sinh tieán haønh laäp daøn yù.
GV: Cho HS thaûo luaän nhoùm vôùi 2 vaán ñeà gôïi yù SGK.
GV: Töø nhöõng ví duï treân em haõy cho bieát caùch laäp daøn yù baøi vaên töï söï?
HS: Tieán haønh thaûo luaän theo nhoùm, leân baûng laäp daøn yù theo gôïi yù.
HS: Döïa vaøo ghi nhôù traû lôøi.
II. Laäp daøn yù:
1. Choïn nhan ñeà cho baøi vieát.
* Caâu chuyeän 1: Sau caùi ñeâm ñen aáy
* Caâu chuyeän 2: Ngöôøi ñaäy naép haàm ben
2.Laäp daøn yù theo boá cuïc ba phaàn.
- Môû baøi: Sau khi chaïy ra khoûi nhaø quan cuï, chò Daäu gaëp moät caùn boä caùch maïng.
-Thaân baøi: 
+ Cuoäc toång khôûi nghóa thaùng Taùm noå ra, chò Daäu trôû veà laøng.
+ Khí theá caùch maïng soâi suïc. Chò Daäu daãn ñaàu ñoaøn bieåu tình leân huyeän cöôùp chính quyeàn, phaù kho thoùc cuûa Nhaät.
- Keát baøi: Ca ngôïi hình aûnh nhöõng ngöôøi noâng daân goùp phaàn ñöa cuoäc caùch maïng thaùng Taùm ñeán thaéng lôïi.
* Caâu chuyeän 2: 
- Môû baøi: Cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp noå ra. Tuy laøng Ñoâng Xaù bò ñòch chieám nhöng haèng ñeâm vaãn xuaát hieän moät hai caùn boä caùch maïng hoaït ñoäng bí maät.
- Thaân baøi: 
+ Quaân Phaùp caøn queùt, truy luøng caùn boä.
+ Khoâng khí trong laøng caøng caêng thaúng, nhieàu ngöôøi hoaûng sôï. Chò Daäu vaãn bình tónh höôùng daãn caùn boä xuoáng ñöôøng haàm bí maät.
- Keát baøi: Ca ngôïi hình aûnh ngöôøi noâng daân cuøng khoå ñaõ giaùc ngoä caùch maïng.
( HS ñoïc kó ghi nhôù SGK trang 46).
10
Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp.
GV: - Höôùng daãn hoïc sinh luyeän taäp , goïi HS xaùc ñònh ñeà taøi, coát truyeän cho baøi taäp 1.
- Caên cöù vaøo ñeà taøi, coát truyeän cho HS laäp daøn yù.
HS: Laøm vieäc theo nhoùm xaùc ñònh ñeà taøi, coát truyeän laäp daøn yù vôùi boá cuïc 3 phaàn.
III. Luyeän taäp.
Baøi taäp 1: 
a. Moät HS coù baûn chaát toát, do hoaøn caûnh naøo ñoù xoâ ñaåy maø phaïm sai laàm, sau ñoù kòp thôøi tænh ngoä, vöôn leân.
b. Coát truyeän:
- Moät HS voán hieàn laønh, trung thöïc.
- Bò keû xaáu loâi keùo vaø phaïm sai laàm ñaùng tieác.
- Ñau khoå, aân haän, daèn vaët.
- Töï ñaáu tranh hoaëc gaëp ngöôøi toát giuùp ñôõ.
- Vöôn leân trong cuoäc soáng vaø trong hoïc taäp.
c. Laäp daøn yù: Boá cuïc ba phaàn vôùi caùc söï vieäc, nhaân vaät, chi tieát veà hoaøn caûnh, taâm traïng nhaân vaät chính, lôøi noùi, haønh ñoäng nhaân vaät phuï.
- Cuûng coá, daën doø (1 phuùt): Naém ñöôïc caùch laäp daøn yù baøi vaên töï söï.
- Baøi taäp veà nhaø: Laøm baøi taäp 2 trong phaàn luyeän taäp. Soaïn baøi ñoïc vaên :Uy- lít –xô trôû veà.
V. RUÙT KINH NGHIEÄM