Giáo án Ngữ văn 10 tiết 36: Cảnh ngày hè ( Bảo kính cảnh giới – số 43) Nguyễn Trãi

Ngày soạn:29/10/2012
Tiết : 36
Bài dạy: Đọc văn	 CẢNH NGÀY HÈ 
	 ( Bảo kính cảnh giới – số 43)	
	Nguyễn Trãi
I .MỤC TIÊU
	Sau bài học này, học sinh cần:
- Kiến thức: Caûm nhaän ñöôïc veû ñeïp cuûa böùc tranh ngaøy heø vaø veû ñeïp taâm hoàn cuûa Nguyeãn Traõi. Nhận thức được đặc điểm của thô Noâm Nguyeãn Traõi.
- Kĩ năng: Đọc- hiểu một bài thơ Nôm Đường luật theo đặc trưng thể loại.
- Thái độ: Bieát toân troïng, yeâu thöông, boài döôõng cho mình moät nhaân caùch soáng.
II. CHUẨN BỊ
Thầy: Đọc tài liệu tham khảo, SGK, SGV, bài tập cho học sinh.
Trò: Đọc SGK, học bài cũ, soạn bài mới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
- Ổn định tổ chức (1 phút): Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Kiểm tra bài cũ (4 phút): Đọc thuộc bài thơ Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão, phân tích hào khí Đông A được thể hiện trong bài thơ?
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
TL
 Hoaït ñoäng cuûa thaày
 Hoaït ñoäng cuûa troø
Muïc tieâu caàn ñaït
10
 Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc – hieåu khaùi quaùt.
GV: Yeâu caàu hoïc sinh ñoïc tieåu daãn SGK, sau ñoù yeâu caàu hoïc sinh neâu toùm taét veà noäi dung thô vaên Nguyeãn Traõi.
HS: Ñoïc tieåu daãn SGK, sau ñoù toùm taét vaøi neùt veà noäi dung thô vaên Nguyeãn Traõi.
I.Ñoïc – hieåu khaùi quaùt:
- Quoác aâm thi taäp goàm 254 baøi thô Noâm, chia laøm 4 phaàn. Phaàn Voâ ñeà ñöôïc xeáp thaønh moät soá muïc : Baûo kính caûnh giôùi coù 61 baøi, Caûnh ngaøy heø laø baøi soá 43. 
- Noäi dung: Phaûn aùnh veû ñeïp con ngöôøi Nguyeãn Traõi.
+ Ngöôøi anh huøng vôùi lyù töôûng nhaân nghóa, yeâu nöôùc thöông daân.
+ Nhaø thô vôùi tình yeâu thieân nhieân, yeâu queâ höông, cuoäc soáng.
- Ngheä thuaät: Vieät hoaù theå thô daân toäc coù khi chen vaøo choã thích hôïp moät soá caâu luïc ngoân.
25
Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn hoïc sinh ñoïc - hieåu chi tieát.
GV: Goïi hoïc sinh ñoïc baøi thô, yeâu caàu ñoïc ñuùng nhòp.
GV: Caûnh trong baøi thô laø caûnh cuï theå naøo? ÔÛ ñaâu? Vì sao ta bieát ñieàu ñoù?
GV: Nhaän xeùt veà böùc tranh thieân nhieân vaø cuoäc soáng qua caûm nhaän cuûa nhaø thô.
GV:Veû ñeïp taâm hoàn cuûa nhaø thô ñöôïc theå hieän nhö theá naøo trong baøi thô naøy?
GV: Lieân heä thô vaên Nguyeãn Traõi ñeå thaáy ñöôïc taám loøng luoân canh caùnh noãi aùi quoác öu daân.
 Bui moät taám loøng öu aùi cuõ/ Ñeâm ngaøy cuoàn cuoän nöôùc trieàu ñoâng.
HS: Ñoïc dieãn caûm vaên baûn baøi thô, chuù yù ôû gioïng ñieäu, caùch ngaét nhòp.
HS: Thaûo luaän, trả lôøi: Caûnh ngaøy heø ôû moät laøng chaøi.
HS: Tìm nhöõng chi tieát cuï theå ñeå chöùng minh.
HS: Thaûo luaän, traû lôøi: Böùc tranh thieân nhieân buoåi chieàu vöøa sinh ñoäng vöøa traøn ñaày söùc soáng, vöøa coù hình, vöøa coù hoàn, vöøa gôïi taû, vöøa saâu laéng.
HS: Thaûo luaän phaùt bieåu:
- Moät taâm hoàn luoân roäng môû tröôùc thieân nhieân.
- Moät nhaø thô yeâu nöôùc, thöông daân saâu saéc.
II. Ñoïc – hieåu chi tieát:
1) Phong caûnh thieân nhieân vaø cuoäc soáng ngaøy heø.
* Caûnh ngaøy heø ôû laøng chaøi vaøo luùc cuoái ngaøy.
- Vẻ đẹp rực rỡ của bức tranh thiên nhiên:
+ Mọi hình ảnh đều sống động: Hòe lục đùn đùn, rợp mát che cả một khoảng sân; thạch lựu phun trào sắc đỏ; sen hồng đang độ nức ngát mùi hương.
+ Mọi màu sắc đều đậm đà: Hòe lục, lựu đỏ, sen hồng.
- Vẻ đẹp thanh bình của bức tranh cuộc sống con người: Nơi chợ cá, dân dã thì “lao xao” tấp nập; chốn lầu gác thì ve kêu “dắng dỏi” như một bản đàn.
- Cảnh vật được cảm nhận bằng nhiều giác quan: Thị giác, khứu giác, thính giác,
=> Cả thiên nhiên và cuộc sống con người đều tràn đầy sức sống. Nhaø thô ñaõ hoaø quyeän giöõa maøu saéc vôùi aâm thanh laøm cho böùc tranh thieân nhieân vöøa coù hình, vöøa coù hoàn, vöøa gôïi taû, vöøa saâu laéng. Điều đó cho thấy một tâm hồn khao khát sống, yêu đời mãnh liệt và tinh tế, giàu chất nghệ sĩ của tác giả. 
2) Veû ñeïp taâm hoàn Nguyeãn Traõi:
- Moät nhaø thô vôùi tình yeâu thieân nhieân, yeâu ñôøi, yeâu cuoäc soáng duø trong hoaøn caûnh naøo cuõng môû roäng taám loøng ñeå ñoùn nhaän thieân nhieân neân coù ñöôïc moät böùc tranh caûnh vaät chieàu heø sinh ñoäng nhö theá.
- Đắm mình trong cảnh ngày hè, nhà thơ ước muốn có cây đàn của vua Thuấn, gảy khúc “Nam phong” cầu mưa thuận gió hòa để dân giàu nước mạnh.
Deõ coù Ngu caàm ñaøn moät tieáng
Daân giaøu ñuû khaép ñoøi phöông. 
- Lấy Nghiêu, Thuấn làm “gương báu răn mình”, Nguyễn Trãi đã bộc lộ chí hướng cao cả: Luôn khao khát đem tài trí để thực hành tư tưởng nhân nghĩa yêu nước, thương dân.
5
Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh toång keát.
GV:Moät trong nhöõng saùng taïo cuûa Nguyeãn Traõi khi söû duïng thô Thaát ngoân Ñöôøng luaät laø gì? Taùc duïng?
HS: Döïa vaøo phaàn ghi nhôù traû lôøi.
III. Toång keát:
 Baøi thô mieâu taû caûnh ngaøy heø traøn ñaày söùc soáng, qua ñoù cho thaáy veû ñeïp taâm hoàn cuûa Nguyeãn Traõi: Yeâu thieân nhieân, yeâu cuoäc soáng, canh caùnh noãi nieàm öu aùi vôùi nöôùc vôùi daân. Caùch chen vaøo moät soá caâu luïc ngoân laøm cho yù thô chaéc khoeû, cân ñoái vaø goùp phaàn Vieät hoaù theå thô thaát ngoân baùt cuù Ñöôøng luaät cuûa Trung Quoác.
- Củng cố, dặn dò ( 1 phút): Nắm được giá trị nội dung và nghệ thuật bài thơ.
- Bài tập về nhà: Đọc thuộc bài thơ, soạn bài tiếp theo.
IV. RÚT KINH NGHIỆM
.