Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 31 - Trường THCS Võ Lao

i ¨n mét b÷a cho s­íng miÖng. Cßn mét con tr©u vµ mét thóng g¹o, ta sÏ xin lµng lµm phÝ tæn cho cha con ta trÈy kinh lo liÖu viÖc ®ã. 
=> LÆp l¹i côm tõ “cßn mét con tr©u vµ mét thóng g¹o” ®Ó t¹o liªn kÕt c©u.
d. Trong m­êi n¨m Êy, th¬ míi ®· tranh ®Êu g¾t gao víi th¬ cò míi toµn th¾ng. Trong sù th¾ng lîi Êy, còng cã c«ng nh÷ng ng­êi t¶ xung h÷u ®ét n¬i chiÕn tr­êng, nh­ng tr­íc hÕt lµ c«ng nh÷ng nhµ th¬ míi.
=> LÆp l¹i “trong m­êi n¨m Êy” ®Ó t¹o sù lien kÕt ®o¹n. 
 LÆp l¹i “trong sù th¾ng lîi Êy” t¹o liªn kÕt c©u.
3. Bµi tËp 3. 
a. §¶o trËt tù th«ng th­êng ®Ó nhÊn m¹nh t©m tr¹ng man m¸c buån cña t¸c gi¶ tr­íc c¶nh vËt §Ìo Ngang. 
b. §¶o trËt tù ®Ó nhÊn m¹nh h×nh ¶nh “®Ñp” 
4. Bµi tËp 4. 
a. T«i thÊy mét anh bä ngùa trÞnh träng tiÕn vµo. 
=> §©y lµ c©u miªu t¶ b×nh th­êng. 
b. T«i thÊy trÞnh träng tiÕn vµo mét anh bä ngùa
=> C©u ®¶o trËt tù C- V lµm bæ ng÷ ®Ó nhÊn m¹nh sù ng¹o nghÔ v« lèi cña nh©n vËt. 
* C¨n cø vµo v¨n c¶nh th× chän c©u (b) lµ thÝch hîp. 
5. Bµi tËp 5. 
C¸ch s¾p xÕp cña t¸c gi¶ lµ hîp lý, v×: 
Xanh: mµu s¾c, ®Æc ®iÓm vÒ h×nh thøc dÔ nh×n thÊy; 
Nhôn nhÆn: tÝnh khiªm tèn ph¶i cã thêi gian míi hiÓu ®­îc; 
Ngay th¼ng: phÈm chÊt tèt ®Ñp còng cÇn ph¶i cã thêi gian ®Ó hiÓu;
 Thuû chung: phÈm chÊt tèt ®Ñp, ph¶i tr¶i qua thö th¸ch míi biÕt ®­îc; 
Can ®¶m: phÈm chÊt tèt ®Ñp còng cÇn ph¶i qua thö th¸ch míi biÕt ®­îc. 
 6. Bµi tËp 6.
Häc sinh thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n víi mét trong c¸c ®Ò tµi: 
Lîi Ých cña ®i bé víi søc khoÎ;
Lîi Ých cña ®i bé víi viÖc më réng hiÓu biÕt. 
 4. Cñng cè: 
 - ThÕ nµo lµ s¾p xÕp trËt tù tõ trong c©u? 
 - V× sao cÇn s¾p xÕp tr¹t tù tõ trong c©u khi nãi còng nh­ khi viÕt?
 5. H­íng dÉn vÒ nhµ: 
 - Häc l¹i phÇn bµi häc; 
 - Hoµn thµnh bµi tËp 6 sgk. 
 - VËn dông trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n.
TiÕt 120
So¹n: 26/3/ 2011
Gi¶ng: 31 /3/ 2011
 LuyÖn tËp ®­a c¸c yÕu tè 
tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
- Häc sinh ®­îc cñng cè vµ kh¾c s©u h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong bµi v¨n nghÞ luËn , vµ nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt cña viÖc ®­a yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn ®Ó sù nghÞ luËn cã thÓ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶, thuyÕt phôc cao h¬n.
- RÌn luyÖn kü n¨ng vËn dông thùc hµnh 
B. ChuÈn bÞ : 
- S­u tÇm ng÷ liÖu: c¸c v¨n b¶n mÉu. 
C. TiÕn tr×nh lªn líp: 
1. Tæ chøc: 
Líp
Ngµy d¹y
SÜ sè
Ghi chó
8A1
/31
8A2
/29
2. KiÓm tra:
- Vai trß cña yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong bµi v¨n nghÞ luËn? 
- Nh÷ng yªu cÇu cÇn tu©n thñ khi ®­a yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi nghÞ luËn? 
- KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi cña häc sinh ë nhµ. 
 3. Bµi míi:
* Giíi thiÖu bµi: 
 Trong bµi v¨n nghÞ luËn, ngoµi yÕu tè nghÞ luËn lµ chñ yÕu cßn cã c¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù vµ biÓu c¶m, c¸c yÕu tè nµy lµm cho bµi v¨n nghÞ luËn thªm sinh ®éng, cô thÓ, thuyÕt phôc. VËy khi t¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn cÇn ®­a c¸c yÕu tè nµy vµo nh­ thÕ nµo? 
YÕu tè tù sù vµ miªu t¶ cã vai trß g× trong bµi nghÞ luËn? 
 Nh÷ng chó ý khi ®­a yÕu tè tù sù , miªu t¶ vµo bµi v¨n nghÞ luËn? 
X¸c ®Þnh kiÓu lo¹i bµi?
VÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn lµ g×? 
Trong sè c¸c luËn ®iÓm ®· cho cã luËn ®iÓm nµo kh«ng phï hîp víi vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn kh«ng?
NhËn xÐt c¸ch s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm? 
H·y s¾p xÕp l¹i hÖ thèng luËn ®iÓm cho khoa häc? 
Dµn ý bµi nghÞ luËn gåm mÊy phÇn? NhiÖm vô cña tõng phÇn? 
PhÇn më bµi em dù ®Þnh sÏ cã néi dung g×? 
X©y dùng vµ s¾p xÕp hÖ thèng luËn ®iÓm ®Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò? 
PhÇn kÕt bµi cã néi dung g×? 
§äc ®o¹n v¨n? 
§o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm g×? 
 X¸c ®Þnh c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong ®o¹n v¨n?
C¸c yÕu tè ®ã ®­îc ®­a vµo ®o¹n v¨n cã t¸c dông g× trong viÖc lËp luËn? 
Ngoµi yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ ®o¹n v¨n cßn cã yÕu tè nµo kh¸c n÷a? T¸c dông? 
NÕu l­îc bá c¸c yÕu tè ®ã ®i cã ¶nh h­ëng g× kh«ng? 
§äc ®o¹n (b)? 
X¸c ®Þnh luËn ®iÓm? 
T×m yÕu tè tù sù vµ miªu t¶? 
NhËn xÐt c¸ch ®­a yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ ë ®o¹n nµy cã g× kh¸c ®o¹n (a)? 
Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn tr×nh bµy luËn ®iÓm cã sö dông yÕu tè tù sù vµ miªu t¶? 
I. Néi dung.
 1. Vai trß cña yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong bµi v¨n nghÞ luËn. 
YÕu tè tù sù vµ miªu t¶ trong bµi nghÞ luËn gióp cho viÖc tr×nh bµy luËn cø ®­îc râ rµng, cô thÓ, sinh ®éng h¬n, vµ do ®ã cã søc thuyÕt phô m·nh mÏ h¬n. 
2. Nh÷ng chó ý khi ®­a c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo bµi nghÞ luËn. 
C¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ ®­îc dïng dïng lµm luËn cø ph¶i phôc vô cho viÖc lµm râ luËn ®iÓm vµ kh«ng ph¸ vì m¹ch l¹c nghÞ luËn cña bµi v¨n. 
II. LuyÖn tËp. 
A. T×m hiÓu ®Ò, x¸c ®Þnh luËn ®iÓm, lËp dµn ý
 1. T×m hiÓu ®Ò: 
- KiÓu bµi: KiÓu bµi nghÞ luËn gi¶i thÝch.
- VÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn:
 VÊn ®Ò trang phôc häc sinh vµ v¨n ho¸.
 Ch¹y theo mèt kh«ng ph¶I lµ ng­êi häc sinh cã v¨n ho¸. 
 2. X¸c ®Þnh luËn ®iÓm. 
* LuËn ®iÓm (d) kh«ng phï hîp- kh«ng lµm s¸ng tá vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn. 
* S¾p xÕp l¹i c¸c luËn ®iÓm cßn l¹i: 
(1) GÇn ®©y, c¸ch ¨n mÆc cña mét sè b¹n cã nhiÒu thay ®æi, kh«ng cßn gi¶n dÞ, lµnh m¹nh nh­ tr­íc. 
(2) C¸c b¹n lÇm t­ëng r»ng ¨n mÆc nh­ vËy sÏ lµm cho m×nh trë thµnhng­ê “v¨n minh”, “sµnh ®iÖu”. 
(3) ViÖc ¨n mÆc cÇn ph¶i phï hîp víi thêi ®¹i nh­ng còng ph¶i lµnh m¹nh, phï hîp víi truyÒn thèng v¨n ho¸ cña d©n téc, víi løa tuæi vµ hoµn c¶nh sèng. 
(4) ViÖc ch¹y theo c¸c “mèt” ¨n mÆc Êy cã nhiÒu t¸c h¹i (lµm mÊt thêi gian cña c¸c b¹n, ¶nh h­ëng xÊu ®Ðn kÕt qu¶ häc tËp, g©y tèn kÐm cho cha mÑ).
(5) CÇn thay ®æi c¸ch ¨n mÆc cho lµnh m¹nh, phï hîp víi løa tuæi häc sinh. 
 3. LËp dµn ý.
 * Më bµi (Giíi thiÖu vÊn ®Ò) 
Vai trß cña trang phôc vµ v¨n ho¸; vai trß cña mèt trang phôc ®èi víi x· héi vµ con ng­êi cã v¨n ho¸ nãi nãi chung, ®èi víi tuæi trÎ häc ®­êng nãi riªng.
* Th©n bµi: 
(Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò b»ng hÖ thèng c¸c luËn ®iÓm) 
a.Trang phôc lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng thÓ hiÖn nÐt ®Ñp v¨n ho¸ cña mçi ng­êi. 
b. Mèt trang phôc lµ nh÷ng trang phôc theo kiÓu c¸ch h×nh thøc míi nhÊt, hiÖn ®¹i, t©n tiÕn nhÊt. 
Mèt thÓ hiÖn tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ ®æi míi cña trang phôc. Trang phôc theo mèt thêi ®¹i chøng tá mét phÇn cña con ng­êi hiÓu biÕt, lÞch sù, cã v¨n ho¸. 
c. Nh­ng ch¹y ®ua theo mèt trang phôc nãi chung, trong nhµ tr­êng nãi riªng l¹i lµ vÊn ®Ò cÇn xem xÐt l¹i, cÇn bµn b¹c kü l­ìng.
d. mét sè b¹n lÇm t­ëng ch¹y theo mèt míi chÝnh lµ con ng­êi v¨n minh, sµnh ®iÖu. 
e. Ch¹y theo mèt rÊt tai h¹i, v× mÊt thêi gian, tèn kÐm tiÒn b¹c, l¬ lµ viÖc häc tËp vµ tu d­ìng, dÔ ch¸n n¶n v× kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó tho¶ m·n, dÔ m¾c khuyÕt ®iÓm 
g. Ng­êi häc sinh cã v¨n ho¸ kh«ng chØ lµ häc giái, ch¨m ngoan mµ trong c¸ch trang phôc cÇn ph¶i gi¶n dÞ mµ ®Ñp, phï hîp víi løa tuæi, h×nh d¸ng, c¬ thÓ, phï hîp víi trang phôc truyÒn thèng cña d©n téc. 
f. Bëi vËy b¹n cÇn ph¶i suy tÝnh, lùa chän trang phôc sao cho ®¹t yªu cÇu trªn nh­ng nhÊt quyÕt kh«ng nªn vµ kh«ng thÓ ®ua ®ßi, ch¹y theo mèt trang phôc thêi th­îng. 
* KÕt bµi (KÕt thóc vÊn ®Ò) 
- Tù nhËn xÐt vÒ trang phôc cña b¶n th©n vµ nªu h­íng phÊn ®Êu. 
- Lêi khuyªn víi c¸c b¹n ®ang ch¹y theo mèt nªn biÕt suy nghÜ l¹i.
B. VËn dông ®­a c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ vµo ®o¹n v¨n, bµi v¨n nghÞ luËn. 
a.®o¹n v¨n (a) 
* LuËn ®iÓm: Sù ¨n mÆc cña c¸c b¹n sao l¹i thay ®æi nhiÒu thÕ! 
* YÕu tè tù sù: 
 - Cã b¹n trót bá chiÕc ¸o s¬ mi ®Ó hay ¸o ph«ng 
 - Cã b¹n ®ßi mua chiÕc quÇn bß ®Ó diÖn 
 - Cã b¹n quªn c¶ viÖc häc, suèt ngµy ch¬i trß ch¬i ®iÖn tö. 
 - H«m qua, t«i chót n÷a kh«ng nhËn ra mét b¹n cña líp m×nh
* YÕu tè miªu t¶: 
 - Tr¾ng, loÌ loÑt, tr­íc ngùc lo»ng ngo»ng d·y ch÷ n­íc ngoµi vµ sau l­ng lµ h×nh ¶nh cña bé phim ®ang ¨n kh¸ch
 - §¾t tiÒn, xÎ gÊu, thñng gèi; 
 - D¸n m¾t vµo mµn h×nh ti vi, ®¾m ®uèi, 
 - Bªn d­íi m¸i tãc nhuém mét ®­êng ®á hoe, bªn trªn ®«i giµy to, cao qu¸ khæ lµ chiÕc quÇn bß ®en ng¾n ngñn, bã chÆt th©n m×nh, chiÕc quÇn tr¾ng èng réng lïng thïng 
=> C¸c yÕu tè miªu, t¶ tù sù lµm cho c¸c luËn chøng trë nªn sinh ®éng, lµm cho luËn ®iÓm ®­îc chøng minh rÊt râ rµng, cô thÓ, nh­ hiÖn ra tr­íc m¾t ng­êi ®äc.
 Ngoµi ra yÕu tè biÓu c¶m thÓ hiÖn qua tõ ng÷, c©u v¨n, giäng v¨n còng gãp phÇn lµm cho luËn ®iÓm cµng chÆt chÏ, cµng thªm tÝnh thuyÕt phôc vµ hÊp dÉn ng­êi ®äc.
 NÕu bá c¸c yÕu tè ®ã ®i th× khã cã thÓ h×nh dung ®­îc ®o¹n v¨n nghÞ luËn sÏ ph¸t triÓn nh­ thÕ nµo.
b. §o¹n v¨n (b): 
* LuËn ®iÓm: 
 H×nh nh­ c¸c b¹n vÉn cho r»ng, ¨n mÆc nh­ thÕ míi tá ra lµ ng­êi v¨n minh, sµnh ®iÖu
 Sù v¨n minh sµnh ®iÖu cã ph¶I lµ ®­îc lµm nªn nhê vµo viÖc ®ua ®ßi mèt nµy mèt nä ®©u! 
* YÕu tè tù sù: 
 - Nhí líp kÞch võa häc: ¤ng Giuèc- ®anh mÆc lÔ phôc. ¤ng tr­ëng gi¶ ®Æt may lÔ phôc. 
 - ¤ng t­ëng hÔ mÆc lÔ phôc quÝ téclµ sÏ cã c¸i sang cña nhµ quÝ téc; 
 - ¤ng tù biÕn m×nh thµnh trß c­êi .
 - ¤ng cßn bÞ tªn thî may vµ ®¸m thî phô trªu cît, bÞ moi hÕt tiÒn. 
* YÕu tè miªu t¶: 
 - H·nh diÖn ngÈng cao ®Çu; 
 - H¨m hë ®Æt may; 
 - Bo bo gi÷ kiÓu quÇn ¸o tr­ëng gi¶ th× ®êi nµo ®­îc coi lµ «ng lín; 
 - Bé quÇn ¸o may hoa lén ng­îc vµ ng¾n còn cìn (v× bÞ ¨n bít v¶i).
 - BÞ ®¸m thî phô lét c¶ c¸i ¸o ng¾n lÉn chiÕc quÇn céc mÆc khi tËp kiÕm. 
=> Nh­ vËy, còng lµ ®­a c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m vµo ®o¹n v¨n nghÞ lô©n ®Ó lµm næi bËt ®Æc ®iÓm nh­ng c¸i kh¸c nhau ë ®o¹n (b) so víi ®o¹n (a) lµ ë chç d·n chøng ®o¹n (b) tËp trung kÓ t¶ tõ líp hµi kÞch cæ ®iÓn cña M«- li- e võa ®­îc häc ( rót ra tõ t¸c phÈm v¨n ch­¬ng), cßn ë ®o¹n (a) lµ nhiÒu sù viÖc, h×nh ¶nh rót ra ngay tõ thùc tÕ líp häc.
4. Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn cã c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m: 
- Häc sinh chän mét trong c¸c luËn ®iÓm ®· x©y dùng ë dµn ý vµ triÓn khai thµnh ®o¹n nghÞ luËn; 
- Trong ®o¹n v¨n ph¶i cã c¸c yÕu tè tù sù miªu t¶ ®­îc ®­a vµo mét c¸ch hîp lý. 
- Sau khi viÕt xong, tr×nh bµy tr­íc líp ®Ó c¸c b¹n nhËn xÐt.
 4. Cñng cè: 
- Mét bµi nghÞ luËn cã søc thuyÕt phôc lµ nhê nh÷ng yÕu tè nµo? 
 5. H­íng dÉn vÒ nhµ: 
- Häc bµi n¾m ®­îc kü n¨ng lµm bµi nghÞ luËn; 
- Thùc hµnh viÕt ®o¹n nghÞ luËn cã sö dông c¸c yÕu tè tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m; 
- ChuÈn bÞ bµi viÕt sè 7. 
DuyÖt gi¸o ¸n, ngµy 29 th¸ng 3 n¨m 2011
 Ban gi¸m hiÖu Tæ chuyªn m«n
 NguyÔn ThÞ An Lª V¨n §iÖp