Giáo trình môn học: Giải phẫu - Sinh lý vật nuôi

râu, bò khỏe mạnh 
 - Dụng cụ thú y. 
 - Bảo hộ lao động. 
 + Cách thức tổ chức: 
 - Hướng dẫn mở đầu: cho trâu, bò đứng trong giá cố định 4 trụ, khống chế hai 
chân sau để đảm bảo an toàn. Dùng kim tiêm đâm vào da vùng kẽ móng chân và 
quan sát phản xạ co chân của trâu bò, nhận xét. Học viên kiến tập. 
 - Hướng dẫn thường xuyên: phân lớp thành từng nhóm nhỏ 3-5 học viên, mỗi 
nhóm thực hiện thử phản xạ co chân trước và sau của trâu, bò, quan sát và nhận 
xét. Giáo viên theo dõi và sửa lỗi trong quá trình thực hiện của học viên 
 + Thời gian hoàn thành: 2 giờ. 
 + Phương pháp đánh giá: Giáo viên phát phiếu trắc nghiệm cho học viên điền 
vào ô trả lời, đối chiếu với đáp án. 
 + Kết quả và sản phẩm cần đạt được: thực hiện đúng động tác, quan sát và kết 
luận chính xác. 
 C. Ghi nhớ: 
 Trọng tâm của bài 
 - Vị trí, hình thái, cấu tạo của tủy sống gia súc. 
 - Vị trí, hình thái, cấu tạo não bộ ở gia súc . 
 - Phản xạ có điều kiện là hoạt động sinh lý của hệ thần kinh cao cấp, được ứng 
dụng trong chăn nuôi. 
 - Hành não là cơ quan sinh mệnh của cơ thể gia súc, chú ý không được làm tổn 
thương hành não khi tiếp xúc, sử dụng gia súc. 
 61
HƯỚNG DẪN GIÁNG DẠY MÔ DUN 
I. Vị trí, ý nghĩa, vai trò môn học: 
 Giải phẫu sinh lý vật nuôi là môn học cơ sở trong chương trình đào tạo trình 
độ sơ cấp nghề, nghề sử dụng thuốc thú y, được bố trí giảng dạy trước các môn 
học/ mô đun chuyên môn nghề trong chương trình đào tạo. 
 Môn học giới thiệu những nội dung cơ bản về vị trí, hình thái, cấu tạo và hoạt 
động sinh lý của các cơ quan trong cơ thể vật nuôi. 
II. Mục tiêu mô đun: 
 Học xong môn học này người học có khả năng: 
 - Mô tả được vị trí, hình thái, cấu tạo và hoạt động sinh lý của các cơ quan trong 
cơ thể vật nuôi. 
 - Xác định được vị trí, hình thái, cấu tạo đại thể của các cơ quan trong cơ thể vật 
nuôi. 
 - Nghiêm túc, trung thực, an toàn và bảo đảm vệ sinh môi trường. 
 III. Nội dung chính của mô đun: 
STT Tên chương mục 
Loại 
bài 
dạy 
Địa 
điểm
Thời gian (giờ) 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành, 
bài 
tập 
Kiểm 
tra LT 
hoặc 
TH 
I Giơi thiệu môn học Lý thuyết
Lớp 
học 1 1 
II 
Chương 1:Hệ vận động. 
1:Bộ xương. 
2.Hệ cơ. 
 Lý 
thuyết
Lớp 
học 
7 3 4 
III 
Chương 2: Hệ tiêu hóa. 
1. Giải phẫu hệ tiêu hóa. 
2. Hoạt động sinh lý hệ tiêu 
hóa vật nuôi 
 Lý 
thuyết 
Lớp 
học 
10 5 4 1 
IV 
Chương 3: Hệ tuần hoàn . 
1. Giải phẫu hệ tuần hoàn. 
2. Hoạt động sinh lý hệ tuần 
hoàn. 
 Lý 
thuyết 
Lớp 
học 
7 4 2 1 
V 
Chương 4: Hệ hô hấp . 
1. Giải phẫu hệ hô hấp. 
2. Hoạt động sinh lý hệ hô 
hấp. 
 Lý 
thuyết 
Lớp 
học 
7 4 2 1 
VI Chương 5: Hệ tiết niệu – Lý Lớp 7 4 2 1 
 62
sinh dục . 
1. Giải phẫu hệ tiết niệu –
sinh dục. 
2. Hoạt động sinh lý hệ tiết 
niệu – sinh dục 
thuyết học 
VII 
Chương 6: Hệ thần kinh . 
1. Giải phẫu hệ thần kinh. 
2. Hoạt động sinh lý hệ thần 
kinh. 
 Lý 
thuyết 
Lớp 
học 
5 3 2 
 Cộng 44 24 16 4 
IV. Hướng dẫn thực hiện bài thực hành: 
 IV.1. Nguồn lực cần thiết: 
 - Mô hình, tranh, ảnh, tiêu bản về vị trí, hình thái, cấu tạo hệ vận động, tiêu hóa, 
hô hấp, tiết niệu – sinh dục, tuần hoàn và thân kinh gia súc. 
 - Băng video về vị trí, hình thái, cấu tạo hệ vận động, tiêu hóa, hô hấp, tiết niệu 
– sinh dục, tuần hoàn và thần kinh ở gia súc. 
- Dụng cụ thú y, dụng cụ chăn nuôi, thuốc, hóa chất và động vật thí nghiệm.. 
- Thiết bị dụng cụ dạy học: máy chiếu Overhead, máy ảnh kỹ thuật số, máy tính 
xách tay, Projecter... 
 - Bảo hộ lao động: ủng , găng tay cao su, quần áo bảo hộ, khẩu trang, mũ, kính 
bảo hộ 
 - Cơ sở chăn nuôi nông hộ. 
 - Trại chăn nuôi tập trung và phòng thí nghiệm. 
 IV.2. Cách tổ chức: 
 - Hướng dẫn mở đầu: Giáo viên giới thiệu nội dung thực hành và phương pháp 
thực hiện bài thực hành. 
 - Hướng dẫn thường xuyên: chia lớp thành những nhóm nhỏ từ 3-5 người, mỗi 
nhóm được thực hiện những nội dung trong bài thực hành. Giáo viên theo dõi và 
sửa lỗi trong quá trình thực hiện của học viên 
 - Hướng dẫn kết thúc: Giáo viên kiểm tra kết quả thực hiện của nhóm hoặc cá 
nhân học viên theo mục tiêu của bài. 
IV.3. Thời gian: 
 - Thời gian thực hành nên bố trí 4 giờ cho một bài thực hành và xen kẽ với các 
bài lý thuyết. 
 IV.4. Số lượng khoảng 18 – 20 học viên. 
 IV.5.Tiêu chuẩn sản phẩm 
 - Học viên nhận biết được vị trí, hình thái, cấu tạo hệ vận động, tiêu hóa, hô 
hấp, tiết niệu – sinh dục, tuần hoàn và thân kinh ở gia súc. 
 - Xác định được vị trí, hình thái, cấu tạo hệ vận động, tiêu hóa, hô hấp, tiết niệu 
– sinh dục, tuần hoàn và thân kinh trên cơ thể gia súc. 
V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập. 
 63
 5.1. Bài 1:Nhận biết cấu tạo bộ xương gia súc 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận dạng đúng xương vùng đầu trâu, 
bò, lợn 
Trắc nghiệm 
 Nhận dạng đúng xương sống trâu, bò, 
lợn 
Trắc nghiệm 
 Nhận dạng đúng xương sườn, ức trâu, 
bò, lợn 
Trắc nghiệm 
 Nhận dạng đúng xương chi trâu, bò, 
lợn 
Trắc nghiệm 
5.2. Bài 2:Nhận biết cấu tạo cơ vân gia súc 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái cơ vân 
gia súc 
Trắc nghiệm 
 Nhận dạng đúng cấu tạo cơ vân gia 
súc 
Trắc nghiệm 
5.3. Bài 3: Nhận biết vị trí, hình thái, cấu tạo hệ tiêu hóa lợn 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo xoang miệng, thực quản lợn 
Trắc nghiệm 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo dạ dày và ruột lợn 
Trắc nghiệm 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo tuyến tụy, gan lợn 
Trắc nghiệm 
5.4. Bài 4: Nhận biết vị trí, hình thái, cấu tạo dạ dầy kép trâu, bò 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo dạ cỏ trâu, bò 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo dạ tổ ong 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo dạ lá sách 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo dạ múi khế 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 5.5. Bài 5: Nhận biết vị trí, hình thái, cấu tạo tim lợn 
 64
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái tim 
lợn 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng cấu tạo tim lợn Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
5.6. Bài 6: Nghe nhịp tim trâu, bò, lợn 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Xác định được nhịp tim trâu Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Xác định được nhịp tim bò Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
Xác định được nhịp tim lợn Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
5.7. Bài 7: Nhận biết vị trí, hình thái cấu tạo hệ hô hấp gia súc 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo xoang mũi 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo yết hầu 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo thanh quản, phế quản 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo phổi 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
5.8. Bài 8: Nghe nhịp thở của trâu, bò 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Xác định được nhịp thở của trâu Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Xác định được nhịp thở của bò Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
5.9. Bài 9: Nhận biết vị trí, hình thái, cấu tạo hệ tiết niệu gia súc 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo thận 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo niệu quản 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo bàng quang 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo niệu đạo 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
5.10. Bài 10: nhận biết vị trí, hình thái, cấu tạo hệ sinh dục gia súc 
 65
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo hệ sinh dục đực 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo hệ sinh dục cái 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
5.11. Bài 11: Nhận biết vị trí, hình thái, cấu tạo hệ thần kinh gia súc 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo tủy sống gia súc 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận dạng đúng vị trí, hình thái, cấu 
tạo não bộ gia súc 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
5.12. Bài 12: Thử phản xạ co cơ vân vùng chi trâu, bò 
 Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Nhận biết được phản xạ co cơ vân 
chân trước trâu, bò là phản xạ không 
điều kiện 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 Nhận biết được phản xạ co cơ vân 
chân sau trâu, bò là phản xạ không 
điều kiện 
Trắc nghiệm, vấn đáp, hoặc tự luận 
 VI. Tài liệu cần tham khảo: 
- Giáo trình sinh lý động vật trường ĐHNN1 – Hà Nội 
- Giáo trình sinh lý động vật trường Đại học Nông lâm – Thái Nguyên 
- Giáo trình sinh lý vật nuôi hệ TH - Bộ giáo dục và đào tạo 
- Giáo trình giải phẫu - sinh lý động vật – Trường cao đẳng Nông Lâm 
- Giáo trình sinh lý động vật – Trường Đại học cần thơ 
- Giáo trình giải phẫu động vật - ĐHNN1 – Hà Nội 
- Websid www.vmclub.net 
 66
DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH, BIÊN 
SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
(Theo Quyết định số 2949/QĐ-BNN-TCCB, ngày 03 tháng 11 năm 2010, của Bộ 
trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 
1. Ông Nguyễn Đức Dương Chủ nhiệm 
2. Bà Đào Thị Hương Lan P.Chủ nhiệm 
3. Ông Nguyễn Công Lý Thư ký 
4. Ông Trần Xuân Đệ Ủy viên 
5. Ông Nguyễn Hữu Nam Ủy viên 
6. Ông Nguyễn Xuân Hùng Ủy viên 
7. Ông Trần Văn Tuấn Ủy Viên 
DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU 
CHƯƠNG TRÌNH, GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
(Theo Quyết định số 3495/QĐ-BNN-TCCB, ngày 29 tháng 12 năm 2010, của Bộ 
trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 
1. Ông Võ Văn Ngầu Chủ tịch 
2. Ông Nguyễn Ngọc Thụy Thư ký 
3. Ông Nguyễn Minh Thuần Ủy viên 
4. Bà Hạ Thúy Hạnh Ủy viên 
5. Ông Nguyễn Xuân Quang Ủy viên