Pháp Lệnh Về Tổ Chức Và Hoạt Động Hoà Giải Ở Cơ Sở

ụi với con nuụi, bố chồng với con dõu, mẹ vợ với con rể, bố dượng với con riờng của vợ, mẹ kế với con riờng của chồng;- Giữa những người cựng giới tớnh.433. Quan hệ giữa vợ và chồngĐiều 18. Tỡnh nghĩa vợ chồngVợ chồng chung thủy, thương yờu, quý trọng, chăm súc, giỳp đỡ nhau, cựng nhau xõy dựng gia đỡnh no ấm, bỡnh đẳng, tiến bộ, hạnh phỳc, bền vững.Điều 19. Bỡnh đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ, chồngVợ, chồng bỡnh đẳng với nhau, cú nghĩa vụ và quyền ngang nhau về mọi mặt trong gia đỡnh.Điều 20. Lựa chọn nơi cư trỳ của vợ, chồngNơi cư trỳ của vợ chồng do vợ chồng lựa chọn, khụng bị ràng buộc bởi phong tục, tập quỏn, địa giới hành chớnh.443. Quan hệ giữa vợ và chồngĐiều 21. Tụn trọng danh dự, nhõn phẩm, uy tớn của vợ, chồng- Vợ, chồng tụn trọng và giữ gỡn danh dự, nhõn phẩm, uy tớn cho nhau.- Cấm vợ, chồng cú hành vi ngược đói, hành hạ, xỳc phạm đến danh dự, nhõn phẩm, uy tớn của nhau.Điều 22. Tụn trọng quyền tự do tớn ngưỡng, tụn giỏo của vợ, chồng Vợ, chồng tụn trọng quyền tự do tớn ngưỡng, tụn giỏo của nhau; khụng được cưỡng ộp, cản trở nhau theo hoặc khụng theo một tụn giỏo nào.453. Quan hệ giữa vợ và chồngĐiều 23. Giỳp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phỏt triển về mọi mặt Vợ, chồng cựng bàn bạc, giỳp đỡ, tạo điều kiện cho nhau chọn nghề nghiệp, học tập, nõng cao trỡnh độ văn húa, chuyờn mụn, nghiệp vụ; tham gia hoạt động chớnh trị, kinh tế, văn húa, xó hội theo nguyện vọng và khả năng của mỗi người.Điều 24. Đại diện cho nhau giữa vợ, chồng- Vợ chồng cú thể uỷ quyền cho nhau xỏc lập, thực hiện và chấm dứt cỏc giao dịch mà theo quy định của phỏp luật phải cú sự đồng ý của cả vợ chồng; việc uỷ quyền phải được lập thành văn bản.- Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bờn mất năng lực hành vi dõn sự mà bờn kia cú đủ điều kiện làm người giỏm hộ hoặc khi một bờn bị hạn chế năng lực hành vi dõn sự mà bờn kia được Tũa ỏn chỉ định làm người đại diện theo phỏp luật cho người đú.463. Quan hệ giữa vợ và chồngĐiều 28. Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung - Vợ, chồng cú quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung.- Tài sản chung của vợ chồng được chi dựng để bảo đảm nhu cầu của gia đỡnh, thực hiện cỏc nghĩa vụ chung của vợ chồng.- Việc xỏc lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch dõn sự liờn quan đến tài sản chung cú giỏ trị lớn hoặc là nguồn sống duy nhất của gia đỡnh, việc dựng tài sản chung để đầu tư kinh doanh phải được vợ chồng bàn bạc, thoả thuận, trừ tài sản chung đó được chia để đầu tư kinh doanh riờng theo quy định tại Khoản 1 Điều 29 của Luật Hụn nhõn và gia đỡnh năm 2000.473. Quan hệ giữa vợ và chồngĐiều 32. Tài sản riờng của vợ, chồng - Vợ, chồng cú quyền cú tài sản riờng.Tài sản riờng của vợ, chồng gồm tài sản mà mỗi người cú trước khi kết hụn; tài sản được thừa kế riờng, được tặng cho riờng trong thời kỳ hụn nhõn; tài sản được chia riờng cho vợ, chồng theo quy định tại Khoản 1 Điều 29 và Điều 30 của Luật Hụn nhõn và gia đỡnh năm 2000; đồ dựng, tư trang cỏ nhõn.- Vợ, chồng cú quyền nhập hoặc khụng nhập tài sản riờng vào khối tài sản chung.483. Quan hệ giữa vợ và chồngĐiều 33. Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản riờng - Vợ, chồng cú quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản riờng của mỡnh.- Vợ, chồng tự quản lý tài sản riờng; trong trường hợp vợ hoặc chồng khụng thể tự mỡnh quản lý tài sản riờng và cũng khụng uỷ quyền cho người khỏc quản lý thỡ bờn kia cú quyền quản lý tài sản đú.- Nghĩa vụ riờng về tài sản của mỗi người được thanh toỏn từ tài sản riờng của người đú.- Tài sản riờng của vợ, chồng cũng được sử dụng vào cỏc nhu cầu thiết yếu của gia đỡnh trong trường hợp tài sản chung khụng đủ để đỏp ứng.- Trong trường hợp tài sản riờng của vợ hoặc chồng đó được đưa vào sử dụng chung mà hoa lợi, lợi tức từ tài sản riờng đú là nguồn sống duy nhất của gia đỡnh thỡ việc định đoạt tài sản riờng đú phải được sự thoả thuận của cả vợ chồng.494. Quan hệ giữa cha mẹ và conĐiều 34. Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ - Cha mẹ cú nghĩa vụ và quyền thương yờu, trụng nom, nuụi dưỡng, chăm súc, bảo vệ quyền, lợi ớch hợp phỏp của con; tụn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập và giỏo dục để con phỏt triển lành mạnh về thể chất, trớ tuệ và đạo đức, trở thành người con hiếu thảo của gia đỡnh, cụng dõn cú ớch cho xó hội.- Cha mẹ khụng được phõn biệt đối xử giữa cỏc con, ngược đói, hành hạ, xỳc phạm con; khụng được lạm dụng sức lao động của con chưa thành niờn; khụng được xỳi dục, ộp buộc con làm những việc trỏi phỏp luật, trỏi đạo đức xó hội.Điều 35. Nghĩa vụ và quyền của con - Con cú bổn phận yờu quý, kớnh trọng, biết ơn, hiếu thảo với cha mẹ, lắng nghe những lời khuyờn bảo đỳng đắn của cha mẹ, giữ gỡn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đỡnh.- Con cú nghĩa vụ và quyền chăm súc, nuụi dưỡng cha mẹ.- Nghiờm cấm con cú hành vi ngược đói, hành hạ, xỳc phạm cha mẹ.504. Quan hệ giữa cha mẹ và conĐiều 39. Đại diện cho con Cha mẹ là người đại diện theo phỏp luật của con chưa thành niờn, con đó thành niờn mất năng lực hành vi dõn sự, trừ trường hợp con cú người khỏc làm giỏm hộ hoặc cú người khỏc đại diện theo phỏp luật.Điều 40. Bồi thường thiệt hại do con gõy ra Cha mẹ phải bồi thường thiệt hại do con chưa thành niờn, con đó thành niờn mất năng lực hành vi dõn sự gõy ra theo quy định tại Điều 611 của Bộ luật dõn sự.514. Quan hệ giữa cha mẹ và conĐiều 44. Quyền cú tài sản riờng của con - Con cú quyền cú tài sản riờng. Tài sản riờng của con bao gồm tài sản được thừa kế riờng, được tặng cho riờng, thu nhập do lao động của con, hoa lợi, lợi tức phỏt sinh từ tài sản riờng của con và cỏc thu nhập hợp phỏp khỏc.- Con từ đủ mười lăm tuổi trở lờn cũn sống chung với cha mẹ cú nghĩa vụ chăm lo đời sống chung của gia đỡnh; nếu cú thu nhập thỡ đúng gúp vào cỏc nhu cầu thiết yếu của gia đỡnh.525. Quan hệ giữa ụng bà nội, ụng bà ngoại và chỏu, giữa anh, chị, em và giữa cỏc thành viờn trong gia đỡnhĐiều 47. Nghĩa vụ và quyền của ụng bà nội, ụng bà ngoại và chỏu- ễng bà nội, ụng bà ngoại cú nghĩa vụ và quyền trụng nom, chăm súc, giỏo dục chỏu, sống mẫu mực và nờu gương tốt cho con chỏu. Trong trường hợp chỏu chưa thành niờn hoặc chỏu đó thành niờn bị tàn tật, mất năng lực hành vi dõn sự, khụng cú khả năng lao động và khụng cú tài sản để tự nuụi mỡnh mà khụng cú người nuụi dưỡng theo quy định tại Điều 48 của Luật này thỡ ụng bà nội, ụng bà ngoại cú nghĩa vụ nuụi dưỡng chỏu.- Chỏu cú bổn phận kớnh trọng, chăm súc, phụng dưỡng ụng bà nội, ụng bà ngoại. Điều 48. Nghĩa vụ và quyền của anh, chị, em Anh, chị, em cú bổn phận thương yờu, chăm súc, giỳp đỡ nhau; cú nghĩa vụ và quyền đựm bọc, nuụi dưỡng nhau trong trường hợp khụng cũn cha mẹ hoặc cha mẹ khụng cú điều kiện trụng nom, nuụi dưỡng, chăm súc, giỏo dục con. 535. Quan hệ giữa ụng bà nội, ụng bà ngoại và chỏu, giữa anh, chị, em và giữa cỏc thành viờn trong gia đỡnhĐiều 49. Quan hệ giữa cỏc thành viờn trong gia đỡnh- Cỏc thành viờn cựng sống chung trong gia đỡnh đều cú nghĩa vụ quan tõm, giỳp đỡ nhau, cựng nhau chăm lo đời sống chung của gia đỡnh, đúng gúp cụng sức, tiền và tài sản khỏc để duy trỡ đời sống chung phự hợp với thu nhập, khả năng thực tế của mỡnh.Cỏc thành viờn trong gia đỡnh cú quyền được hưởng sự chăm súc, giỳp đỡ nhau. Quyền, lợi ớch hợp phỏp của cỏc thành viờn trong gia đỡnh được tụn trọng và được phỏp luật bảo vệ.- Nhà nước khuyến khớch và tạo điều kiện để cỏc thế hệ trong gia đỡnh chăm súc, giỳp đỡ nhau nhằm giữ gỡn và phỏt huy truyền thống tốt đẹp của gia đỡnh Việt Nam. 546. Về cấp dưỡngĐiều 50. Nghĩa vụ cấp dưỡng - Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con, giữa anh chị em với nhau, giữa ụng bà nội, ụng bà ngoại và chỏu, giữa vợ và chồng.Nghĩa vụ cấp dưỡng khụng thể thay thế bằng nghĩa vụ khỏc và khụng thể chuyển giao cho người khỏc.- Trong trường hợp người cú nghĩa vụ nuụi dưỡng mà trốn trỏnh nghĩa vụ đú thỡ buộc phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của Luật Hụn nhõn và gia đỡnh năm 2000.55Một số tỡnh huống	Gia đỡnh bà A và gia đỡnh ụng K xảy ra tranh chấp lối đi chung. Nguồn gốc lối đi trờn là đường dõn sinh, hai gia đỡnh bà A và gia đỡnh ụng K đều sử dụng lối đi này. Một thời gian sau, nhà bà A mở lối đi khỏc. thấy vậy, ụng K tự ý xõy tường ngăn chiếm lối đi trờn. Gia đỡnh bà A khụng đồng ý, hai bờn xảy ra mõu thuẫn. Bà A nhờ tổ hũa giải thụn giải quyết.56Một số tỡnh huốngGia đỡnh bà Đ và gia đỡnh bà M là hàng xúm của nhau, cú nuụi 2 con gà mỏi rất giống nhau, một trong hai con bị mất khụng rừ nguyờn nhõn, cũn lại 01 con. Bà Đ cho rằng con cũn lại là của gia đỡnh mỡnh và đem bắt nhốt lại, bà M khụng đồng ý và cho rằng con gà đú là của nhà mỡnh. Kể từ đú hai gia đỡnh tranh chấp nhau con gà.57Một số tỡnh huốngNhà ụng T và ụng B cựng chung tường. ễng T cú đứa con trai 8 tuổi, ụng B cú đứa con trai 6 tuổi. Một hụm hai đứa trẻ chơi với nhau gõy đỏnh lộn, con ụng B khụng đỏnh lại được con ụng T nờn đó chạy về nhà gọi bố. Vợ ụng T thấy vậy chạy ra can thiệp và hai bờn dẫn đến xụ xỏt. 58Một số tỡnh huốngAnh H và chị T đó lấy nhau được hơn 20 năm, hiện cú 2 con đang tuổi đi học. Cuộc sống của gia đỡnh anh chị thật vất vả, hàng ngày chị tần tảo buụn bỏn mớ rau kiếm sống, anh làm nghề sửa chữa xe đạp. Gần đõy, anh H bỏ bờ cụng việc lao vào nạn đỏnh số đề, rượu chố bờ tha. Chị T khuyờn nhủ, thuyết phục chồng khụng được. Hai vợ chồng thường to tiếng, xụ xỏt, gõy mất trật tự khu phố.59Một số tỡnh huốngChị H làm cụng tỏc xó hội thường xuyờn đi làm về muộn, ớt cú thời gian chăm súc gia đỡnh và cỏc con. Anh T, chồng chị H rất khú chịu, thường mắng chửi vợ. Chị H lại núng tớnh, hai vợ chồng thường xuyờn cói nhau ảnh hưởng đến an ninh, trật tự thụn xúm.60Một số tỡnh huốngVợ chồng anh H và chị T sinh toàn con gỏi. Bố mẹ anh H chỉ cú anh là con trai duy nhất trong gia đỡnh, nờn anh H buộc chị T phải sinh thờm để cú con trai nối dừi tụng đường. Thờm vào đú, anh H lại được sự ủng hộ của cha mẹ mỡnh nờn càng quyết tõm cao. Chị T khụng đồng ý với chồng và cha mẹ chồng nờn mõu thuẫn trong gia đỡnh ngày càng căng thẳng, nhiều lần xụ xỏt, cói cọ  chị T đành quyết định xin ly hụn để cho anh H đi lấy người khỏc sinh con trai nối dừi tụng đường. 61