Tài liệu môn Địa lí dành cho giáo viên tiểu học - Phần 2

HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO BÊN TRONG TRÁI ĐẤT 1- Hình dạng, kích thước Trái Đất và hệ quả. a) Hình dạng trái đấtQuả đất có dạng hình cầu, chịu tác động bởi 2 lực:- Lực hấp dẫn có hướng hướng vào tâm, vật chất nặng nằm gần tâm và vật chất nhẹ nằm cách xa tâm hơn. Lực hấp dẫn làm quả đất có dạng hình cầu.- Lực li tâm làm cho quả đất dẹt về 2 cực, có dạng ellip.Trái đất nhìn từ vệ tinh Trái Đất không phải là một vật thể đều đặn, nó gồ ghề, lồi lõm bao gồm các lục địa chiếm 29%, và các đại dương chiếm 71%. - Chỗ cao nhất là đỉnh Chômôlungma trong dãy Hymalaya cao 8848 m. Núi Everest ở Nepal cao nhất gần 9 km trên mực nước biển.VN chinh phục đỉnh Everet (22-5-08)11g30 sáng 29-5-1953, Edmund Hillary (người New Zealand) và Tenzing Norgay (người Sherpa) đã ghi tên mình vào lịch sử khi chinh phục thành công đỉnh núi huyền thoại Everest. Rãnh Marian- Chỗ thấp nhất là hố Marian ở Thái Bình Dương sâu 11032 m.- Độ chênh lệch giữa nơi thấp nhất và nơi cao nhất của vỏ quả đất gần bằng 20km.Vị trí rãnh MarianaCấu tạo bên trong Trái đất (Ảnh: NASA) 2- Cấu tạo bên trong Trái Đất a) Lớp vỏ b) Bao Manti c) NhânVành đai lửa Thái Bình Dương (nét màu đỏ) Núi lửa Merapi thuộc đảo Java - IndonesiaNúi lửa Mauna Loa ở Hawaii (cao nhất thế giới-15,2km) Núi lửa Paricutin ở Mêxicô Động đất ở Tứ Xuyên Trung Quốc 2008Sóng thần Kalutara, Sri Lanka SỰ VẬN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT MỘT SỐ THÀNH PHẦN LỚP VỎ ĐỊA LÝ.1- Vận động tự quay quanh trục a) Qui luật - Quay 1 vòng mất 1 ngày 1 đêm, theo chiều từ tây sang đông theo một trục nghiêng. - Vận tốc ở xích đạo 464m/s, giảm dần về 2 cực. b) Các hệ quả - Phương hướng. - Ngày đêm. - Tạo ra cơ sở hình thành lưới kinh tuyến, vĩ tuyến trên Trái Đất. - Giờ - Sự lệch hướng chuyển động.Giá đỡCực BắcTrụcXích đạoBắc Bán CầuNamBánCầuVĩ tuyếnCực NamKinh tuyếnSƠ ĐỒ MÔ HÌNH TRÁI ĐẤT2- Sư vận động của Trái Đất quanh Mặt Trời a) Qui luật - Theo quỹ đạo hình êlip. - Hướng chuyển động từ Tây sang Đông. Một vòng quay=365 ngày 5 giờ 48 phút 46 giây. - Vận tốc TB 29,8km/s. b) Các hệ quả - Hiện tượng các mùa. - Năm lịch. - Các vành đai khí hậu.21-323-922-622-12Mùa xuânMùa hạMùa thuMùa đôngSơ đồ hiện tượng 4 mùa trong nămXuân phânHạ chíThu phânĐông chíNgày> đêmNgày< đêmNgày= đêmNgày= đêm3- Một số thành phần lớp vỏ địa lý. a) Các lục địa và đại dương. - Lục địa: phần nhô lên khỏi đại dương. Có 6 châu lục. - Đại dương:Phần bao phủ bởi nước biển. Có 4 đại dương. Lược đồ các châu lục và các đại dươngNúi Bà ĐenCao nguyên Di Linh Một số khái niệm về các dạng địa hình. + Cao nguyên+ Núi+ Miền núi+ Sơn nguyên+ Đồng bằng+ Đồi+ Sông, suối, hồHồ Tâyb) Khí quyển * Thành phần: Ozon, oxy, nitơ, cacbonic, hêli, bụi... * Cấu trúc - Tầng đối lưu. - Tầng bình lưu. - Các tầng cao. * Thời tiết và khí hậu. - Thời tiết là trạng thái của khí quyển ở 1 nơi nào đó trong một khoảng thời gian nhất định. - Khí hậu là chế độ trung bình nhiều năm của thời tiết. Cấp gió Tốc độ gió Mức độ nguy hạiBô-phokm/h0123<11-56-1112-19Mặt hồ phẳngGió nhẹ.Mặt hồ gợn sóngKhông gây nguy hại.4520-2829-38- Cây nhỏ có lá bắt đầu lay động. ảnh hưởng đến lúa đang phơi màu6739-4950-61- Cây cối rung chuyển. Khó đi ngược gió.8962-7475-88- Gió làm gãy cành cây, tốc mái nhà gây thiệt hại về nhà cửa. Không thể đi ngược gió.101189-102103-117- Làm đổ cây cối, nhà cửa, cột điện. Gây thiệt hại rất nặng. 121314151617118-133134-149150-166167-183184-201202-220- Sức phá hoại cực kỳ lớn. Bảng cấp độ gióBão ở Thái Bình Dương với sức gió 120-320km/giờ di chuyển từ 16-32km/giờSức mạnh của bão