Tiết 13- Bài 7: Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với nhận thức

Tiết 13:BÀI 7THỰC TIỄN VÀ VAI TRÒ CỦA THỰC TIỄN ĐỐI VỚI NHẬN THỨC 1. thế nào là nhận thức?Quan điểmNhận ThứcDuy TâmDuy Vật Trước MácDuy Vật Biện ChứngDo bẩm sinh hoặc do thần linh mách bảo. Nhận thức chỉ là sự phản ánh đơn giản, máy móc, thụ động về sự vật, Hiện tượng. Bắt nguồn từ thực tiễn.* Quan điểm về nhận thức*Hai giai đoạn của nhận thức.- Nhận thức cảm tính:Là giai đoạn nhận thức được tạo nên do sự tiếp xúc trực tiếp của các cơ quan cảm giác với sự vật và hiện tượng, đem lại cho con người hiểu biết về các đặc điểm bên ngoài của chúng. *Ưu điểm: Nhận biết được các thuộc tính cơ bản của sự vật và hiện tượng.* Nhược điểm: Chỉ nhận thức được 1 măt, phương diện nào đó của sự vật hiện tượng.- Nhận thức lý tính:Là giai đoạn nhận thức tiếp theo, dựa trên các tài liệu do nhận thức cảm tính đem lại, nhờ các thao tác của tư duy như phân tích, so sánh, tổng hợp, khái quát hóa,... Tìm ra bản chất, quy luật của sự vật hiện tượng. * Nhận thức: Là quá trình phản ánh sự vật, hiện tượng của thế giới khách quan vào bộ óc của con người, để tạo nên những hiểu biết về chúng.Ví dụ 1: Ông cha ta đã dựa vào cơ sở nào để đúc kết thành các câu ca dao, tục ngữ sau :  Nhất nước, nhì phân, tam cần,tứ giống.  Chuồn chuồn bay thấp thì mưa,Bay cao thì nắng, bay vừa thì râm.  Chớp đông nhay nháy, gà gáy thì mưa.  Mấy đời bánh đúc có xương,Mấy đời mẹ ghẻ mà thương con chồng.- Dùa vµo kinh nghiÖm thùc tiÔn ®Ó ®óc kÕt thµnh c©u ca dao ,tôc ng÷ 2. Thực tiễn là gì?- Thực tiễn là toàn bộ những hoạt động vật chất có mục đích, mang tính lịch sử - xã hội của con người nhằm cải tạo tự nhiên và xã hội.Hoạt động thực tiễn có 3 hình thức cơ bản.Hoạt động sản xuất vật chất.(Kinh Tế)Hoạt động chính trị - xã hội.Hoạt động thực nghiệm khoa học. Hoạt động sản xuất vật chất là cơ bản nhất, vì nó quyết định các hoạt động khác và xét cho cùng, các hoạt động khác cũng nhằm phục vụ hoạt động cơ bản này.Bài tập.So sánh hai giai đoạn của nhận thức ?Cảm tính Lí tính Nhận thức đều bắt nguồn từ thực tiễnCảm tính là giai đoạn đầu của nhận thức .Là giai đoạn cao của nhận thứcNhận thức sự vật trực tiếp. Nhận thức gián tiếp sự vậtNhận thức sâu sắc về bản chất sự vật. Nhận thức sự vật chưa sâu sắc. - Thực tiễn là cơ sở của nhận thức. Thực tiễn động lực của nhận thức.- Thực tiễn là mục đích của nhận thức.- Thực tiễn là tiêu cuẩn của chân lí.3) Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức.Thảo luận nhómNhóm 1: Vì sao nói thực tiễn là cơ sở của nhận thức ? Cho ví dụ chứng minh.Nhóm 2: Vì sao nói thực tiễn là động lực của nhận thức?Cho ví dụ chứng minh.Nhóm 3: Vì sao nói thực tiễn là mục đích của nhận thức?Cho ví dụ chứng minh.Nhóm 4: Vì sao nói Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lí? Cho ví dụ chứng minh. a, Thực tiễn là cơ sở của nhận thức*Vì:- Mọi sự hiểu biết của con người đều bắt nguồn từ thực tiễn.- Nhờ có sự tiếp xúc, tác động vào SVHT con người phát hiện ra các thuộc tính, hiểu được bản chất của, quy luật của chúng.- Làm cho giác quan của con người ngày càng hoàn thiện , nhận thức sâu sắc, đầy đủ hơn về sự vật.*Ví dụ:Từ quan sát chiếc lá trên mặt nước con người sáng tạo ra con thuyền“Cá không ăn muối, cá ươn Con cái cha mẹ, trăm đường con hư”Từ việc đo đạc ruộng, đất con người sáng chế ra môn toán học.Toán học.b, Thực tiễn là động lực của nhận thức. Vì:Thực tiễn luôn vận động, luôn đặt ra những yêu cầu mới cho nhận thức, thúc đẩy nhận thức phát triển.- Thực dân pháp bóc lột nhân dân ta một cách dã man. Hàng triệu con người Việt Nam ta lúc bấy giờ bị chết đói. Thực tế đó đặt ra nhiệm vụ giải phóng áp bức nô lệ, đánh đuổi thực dân Pháp của dân tộc ta.- Cơ chế tập trung quan liêu bao cấp đã làm ảnh hưởng đến nền kinh tế đất nước. Từ thực tế đó Đảng ta đã đổi mới đất nước chuyển sang cơ chế thị trường.Ví Dụ:c) Thực tiễn là mục đích của nhận thức. Mục đích cuối cùng của nhận thức là vận dụng tri thức khoa học vào thực tiễn, để cải tạo hiện thực khách quan.Vì:d, Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý:Chân lý: Là những tri thức phù hợp với sự vật, hiện tượng mà nó phản ánh và đã được thực tiễn kiểm nghiệm .Bởi vì: Tri thức về sự vật hiệm tượng có thể đúng hoặc có thể sai -> để biết nhận thức đúng hay sai phải kiệm nghiệm qua thực tiễn. Chủ tự do tịch Hồ Chí Minh:Không có gì quý hơn độc lập, tự do. Câu 6: Em đồng ý với ý kiến nào sau đây?a/ Chỉ cần học thức, nâng cao kiến thức trong sách vở, tài liệu là đủ.b/ Lao động giỏi, có kĩ năng là đủ. Không cần suy nghĩ để nâng cao tri thức.c/ Học phải đi đôi với hành. Lí luận gắn với thực tiễn.BÀI TẬP CỦNG CỐ:C©u 5: Em h·y ®iÒn ®óng, sai qua c¸c quan niÖm sau: a. Ph¶i tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng thùc tiÔn ®Ó n©ng cao nhËn thøc lÝ luËn. b. LÝ luËn kh«ng cÇn xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn vµ kh«ng g¾n víi thùc tiÔn.c. Qua thùc tiÔn míi kiÓm nghiÖm ®­îc lÝ luËn ®óng hay sai.d. B¶n th©n ph¶i thùc hiÖn “Häc ®i ®«i víi hµnh”, “lÝ luËn g¾n víi thùc tiÔn”.e. Thùc tiÔn kh«ng cã vai trß gì ®èi víi nhËn thøc.g. иnh gi¸ con ng­êi ph¶i lÊy ho¹t ®éng thùc tiÔn lµm th­íc ®o.ĐSĐĐSĐ