Tiết 2: Bài tập chương I

Ngày soạn: 21/8/2013
Ngày dạy:
Dạy lớp
......./8/2013
12A2
......./8/2013
12A4
......./8/2013
12A6
......./8/2013
12A8
Tiết 2: BÀI TẬP CHƯƠNG I
I . Mục tiêu bài học.
1 . Kiến thức.
- Cũng cố kiến thức về cấu tạo, phân loại este và lipit, cách gọi tên, viết đồng phân của este và chất béo.
- Mối liên hệ giữa cấu trúc, tính chất đặc trưng và pp đ/c của este và chất béo.
2. Kĩ năng.
- Giải thành thạo bài tập về este và chất béo.
- Vận dụng kiền thức đã học để viết đúng các dạng phản ứng thủy phân của este và chất béo.
3. Tình cảm, thái độ.
 - Biết được ứng dụng quan trọng của este, chất béo.
 - Có ý thức bảo vệ tài nguyên, môi trường.
II. Chuẩn bị GV và HS: 
1. Chuẩn bị GV : Dầu hỏa, xà phòng, bột giặt, CH3COONa, sgv, giáo án, các tranh vẽ sơ đồ của xà phòng, chất tẩy rửa tổng hợp. 
2. Chuẩn bị HS: Đọc trước bài mới ở nhà, sgk, vở, đọc trước bài, chuẩn bị tư liệu về các loại xà phòng và chất tẩy rửa tổng hợp.
III. Tiến trình bài giảng:	
1. Kiểm tra bài cũ (5’)
H: Làm bài tập 5 (trong sgk -16).
Đáp: 
* Thủy phân trong môi trường bazơ.
VD: thuỷ phân tristearin/dd NaOH loãng.
(CH3[CH2 ]16COO)3C3H5 + 3NaOH ↔ 3CH3 [CH2 ]16COONa + C3H5(OH)3
 natristearat glixerol
 890 kg 918 kg
 x kg 720 kg 
 → x = 698,04 kg tristearin.
 Khối lượng chất béo: = 698,04 / 98 = 784,3 (kg).
2. Dạy bài mới (39’) 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1
Gv giao bài tập hỗn hợp 2 este
Bài 1.Để xà phòng hoá hoàn toàn 19,4g hỗn hợp 2 este đơn chức A,B cần 200ml dung dịch NaOH 1M .Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn ,cô cạn dung dịch thu được hỗn hợp 2 ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau và 1 muối khan duy nhất .Xác định CTCT,gọi tên ,% mỗi este
Bài 2 .Thuỷ phân hoàn toàn hỗn hợp gồm 2 este đơn chức X,Y là đồng đẳng cấu tạo của nhau cần 100ml dung dịch NaOH 1M ,thu được 7,85ghỗn hợp 2 muối của 2 axit là đồng đẳng kế tiếpvà 4,95g 2 ancol bậc 1.Xác định CTCT ,% mỗi este trong hỗn hợp
Hoạt động 2
- Gv giao bài tập về chất béo
- Hs làm –gv chữa bố xung
Bài 1
Đun nóng 4,45kg chất béo (tristearin)có chứa 20% tạp chất với dung dịch NaOH.
Tính khối lượng glixerol thu được ,biêt h=85%
Bài 2. Tính thể tích H2 thu được ở đktc cần để hiđrôhoa 1 tấn glixerol trioleat nhờ chất xúc tác là Ni,giả sử H =100%
Bài 3. Khi xà phòng hoá hoàn toàn 2,52g chất béo A cần 90ml dung dịch KOH 0,1M.Mặt khác ,khi xà phòng hoá hoàn toàn 5,04g chất béo A thu được 0,53g glixerol.Tính chỉ số axit và chỉ ssó xà phòng hoá
Hoạt động 3 . Hs làm 1 số câu trắc nghiệm
I. Bài tập hỗn hợp este
Bài 1
Hai este có cùng gốc axit vì cùng tạo ra 1 muối sau khi xà phòng hoá .Đặt CT chung của 2 este là RCOOR
RCOOR + NaOH " RCOONa + ROH
Ta có MRCOOR =19,4/0,3=64,67g/mol
Hay MR+MR=20,67.Vậy 2 ancol là CH3OH,C2H5OH
CTCT của 2 este là HCOOCH3và HCOOC2H5
%HCOOCH3=61,85%
%HCOOC2H5=38,15%
Bài 2 .Theo định luật BTKL :meste=8,8g,neste=0,1mol,CTPT là C4H8O2
RCOOR’ + NaOH "RCOONa +R’OH
MRCOONa =78,5g/mol ,vậy 2 axit là HCOOH,CH3COOH ,mà 2 ancol là bậc 1 nên CTCT của 2 este là HCOOCH2CH2CH3và CH3COOC2H5
II. Bài tập về chất béo
Bài 1
(C17H35COO)3C3H5+ 3NaOH " C3H5(OH)3 +C17H35COOH
Khối lượng glixerol thu được là:3,56.92.85%/890=0,3128kg
Bài 2
(C17H33COO)3C3H5+ 3H2 "(C17H35COO)3C3H5
Thể tích H2 cần : 1 tấn .3.22,4/884=76018lit
Bài 3
nKOH =0,1.0,09=0,009mol
mKOH =0,009.56=0,504g=504mg
Chỉ số xà phòng hoá : 504/2,52=200
Khối lượng glixerol thu được khi xàphòng hoá 2,52g chất béo là 0,53.2,52/5,04=0,265g
(RCOO)3C3H5+3KOH"C3H5(OH)3+3RCOOH
3.56(g) 92(g)
m (g) 0,265(g)
m=0,484g=484mg
chỉ số axit : 504-484/2,52=8
III. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1 Hãy chọn câu đúng
A. xà phòng là muối natri của axit béo
B. xà phòng là muối natri ,kali của axit béo
C. xà phòng là muối của axit hữu cơ
D. xà phòng là muối natri,kali của axit axetic
Câu 2. Mệnh đề nào sau đây không đúng
A. chất béo thuộc loại hợp chất este
B. chất béo không tan trong nước do nhẹ hơn nước
C. chất béo lỏng là các triglixerit chứa các gốc axit không no
D. xà phòng là muối natri hoặc kali của axit béo
Câu 3.Từ dầu thực vật làm thế nào để có được bơ?
A. hiđro hoá axit béo 	B. hiđto hoá lipit lỏng
C. đề hiđro hoá lipit lỏng 	D. xà phòng hoá lipit lỏng
Câu 4. Mỡ tự nhiên là:
A. este của axit panmitic và đồng đẳng
B. muối của axit béo
C. hỗn hợp các triglixerit khác nhau
D. este của glixerol với các đồng đẳng của axit stearic
Câu 5.Đặc điểm của phản ứng thuỷ phân lipit trong môi trường axit là
A. phản ứng không thuận nghịch 	B. phản ứng thuận nghich
C. phản ứng xà phòng hoá 	D.phản ứng axit-bazo
Câu 6.Cho 6g hỗn hợp CH3COOH và HCOOCH3 phản ứng với dung dịch NaOH.Khối lượng NaOH cần dùng là
A. 2g 	B. 4g 	C. 6g D. 10g
Câu 7.Một este đơn chức mạch hở,cho 10,8g este này tác dụng vừa đủ với 100ml dung dịch KOH 1,5M. Sản phẩm thu được có phản ứng tráng gương .CTCT của este đó là
A. HCOO-CH=CH2 	B. HCOOCH3
C. CH3-COOCH=CH2 	D. CH3COOC2H5
Hoạt động 4 .
Củng cố :
Hs xem lại các kiến thức đã học.
Dặn dò:
Chuẩn bị bài “GLUCOZO-SACCAROZO”
* Rút kinh nghiệm: