Tóm tắt 24 mô hình hợp tác xã theo ngành

nhỏ lẻ của cộng đồng, nhiều nơi đã chuyển những công nghệ thiết bị lạc hậu về HTX. Ví dụ, tâm lý xã hội cho rằng mô hình HTX không phù hợp với đầu tư nước ngoài, khu cụm công nghiệp, công nghệ cao, siêu thị, tư vấn pháp luật, đầu tư cổ phiếu, kinh doanh bảo hiểm mua chứng khoán, viễn thông, sản xuất điện
Mô hình HTX đầu tư tài chính đặt HTX bình đẳng như các doanh nghiệp khác, chú ý đến lợi thế mà xã viên và HTX đang được hưởng chính sách ưu đãi của nhà nước.
-  Xã viên: Những người góp vốn đầu tư gián tiếp thông qua HTX đầu tư tài chính vào các công ty cổ phần, đầu tư vào thị trường chứng khoán, tín thác đầu tư qua các tổ chức tài chính khác.
-  Sản phẩm, dịch vụ: Các cổ phần, cổ phiếu mang lại lợi nhuận cho xã viên.
-  Địa bàn: Không hạn chế, trước hết là các công ty cổ phần ở trong nước, trong vùng.
-  Hình thức tổ chức kinh doanh: Tập trung hoặc hỗ trợ xã viên chọn cổ phiếu công ty cổ phần, mua chứng khoán.
-  Vốn: Vốn góp bằng tiền của xã viên, vốn hiện vật được chuyển đổi thành tiền, các chứng từ có giá khác,
-  Công nghệ: Áp dụng những tiến bộ của thị trường tài chính, sử dụng hệ thống thông tin hiệu quả, an toàn, bảo mật, sử dụng các chuyên gia phân tích thị trường;
-  Thị trường: Thị trường chứng khoán đang giao dịch, thị trường cổ phiếu OTC, thị trường tài chính khác;
-  Nguồn hỗ trợ: Thông qua các chương trình đào tạo.
Tại điểm e, mục 3 Nghị quyết số 13, Hội nghị TW 5, Khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể: “. Khuyến khích nông dân và hợp tác xã sản xuất nguyên liệu mua cổ phần, trở thành cổ đông của các doanh nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản.”
20. HTX đầu tư kinh doanh bất động sản
Luật Kinh doanh bất động sản năm 2005 quy định HTX là đối tượng của Luật, hợp tác xã được thành lập sàn giao dịch bất động sản: “ Điều 562.. Sàn giao dịch bất động sản phải là pháp nhân. Trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh bất động sản thành lập sàn giao dịch bất động sản thì sàn giao dịch đó phải có tư cách pháp nhân hoặc sử dụng tư cách pháp nhân của doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh bất động sản để hoạt động. 
-  Xã viên: Cá nhân, hộ gia đình, pháp nhân có tài sản tham gia giao dịch hoặc có kinh nghiệm đầu tư kinh doanh bất động sản, có nhu cầu bán, mua
-  Sản phẩm, dịch vụ: Hình thành bất động sản và giao dịch bất động sản để mang lại lợi ích.
-  Địa bàn: Phạm vi không hạn chế, trước hết chú trọng những vùng ven đô, những khu vực đô thị hóa, vùng đầu tư trang trại, phát triển khu cụm công nghiệp, khu du lịch sinh thái
-  Hình thức tổ chức kinh doanh: 
+ Tập trung: Vốn góp của xã viên là quyền sử dụng đất và tài sản, hoặc HTX thuê, mua lại quyền sử dụng đất của xã viên, sau đó chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy hoạch hình thành dự án đầu tư để xây dựng hạ tầng bất động sản, trực tiếp kinh doanh và cho xã viên thuê với giá thấp, cho doanh nghiệp khác thuê theo giá thị trường, (trường hợp này đã xuất hiện huyện Sóc Sơn, Hà Nội đã thực hiện được việc mua lại quyền sử dụng đất; việc xã viên góp vốn bằng quyền sử dụng đất khoảng 5 ha để kinh doanh rừng và du lịch sinh thái nhưng gặp những khó khăn do việc sử dụng đất ở thời điểm này quá lộn xộn, nhiều vi phạm chuyển nhượng và đầu tư trái phép)
 Khía cạnh khác, HTX có thể sử dụng giá trị quyền sử dụng đất được bồi thường từ các doanh nghiệp kinh doanh, dùng vốn đó góp vào doanh nghiệp đó hoặc xây dựng dự án riêng, giống như doanh nghiệp để cho thuê. 
+ Trường hợp dịch vụ hỗ trợ: Xã viên đăng ký với HTX về bất động sản như trang trại, nhà nghỉ, công trình khác để HTX giới thiệu, tìm kiếm khách hàng, giới thiệu kinh nghiệm đầu tư để xã viên chỉnh trang tài sản, nâng cấp đáp ứng nhu cầu thị trường. Có thể xã viên cho HTX thuê tài sản theo thời gian để HTX kinh doanh, xã viên được hưởng tiền cho thuê và tiền công làm việc cho HTX
-  Vốn: Vốn góp của xã viên, vốn vay; vốn tài trợ về tiếp thị, đào tạo của các chương trình xúc tiến thương mại, thương hiệu, phát triển làng nghề, du lịch, bảo vệ môi trường,
-  Công nghệ: Áp dụng công nghệ mới, phát triển giá trị hiện đại và kỹ năng tiếp thị toàn cầu.
-  Thị trường: Mở rộng, phần cho xã viên thuê được xác định rõ.
21. HTX kiểm toán
Kiểm toán là một dịch vụ quan trọng phục vụ các cá nhân, tổ chức hoạt động kinh tế và chi tiêu. Một bản kiểm toán minh bạch giúp đối tượng được kiểm toán biết rõ tình hình tài chính của mình để xây dựng chiến lược kinh doanh, hoạch định chính sách tài khoá, trả lời các bên có liên quan trong quan hệ dân sự, quan hệ kinh tế, đồng thời kết quả kiểm toán cũng tư vấn có lợi trong tương lai, xử lý có hiệu quả những vấn đề quá khứ.
Kiểm toán không phải là thanh tra, điều tra. Báo cáo kiểm toán thuộc quyền sử dụng của người được kiểm toán. Có những quy định bắt buộc trong một số quan hệ phải có kết quả kiểm toán, do vậy đã hoạt động kinh tế phải kiểm toán.
Chi phí kiểm toán trả cho các công ty không nhỏ và phiền phức, do vậy việc hình thành các HTX kiểm toán các thành viên rất cần thiết nhằm giảm các chi phí.
Xã viên HTX kiểm toán là cá nhân, hộ, pháp nhân trước hết là những đối tượng có nhu cầu kiểm toán, sau đó là những xã viên có nhu cầu việc làm và sau cuối là những người thuần thuý góp vốn hưởng lời.
Mỗi xã viên, hợp tác xã góp vốn được hưởng đơn giá dịch vụ kiểm toán hợp lý, được tư vấn về tài chính, hỗ trợ các dịch vụ kế toán, thống kê tuỳ theo quy định tại điều lệ, quy chế hoạt động của HTX và hợp đồng kiểm toán.
HTX kiểm toán cần mở rộng thị trường với các đối tượng không phải là xã viên, chấp nhận cạnh tranh nhằm mục đích lợi nhuận.
Kinh nghiệm quốc tế: HTX kiểm toán ở CHLB Đức ra đời từ những năm 1860-1870 xuất phát từ ý tưởng của Schulze, Delitzsch hai ông tổ của Hiệp hội HTX kiểm toán hiện nay, các ông không muốn nhà nước kiểm toán HTX. Kết quả kiểm toán của các HTX được các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan thuế tin cậy. HTX kiểm toán tham gia với HTX từ khi thành lập và các giai đoạn phát triển. 
Ở Việt Nam việc thực hiện kiểm tóan nội bộ ở một số HTX thuộc tỉnh Tiền Gian, An Giang, cần thiết thành lập một số HTX kiểm tóan ở một số địa phương như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Thanh Hóa, Quảng Nam,
22. HTX xây dựng 
-  Xã viên: Cá nhân góp vốn, sức lao động, các hộ có nghề, các doanh nghiệp ngành xây dựng và doanh nghiệp đầu tư kinh doanh khác.
-  Sản phẩm, dịch vụ: Nhận thầu xây lắp, đầu tư xây dựng các công trình kinh doanh, các dịch vụ về xây dựng, sản xuất, cung cấp vật liệu, có thể đầu tư bất động sản.
-  Địa bàn: Theo vị trí các công trình xây dựng.
-  Hình thức tổ chức kinh doanh: Kinh doanh tập trung, có thể dịch vụ hỗ trợ các thành viên là các hộ xã viên nhận khoán, chia sẻ công việc với các doanh nghiệp.
-  Vốn: Vốn góp của xã viên, vốn vay, vốn ứng trước của khách hàng.
-  Công nghệ: Áp dụng công nghệ tiên tiến của ngành xây dựng, toàn dụng lao động có tay nghề, lao động thủ công.
-  Thị trường: Theo nhu cầu của khách hàng và khả năng của hợp tác xã 
-  Nguồn hỗ trợ: Có thể nhận việc từ các công trình đầu tư phát triển hạ tầng thuộc chương trình quốc gia, các dự án phát triển cộng đồng để tạo công ăn việc làm.
Các HTX xây dựng có thể liên kết thành lập liên hiệp có quy mô lớn để trúng thầu và đầu tư các chương trình lớn. Nếu quy mô HTX nhỏ nên chọn các công trình vừa với kỹ thuật hiện đại, làm nhà thầu phụ với các chuyên ngành hẹp của xây dựng như làm nội, ngoại thất và bảo dưỡng các công trình.
23. Hợp tác xã du lịch
Du lịch nhân dân, xã hội hóa du lịch ý nghĩa 2 chiều:
(1) Cung cấp dịch vụ: Hợp tác cá nhân, gia đình, pháp nhân có sự phân công, phân nhiệm, chia sẻ lợi ích để làm dịch vụ du lịch bao gồm đầu tư hạ tầng các địa điểm dịch, làm các chuyến du lịch (tuor), kinh doanh ở nơi khách đến, bán dụng cụ, thiết bị, hàng hóa du lịch, bán bảo hiểm và thực hiện dịch vụ bảo hiểm,
Ví dụ, du lịch sinh thái, văn hoá, làng nghề, dưỡng bệnh bằng phương pháp y học cổ truyền,cần liên kết các hộ đang sở hữu các giá trị vật chất và phi vật thể. HTX có thể huy động vốn góp của xã viên đầu tư hạ tầng, quảng cáo tiếp thị, giới thiệu khách đến.Với cách đầu tư tập trung, tiếp thị tổng thể sẽ giảm chi phí cá biệt của mỗi hộ kinh doanh du lịch, mang lại hiệu quả trực tiếp cho xã viên kinh doanh phục vụ du khách.
(2) Sử dụng dịch vụ du lịch: Nhu cầu số đông xã viên và người lao động được HTX du lịch thoả mãn với chi phí hợp lý.
Xã viên sử dụng dịch vụ du lịch của HTX thường xuyên, ổn định được ưu đãi về giá mỗi chuyến du lịch. HTX lấy lãi kinh doanh du lịch để giảm giá cho xã viên trong những chuyến tham quan, học hỏi kinh nghiệm làm du lịch ở nơi khác.
(3) Ý nghĩa kinh tế xã hội: Thực hiện được văn minh du lịch, tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, đeo bám, làm phiền hà khách; tạo dựng hình ảnh, thương hiệu để tăng số lượng khách đến, ngày lưu trú, giá trị mua xắm, sử dụng dịch vụ.
24. Hợp tác xã dịch cộng đồng
-  Xã viên: Những cá nhân, hộ, pháp nhân có những nhu cầu thường xuyên, giá trị nhỏ, hoặc những yêu cầu mang tính văn hóa truyền thống như lễ hội, tang lễ, cưới hỏi, thăm hỏi giúp đỡ khi đau ốm, gia đình có việc vui, buồn,
-  Sản phẩm, dịch vụ: Các dịch vụ mà các tổ chức khác không muốn, không có khả năng đảm nhận do quy mô nhỏ và hiệu quả không cao. HTX có thể phát phiếu thăm dò nhu cầu của cộng đồng dân cư để tính được nhu cầu chung, nhu cầu của mỗi nhóm sở thích,tiến tới tham gia đầu tư, quản lý khai thác các dịch vụ công cộng như hoạt động văn hoá, giáo dục cộng đồng, thể dục thể thao, tư vấn pháp luật, tư vấn đầu tư, tiêu dùng,
-  Địa bàn: Gắn với một cụm dân cư nhất định.
-  Hình thức tổ chức kinh doanh: Tập trung, sử dụng lao động là xã viên các cộng tác viên, người lao động tự do.
-  Vốn: Vốn góp của xã viên, vốn vay, vốn ứng trước của khách hàng theo quý và cả năm, các khoản lệ phí của thành viên tham gia mỗi nhóm,
-  Công nghệ: Áp dụng các công nghệ đạt tiện ích, giảm chi phí trên mỗi dịch vụ.
-  Thị trường: Xã viên, khách hàng trên địa bàn.
-  Nguồn hỗ trợ: Tận dụng các nguồn của Chính phủ, các NGO, các nhà tài trợ theo chương trình dự án.
 TS Nguyễn Mạnh Hùng