Tuyển tập một số bài văn hay lớp 9

nửa vòng tráI đất – trong một chuyến đI công tác ở một n−ớc bên Mĩ 
La-tinh hai năm tr−ớc đây. Anh mệt lử. Và đau nhức. Ngồi lại nghỉ một chặng và chỉ 
muốn có ai đỡ cho để nằm xuống... 
Lũ trẻ tiếp sức cho anh, giúp anh đI nốt “nửa vòng tráI đất” còn lại: 
“Cả bọn trẻ xúm vào, và rất n−ơng nhẹ, giúp anh đI nốt nửa vòng tráI đất – từ mép 
tấm nệm nằm ra mép tấm phản, khoảng cách −ớc chừng năm chục phân”. 
Đó là ân huệ mà cuộc đời dung dị, hồn nhiên đem lại cho Nhĩ. Anh h−ớng tới khoảng 
không gian mơ −ớc bên ngoài cánh cửa sổ nhờ những bàn tay “chua lòm mùi d−a”. Lại là 
sự cứu cánh của cáI bình dị. “Ngay lúc ấy”, bắt đầu từ lúc Nhĩ đ−ợc ngồi sát ngay sau 
khuôn cửa sổ, khi hình ảnh của “cáI miền đất mơ −ớc” hiện ra ngay tr−ớc mắt anh, trong 
con ng−ời chất chứa nghịch lí ấy diễn ra dòng suy t−ởng sâu sắc. Với ngòi bút sắc sảo, 
Nguyễn Minh Châu đG khắc hoạ thành công tâm trạng của nhân vật này. 
Hình ảnh con đò ngang với cánh buồm nâu bạc trắng hiện ra qua cáI nhìn của con 
ng−ời đang khao khát bến bờ cũng mang ý nghĩa biểu t−ợng. Đó là “nhịp cầu” nối tới bến 
quê mơ −ớc:... “cáI vật mà Nhĩ nhìn thấy tr−ớc tiên khi đ−ợc ngồi sát ngay sau khuôn cửa 
sổ là một cánh buồm vừa bắt gió căng phồng lên. Con đò ngang mỗi ngày chỉ qua lại 
một chuyến giữa hai bên bờ ở khúc sông Hồng này vừa mời bắt đầu chống sào ra khỏi 
chân bGI bồi bên kia, cánh buồm nâu bạc trắng vẫn còn che lấp gần hết cáI miền đất mơ 
−ớc”. 
Biết đâu Nhĩ không còn đủ sức để chờ chuyến đò của ngày hôm sau thì sao! Ng−ời 
con trai mang theo “sứ mệnh” thực hiện niềm mơ −ớc cuối cùng của anh “đang sà vào 
một đám ng−ời chơI phá cờ thế trên hè phố. Suốt đời Nhĩ cũng đG từng chơI phá cờ thế 
trên nhiều hè phố, thật là không dứt ra đ−ợc”. Nó có thể bị nhỡ chuyến đò sang sông. Cả 
đời Nhĩ đG nhỡ chuyến đò ấy. Trong sự lo lắng, khắc khoảI vốn th−ờng trực của một 
ng−ời đang sống những giờ phút cuối cùng, Nhĩ đG ngẫm ra: “con ng−ời ta trên đ−ờng 
đời thật khó tránh đ−ợc những cáI điều vòng vèo hoặc chùng chình, vả lại nó đG thấy có 
cáI gì hấp dẫn ở bên kia sông đâu? Hoạ chăng chỉ có anh đG từng trảI, đG từng in gót 
chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết sự giàu có lẫn mọi vẻ đẹp của một cáI 
bGI bồi sông Hồng ngay bờ bên kia, cả trong những nét tiêu sơ, và cáI điều riêng anh 
khám phá thấy giống nh− một niềm mê say pha lẫn với nỗi ân hận đau đớn, lời lẽ không 
bao giờ giảI thích hết”. Ng−ời ta khó có thể làm lại đ−ợc những gì thuộc về quá khứ, 
không thể đI lại những chuyến đò đG nhỡ. CáI bến quê rất gần, và không khó khăn gì để 
đến đó, nh−ng nếu cứ mắc vào cáI mớ “chùng chình” thế cuộc rất có thể ta sẽ không bao 
giờ đến đ−ợc. 
Không phảI ngẫu nhiên mà tác giả để cho hình ảnh Liên – vợ Nhĩ xuất hiện trong 
dòng suy nghĩ của nhân vật này:... “cũng nh− cánh bGI bồi đang nằm phơI mình bên kia, 
tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tần tảo và chịu đựng hi sinh từ bao đời x−a, 
và cũng chính nhờ có điều đó mà sau những ngày tháng bôn tẩu, tìm kiếm... Nhĩ đG tìm 
 – Thư viện Sỏch Tham Khảo 44 
thấy đ−ợc nơI n−ơng tựa là gia đình trong những ngày này”. 
Liên nh− là hiện thân của cáI bến quê mà Nhĩ đG từng không nhận ra. Nhĩ nhìn thấy 
tấm áo vá của vợ khi anh đG nhận thức đ−ợc giá trị của cáI gần gũi, bình dị. Sự tần tảo, 
chịu đựng hi sinh ở Liên cũng là vẻ đẹp của ng−ời phụ nữ Việt Nam nói chung. Không 
phảI khi Nhĩ nhận ra những cáI đó mới có, nó là vẻ đẹp bền vững muôn đời nh−ng chỉ 
khi Nhĩ ý thức một cách sâu sắc về “bến quê” thì anh mới phát hiện ra nó, cảm nhận đ−ợc 
nó. Giống nh− hình ảnh “từng mảnh vá trên lá buồm cánh dơI in bật trên một vùng n−ớc 
đỏ” chỉ có thể rõ ràng đến thế khi con đò ngang nối liền với bến quê lại gần bờ bên này, 
lại gần anh, để Nhĩ có đ−ợc cảm giác “chính mình trong tấm áo màu xanh trứng sáo và 
chiếc mũ nan rộng vành, nh− một nhà thám hiểm đang chậm rGI đặt từng b−ớc chân lên 
cáI mặt đất dấp dính phù sa”. 
Truyện khép lại bằng hình ảnh “chuyến đò ngang mỗi ngày một chuyến... vừa chạm 
vào cáI bờ đất lở dốc đứng phía bên này”. Bên này là thị thành, bên kia là bến quê. Bên 
này chông chênh xói lở, bên kia vững vàng bồi đắp. Sự t−ơng phản này nh− một lời cảnh 
tỉnh về nhận thức, ý thức giữ gìn những giá trị bình dị, vẻ đẹp của cáI thân tình, gần gũi, 
để ng−ời ta không phảI thảng thốt bởi “những tảng đất đổ oà vào giấc ngủ”. 
Giống hoa bằng lăng nhợt nhạt từ khi mới nở bỗng cháy thẫm lên những bông cuối 
cùng nh− xác nhận xót xa tr−ớc cáI mong manh chảy trôI của tạo hoá. Nhĩ muốn con trai 
mình không lặp lại con đ−ờng tới những giá trị đích thực nh− anh đG trảI qua. Day dứt, 
trăn trở nh− thế âu cũng còn lại đ−ợc gì đó khi nằm xuống để những tảng đất đổ ập 
xuống chốn không cùng. 
-------------------------------------- 
ðề 14. Phõn tớch hỡnh ảnh con chú Bấc trong truyện ngắn “Tiếng gọi nơi hoang dó” 
của nhà văn Giắc Lõn - ủơn. 
Trong nghệ thuật văn ch−ơng, miêu tả tâm lí, tình cảm đG là khó (miêu tả tâm lí nhân 
vật là một b−ớc tiến lớn trong lịch sử văn học), miêu tả tình cảm của một con chó lại 
càng khó hơn, dẫu rằng trong số các loài vật nuôi, chó đ−ợc coi là loài gần gũi nhất, tình 
nghĩa nhất đối với con ng−ời. 
Thế nh−ng khi Giắc Lân-đơn viết Tiếng gọi nơi hoang d, điều đó d−ờng nh− không 
gây ra bất cứ một trở ngại nào. Câu chuyện về chú chó Bấc, mọi tâm t−, tình cảm của nó 
đ−ợc dựng lên hết sức sinh động, gần gũi đến mức nếu ch−a nắm bắt đ−ợc cốt truyện, bất 
chợt đọc một đoạn nào đó, bạn đọc dễ lầm t−ởng nhân vật chính trong truyện là một con 
ng−ời. Mặc dù câu chuyện đ−ợc kể từ ngôi thứ ba nh−ng có thể coi đó là sự hoá thân toàn 
vẹn của nhà văn vào nhân vật. 
Đoạn trích hầu nh− không có sự kiện nào đáng kể, chỉ là những tâm t−, tình cảm của 
Bấc đối với chủ, thế nh−ng đây lại là một trong nhiều đoạn văn thành công của tác phẩm. 
Một phần nguyên do là bởi trong đó, những tâm t−, tình cảm của Bấc đG đ−ợc miêu tả hết 
sức sâu sắc, thể hiện khả năng quan sát và cảm nhận nhạy bén, tinh tế của nhà văn. 
 – Thư viện Sỏch Tham Khảo 45 
Đoạn mở đầu chỉ có tính chất giới thiệu, nh−ng không vì thế mà kém sức hấp dẫn. 
Đó là một thứ tình cảm hoàn toàn mới mẻ mà Bấc ch−a từng cảm thấy bao giờ. Đối 
chứng cụ thể là mối quan hệ của Bấc với các thành viên trong gia đình thẩm phán Mi-lơ: 
− Với những cậu con trai của ông Thẩm, tình cảm ấy "chỉ là chuyện làm ăn cùng hội 
cùng ph−ờng". 
− Với những đứa cháu nhỏ của ông Thẩm, là "trách nhiệm ra oai hộ vệ". 
− Với ông Thẩm, đó là thứ "tình bạn trịnh trọng và đ−ờng hoàng". 
Trong những mối quan hệ này, Bấc có vị thế hoàn toàn khác với một con chó thông 
th−ờng. Đó không phải là mối quan hệ của một con vật nuôi đối với chủ mà là mối quan 
hệ bình đẳng giữa một con ng−ời với một con ng−ời. Nh−ng điều quan trọng nhất là 
trong khoảng thời gian đó, Bấc ch−a bao giờ cảm thấy một "tình th−ơng yêu sôi nổi, 
nồng cháy, th−ơng yêu đến tôn thờ, th−ơng yêu đến cuồng nhiệt" nh− tình cảm đối với 
Thoóc-tơn. Đó là một cách mở đầu thực sự ấn t−ợng. 
Trong mối quan hệ với Thoóc-tơn, vị thế của Bấc cũng không thay đổi. Nó tự coi 
mình là một ng−ời bạn trung thành. Có lẽ điểm mấu chốt tạo nên sự khác biệt trong tình 
cảm của Bấc chính là cách nghĩ của Thoóc-tơn. Đối với Thẩm phán Mi-lơ và những 
ng−ời chủ khác, Bấc chẳng qua cũng chỉ là một con vật nuôi mà thôi (nói nh− ngôn ngữ 
của Bấc thì đó là quan hệ thuần tuý vì công việc), dù nó có lập đ−ợc bao nhiêu chiến tích 
đi chăng nữa. Nh−ng Thoóc-tơn thì khác. Anh thực sự coi Bấc nh− một ng−ời bạn và đối 
xử với nó cũng nh− với một ng−ời bạn. 
Những sự việc hằng ngày diễn ra trong mối quan hệ giữa Thoóc-tơn và Bấc đ−ợc tác 
giả kể lại rất giản dị nh−ng có sức hấp dẫn thật đặc biệt. Những cử chỉ, hành động đ−ợc 
miêu tả xen kẽ với những chi tiết cụ thể, sinh động cho thấy tình cảm của Thoóc-tơn 
dành cho Bấc đG v−ợt qua mối quan hệ chủ tớ thông th−ờng. Anh chăm sóc những con 
chó "nh− thể chúng là con cái của anh vậy". Bấc vốn là một con chó thông minh, nó hiểu 
những cử chỉ của chủ có ý nghĩa nh− thế nào, bởi vậy, nó cũng đáp lại bằng một tình cảm 
chân thành nh−ng không kém phần nồng nhiệt. Bản thân nó quá đỗi vui s−ớng, đến độ 
"t−ởng chừng nh− quả tim mình nhảy tung ra khỏi cơ thể vì quá ngây ngất". Mỗi cử chỉ 
của Bấc cũng thể hiện quá nhiều ý nghĩa khiến cho Thoóc-tơn cũng nh− muốn kêu lên, 
t−ởng nh− con chó đang nói với anh bằng lời chứ không phải chỉ qua hành động. 
Cách biểu lộ tình cảm của Bấc cũng rất khác th−ờng. Cái cách nó ép hai hàm răng 
vào tay chủ một lúc lâu cho thấy tình cảm của Bấc dành cho Thoóc-tơn mGnh liệt đến 
mức nào. Mặt khác, nó lại không hề vồ vập, săn đón nh− những con chó khác mà chỉ 
lặng lẽ tôn thờ, quan sát chủ theo một cách rất riêng mà chỉ nó mới có thể bộc lộ nh− 
vậy. Sự giao cảm bằng ánh mắt giữa nó và Thoóc-tơn đG nói lên tất cả sự ng−ỡng mộ, 
thành kính, tình th−ơng yêu của Bấc đối với ng−ời chủ mang trong mình những tình cảm 
mà tr−ớc đó nó ch−a từng cảm nhận đ−ợc bao giờ. 
Sự gắn bó về tình cảm giữa Bấc và chủ đ−ợc thể hiện sâu hơn trong phần cuối của 
đoạn trích. Càng yêu chủ bao nhiêu thì Bấc lại càng sợ mất bấy nhiêu. Bởi vậy, nó luôn 
bám theo Thoóc-tơn và không rời anh nửa b−ớc. Chi tiết Bấc không ngủ "tr−ờn qua giá 
 – Thư viện Sỏch Tham Khảo 46 
lạnh đến tận mép lều, đứng đấy, lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ..." rất sống động, 
có sức diễn tả lớn hơn cả những lời giGi bày trực tiếp, nó biểu hiện khả năng quan sát và 
miêu tả rất tinh tế của tác giả. 
Sức hấp dẫn của đoạn trích này nói riêng và cả truyện ngắn Tiếng gọi nơi hoang d 
nói chung đối với bạn đọc còn ở ý nghĩa xG hội sâu sắc mà nó đG gợi lên. Trong cuộc đua 
tranh khốc liệt để giành giật của cải, giành giật sự sống của con ng−ời, mọi quan hệ tình 
cảm đều bị đẩy xuống hàng thứ yếu. Tình cảm, lòng yêu th−ơng sâu sắc giữa Bấc và 
Thoóc-tơn là lời ca ca ngợi những tình cảm nhân hậu, cao quý, kêu gọi con ng−ời hGy 
tạm gác lại những đam mê vật chất để h−ớng đến một cuộc sống tốt đẹp, có ý nghĩa hơn.