Vấn đề giới trong nghề nghiệp

ùi nieäm “giôùi tính” vaø “giôùi”:-Baïn hieåu theá naøo veà giôùi vaø giôùi tính? a. Khaùi nieäm giôùi tính:Giôùi tính chæ söï khaùc nhau giöõa nam vaø nöõ veà maët sinh hoïc. Moãi giôùi coù moät chöùc naêng sinh hoïc ñaëc thuø vaø gioáng nhau khoâng phaân bieät maøu da, daân toäc. Söï khaùc bieät veà giôùi tính giöõa nam vaø nöõ veà maët sinh hoïc laø mang tính ñaëc tröng vaø khoâng theå thay ñoåi ñöôïc.Giôùi tính theå hieän tính oån ñònh, baát bieán veà moái töông quan giöõa hai giôùi veà chöùc naêng sinh saûn, cuï theå laø phuï nöõ coù theå mang thai, sinh con, coøn nam giôùi thì khoâng coù khaû naêng ñoù. Chöùc naêng rieâng bieät cho moãi giôùi tính ôû moïi nôi treân Traùi Ñaát ñeàu gioáng nhau.b. Khaùi nieäm giôùi:	Giôùi laø moái quan heä vaø töông quan giöõa nöõ giôùi vaø nam giôùi trong moät boái caûnh cuï theå. Giôùi noùi leân vai troø, traùch nhieäm vaø quyeàn lôïi maø xaõ hoäi quy ñònh cho nam vaø nöõ, bao goàm vieäc phaân coâng lao ñoäng, phaân chia caùc nguoàn lôïi ích caù nhaân.	Do ñöôïc quy ñònh bôûi caùc yeáu toá xaõ hoäi neân giôùi vaø caùc quan heä cuûa giôùi khoâng gioáng nhau vaø mang tính baát bieán. Ôû caùc hoaøn caûnh xaõ hoäi khaùc nhau quan heä giôùi cuõng khaùc nhau. Vai troø giôùi coù theå thay ñoåi theo thôøi gian vaø caùc nhaân toá kinh teá xaõ hoäi khaùc.	Khi ñöôïc sinh ra, vì chöa tham gia sinh hoaït xaõ hoäi neân moãi ngöôøi chuùng ta khoâng coù saün nhöõng ñaëc tính veà giôùi, maø chuùng ñöôïc hình thaønh trong moái quan heä gia ñình, xaõ hoäi vaø neàn vaên hoaù chung cuûa moãi nöôùc.2. Vai troø cuûa giôùi trong xaõ hoäi:* Vì sao coù phong traøo ñoøi bình ñaúng giôùi?Nam giôùi vaø nöõ giôùi ñeàu thöïc hieän vai troø vaø traùch nhieäm cuûa mình trong cuoäc soáng. Ñoù laø:- Tham gia coâng vieäc gia ñình.- Tham gia coâng vieäc saûn xuaát.- Tham gia coâng vieäc coäng ñoàng. Tuy nhieân, coù nhieàu ñieåm khaùc nhau giöõa nöõ giôùi vaø nam giôùi trong vieäc thöïc hieän ba vai troø treân, ñoù laø:- Nöõ giôùi bò chi phoái bôûi gaùnh naëng coâng vieäc gia ñình, ít ñöôïc nghæ ngôi, höôûng thuï nhöõng lôïi ích veà vaât chaát vaø tinh thaàn, ít coù cô hoäi hoïc taäp, tieáp caän thoâng tin môùi. Do vaäy, trình ñoä haïn cheá, vò trí xaõ hoäi thaáp.- Moät soá nôi, coâng vieäc cuûa phuï nöõ thöôøng laø lao ñoäng giaûn ñôn, naëng nhoïc, ñoøi hoûi kó thuaät thaáp neân thu nhaäp thaáp. Vì vaäy, ñòa vò kinh teá thaáp.- Trong coâng vieäc coäng ñoàng, phuï nöõ ít ñöôïc tham gia quaûn lí laõnh ñaïo. Vì vaäy vò trí quyeàn löïc thaáp.Em haõy lieät keâ heát moïi khaû naêng theo maãu sau:Vì toâi laø con gaùi, toâi coù theå:Vì toâi laø con trai, toâi coù theå: ..=>Vai troø giôùi trong gia ñình vaø xaõ hoäi ñöôïc theå hieän raát roõ raøng.Vaäy trong hoaït ñoäng ngheà nghieäp vai troø giôùi aûnh höôûng nhö theá naøo?* HOAÏT ÑOÄNG 3: TÌM HIEÅU AÛNH HÖÔÛNG CUÛA GIÔÙI TRONG VIEÄC CHOÏN NGHEÀ.-Trong thöïc teá vieäc choïn ngheà giöõa nam giôùi vaø nöõ giôùi coù gioáng nhau khoâng? Taïi sao nam giôùi laïi coù phaïm vi choïn ngheà roäng hôn nöõ giôùi?1. Aûnh höôûng cuûa giôùi trong choïn ngheà.Qua nghieân cöùu ngöôøi ta thaáy raèng, caùc hoïc sinh nöõ tìm hieåu ngheà trong phaïm vi heïp hôn caùc hoïc sinh nam. Ñieàu naøy xaûy ra chuû yeáu do aûnh höôûng vai troø xaõ hoäi cuûa giôùi trong khi tìm hieåu ngheà. Do vaäy, caàn coù söï phoái hôïp cuûa giaùo duïc, tö vaán vaø y hoïc ñeå laøm giaûm ñi aán töôïng veà vai troø giôùi trong choïn ngheà. Caùc em thöôøng coù moät aán töôïng raát sôùm veà nhöõng ngaønh truyeàn thoáng cho giôùi nam vaø nöõ. Caùc em gaùi thöôøng choïn nhöõng ngaønh truyeàn thoáng cho phaùi mình nhö: Daïy hoïc, baùc só, thôï may vaø khoâng choïn nhöõng ngheà ñoøi hoûi coù trình ñoä quaûn lí cao. Hoïc sinh nöõ thöôøng khoâng choïn nhöõng chuyeân ngaønh nhö baùc só phaãu thuaät, nhöõng ngaønh thuoäc lónh vöïc khoa hoïc töï nhieân töï nhieân, kó thuaät -Neáu ngheà daïy hoïc nhö THCS,THPT maø chæ coù nöõ giôùi thì coù öu nhöôïc ñieåm gì?Cuõng seõ khoâng hay khi phaàn lôùn giaùo vieân phoå thoâng laø nöõ, ñieàu naøy seõ aûnh höôûng khoâng toát tôùi vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån tính caùch cuûa hoïc sinh.==>Giuùp hoïc sinh thaáy ñöôïc nhöõng moâi tröôøng laøm vieäc ña daïng cuûa caùc ngheà, traùnh vieäc hieåu thieân leäch veà ngheà lao ñoäng naëng vaø ngheà lao ñoäng nheï. Nhaát laø trong ñieàu kieân khoa hoïc phaùt trieån, ñieàu kieän laøm vieäc ñaõ ñöôïc caûi tieán laøm giaûm söùc lao ñoäng cuûa con ngöôøi.2. Söï khaùc nhau cuûa giôùi trong choïn ngheà:Do ñaëc ñieåm taâm – sinh lí cuûa nam vaø nöõ coù söï khaùc nhau neân vieäc choïn ngheà cuõng khaùc nhau.Nöõ giôùi:* Ñieåm maïnh: Moät soá phaåm chaát taâm lí cuûa nöõ giôùi öu vieät hôn nam giôùi ñoù laø trí nhôù, khaû naêng ngoân ngöõ, söï nhaûy caûm vaø tinh teá trong öùng xöû, giao tieáp Do nhöõng ñaëc ñieåm taâm – sinh lí naøy maø phong caùch laøm vieäc cuûa giôùi nöõ mang tính meàm deûo, oân hoaø, dòu daøng, aân caàn bieåu thò söï quan taâm chaêm soùc ñeán ngöôøi, laø phong caùch laøm vieäc “coäng taùc” vaø “ hôïp taùc”. Nhöõng ñaëc ñieåm naøy giuùp cho giôùi nöõ coù öu theá phaùt trieån kó naêng thöông thuyeát, tö vaán, khuyeán khích ñoäng vieân ngöôøi khaùc laøm vieäc vì muïc ñích cuûa coäng ñoàng laø nhöõng kó naêng cuûa nhoùm ngheà coù ñoái töôïng laø con ngöôøi.Nam giôùi: Do heä cô xöông lôùn hôn phuï nöõ, khoâng bò aûnh höôûng cuûa vieäc sinh con neân phuø hôïp vôùi haàu heát caùc coâng vieäc naëng nhoïc hay di chuyeån.-Haïn cheá: Khaû naêng ngoân ngöõ, söï nhaïy caûm Beân caïnh nhöõng öu ñieåm ñoù, coøn coù nhöõng yeáu toá gaây caûn trôû ñeán hoaït ñoäng laõnh ñaïo, quaûn lí cuûa nöõ giôùi nhö:- Söùc khoeû vaø ñaëc ñieåm taâm – sinh lí: Do caáu taïo cuûa cô theå nöõ nhö heä cô xöông nhoû vaø yeáu hôn nam giôùi; caùc chu kì kinh nguyeät; thôøi kì mang thai, sinh ñeû vaø nuoâi con nhoû keùo daøi- Nhaän thöùc cuûa baûn thaân ngöôøi phuï nöõ coøn naëng ñoái vôùi thieân chöùc “laøm meï”, “laøm vôï”, do ñoù ñaõ haïn cheá khaû naêng cuûa chính mình.- Nhaän thöùc cuûa nhieàu em hoïc sinh nöõ coøn maëc caûm, töï ti, thieáu töï tin vaøo chính baûn thaân mình trong quaù trình choïn ngheà.Do vaäy, trong quaù trình choïn ngheà, HS caàn phaûi chuù yù tôùi vaán ñeà giôùi. Ñoái vôùi caùc em nöõ coù khaû naêng veà söùc khoeû, coù naêng löïc, maïnh daïn ñi vaøo nhöõng ngheà ñöôïc coi laø truyeàn thoáng cuûa nam giôùi neáu caùc em yeâu thích ngheà ñoù.* Moät soá haïn cheá: 3. Moái quan heä cuûa giôùi vôùi ñaëc ñieåm, yeâu caàu ngheà nghieäp: Trong quaù trình tìm hieåu ñaëc ñieåm, yeâu caàu cuûa ngheà em caàn phaûi bieát caùc möùc ñoä phuø hôïp ngheà (Ñaõ hoïc ôû chuû ñeà 1),caàn phaûi chuù yù nhöõng yeáu toá theå hieän giôùi: : Hs neâu 1 soá ví duï? - Em raát phuø hôïp vôùi ngheà naøy. Taïi sao? Nhöõng ñieåm gì laø khoù khaên ñoái vôùi em? - Em phuø hôïp vôùi ngheà naøy. Taïi sao? Nhöõng ñieåm gì laø khoù khaên ñoái vôùi em? - Em töông ñoái phuø hôïp vôùi ngheà naøy. Taïi sao? Nhöõng ñieåm gì laø khoù khaên ñoái vôùi em?- Em khoâng phuø hôïp vôùi ngheà naøy. Taïi sao? Nhöõng ñieåm gì laø khoù khaên ñoái vôùi em?Ví duï: Ngheà laùi xe ôû nöôùc ta vaãn ñöôïc coi laø ngheà cuûa nam giôùi.=> Hs thaûo luaän , tìm ra nhöõng ngheà maø tæ löïc löôïng lao ñoäng nöõ cao, nhöõng ngheà mang tính trung laäp veà giôùi vaø nhöõng yeâu caàu veà giôùi roõ raøng.4. Moät soá ngheà phuï nöõ neân vaø khoâng neân laøm:-Theo baïn nhöõng ngheà naøo phuø hôïp vôùi nöõ giôùi, ngheà naøo nöõ giôùi khoâng neân laøm?Taïi Sao?a. Moät soá ngheà phuï nöõ khoâng neân laøm:- Nhöõng ngheà coù moâi tröôøng ñoäc haïi.- Nhöõng ngheà hay phaûi di chuyeån ñòa ñieåm laøm vieäc.- Moät soá ngheà lao ñoäng naëng nhoïc.Döôùi ñaây laø moät soá ngheà haïn cheá tuyeån duïng phuï nöõ do noäi dung, hình thöùc lao ñoäng khoâng phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm taâm – sinh lí nöõ giôùi.TTTeân ngheà1Ño ñaïc, thaêm doø, khai thaùc vaø saøng tuyeånTraéc ñòaKhoan thaêm doøKhoan daàu khíÑòa vaät líKhaûo saùt coâng trìnhThôï laënKhai thaùc daàu khíVaän haønh maùy khai thaùc haàm loøKhai thac moû haàm loøVaän haønh maùy khoanCô giôùi saûn xuaát ñaù2Luyeän kim, caùn, cheá bieán thanLuyeän gangLuyeän theùpLuyeän chì vaø keõmLuyeän saét xoáp, saét haïtLuyeän thieác vaø aêng ti monCaùn theùpCaùn theùp kim loaïi maøu3ÑieänVaän haønh thieát bò tua bin hôiVaän haønh thieát bò tua bin khíVaân haønh thieát bò tua bin nöôùcVaän haønh toå maùy phaùt ñieän ñieâzenVaän haønh söõa chöõa ñöôøng daây vaø traïm4Xaây döïng Xaäy döïng keát caáu chòu löûaXaây döïng ñöôøng daây cao aùpXaây laép traïm bieán aùpLaép raùp caàuLaép ñaët daøn khoan5Vaân haønh maùy thi coângVaän haønh maùy thi coâng neànVaän haønh maùy thi coâng maëtVaän haønh taøu cuoác, taøu huùt buøn6Giao thoâng vaän taûiLaùi taøu hoaû ñaàu maùy hôi nöôùcLaùi taøu hoaû ñaàu may ñieâzenLaùi taøu soângVaän haønh maùy taøu soângVaän haønh maùy taøu bieånThuyû thuû taøu bieånVaän haønh caân truïc noåiVaän haønh caàn truïc thaùp7Thoâng tin böu ñieänKó thuaät daây maùyKó thuaät caùp thoâng tinQuaûn lí laép ñaët aêng tenCô caáu baùo vuï haøng haûib. Moät soá ngheà phuø hôïp vôùi söùc khoeû vaø ñieàu kieän cuûa phuï nöõ:Nhöõng ngheà thuoäc ngaønh Thöông nghieäp, Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo, Coâng nghieäp nheï, Du lòch, Ngaân haøng, Taøi chính tín duïng, Böu ñieän, Dòch vuï coâng coäng, Y teá, Noâng nghieäp, Coâng nghieäp cheá bieánToång keát: Treân thöïc teá, ña soá caùc ngheà caû nam giôùi vaø nöõ giôùi ñeàu laøm ñöôïcVí duï:Nhöõng vieäc noäi trôï nam giôùi laøm cuõng raát toát.Hieän nay xaõ hoäi ñang coù nhieàu thay ñoåi, coù nhieàu vieäc maø tröôùc ñaây töôûng chöøng phuï nöõ khoâng theå laøm ñöôïc thì ngaøy nay nhôø vaøo tieán boä khoa hoïc- kó thuaät hoï cuõng ñaõ laøm ñöôïc.Ví du: Ngheà laùi xe oâ toâ, baùc só ngoaïi khoa, caùc coâng vieäc aùp duïng coâng ngheä caoTuy vaäy, coù moät soá coâng vieäc phuï nöõ khoâng neân laøm vì thöôøng xuyeân phaûi ñi xa, quaù naëng nhoïc hoaëc nguy haïi ñeán söùc khoeû vaø aûnh höôûng ñeán vieäc nuoâi daïy con caùiVí duï: Khaûo saùt coâng trình, moät soá ngheà trong ngaønh luyeän kimCoù theå toå chöùc moät soá troø chôi theo chuû ñeà naøy./.