Bài giảng Đại số Lớp 8 - Tiết 52: Luyện tập - Lê Thanh Bình

Trường THCS Tõn Bỡnh - Đầm Hà 
 Người thực hiện : Lê Thanh B ỡ nh 	 
Các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình : 
Bước 1 . Lập phương trình : 
- Chọn ẩn số và đ ặt đ iều kiện thích hợp cho ẩn số ; 
 - Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết ; 
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng . 
Bước 2 . Giải phương trình . 
Bước 3 . Tr ả lời : Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình , nghiệm nào tho ả mãn đ iều kiện của ẩn , nghiệm nào không , rồi kết luận . 
Kiểm tra bài cũ 
? Nêu các bước để giải bài toán bằng cách lập phương trình ? 
bước quan trọng nhất là bước 1. lập phương trình : 
Bước 1 . Lập phương trình : 
- Chọn ẩn số và đ ặt đ iều kiện thích hợp cho ẩn số ; 
 - Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết ; 
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng . 
Kiểm tra bài cũ 
? Theo em bước nào là quan trọng nhất ? 
? Vận dụng Bước 1 hãy lập phương trình đ ối với bài toán sau : 
 Năm nay, tuổi mẹ gấp 3 lần tuổi Phương . Phương tính rằng 13 năm nữa th ì tuổi mẹ chỉ còn gấp 2 lần tuổi Phương thôi . Hỏi năm nay Phương bao nhiêu tuổi ? 
TIếT 52. LUYệN TậP 
1. Bài tập 40 (SGK-Tr.31): 
 Năm nay, tuổi mẹ gấp 3 lần tuổi Phương . Phương tính rằng 13 năm nữa th ì tuổi mẹ chỉ còn gấp 2 lần tuổi Phương thôi . Hỏi năm nay Phương bao nhiêu tuổi ? 
 Giải : 	 
 Gọi tuổi Ph ươ ng n ă m nay là x ( tuổi ). ĐK: x nguyờn d ươ ng 
 th ì tuổi mẹ là 3 x ( tuổi ) 
 13 n ă m sau : tuổi Ph ươ ng là : x + 13 ( tuổi ) 	 tuổi mẹ là : 3 x + 13 ( tuổi ) 
 Theo bài ra tuổi mẹ chỉ còn gấp 2 lần tuổi Phương , 
 nên ta cú ph ươ ng trỡnh : 3x + 13 = 2(x + 13) 
 3x + 13 = 2x + 26 
 x = 13 
 x = 13 tho ả mãn đ iều kiện bài toán đ ặt ra . 
 Vậy , n ă m nay Ph ươ ng 13 tuổi . 
TIếT 52. LUYệN TậP 
2. Bài tập 42 (SGK-Tr.31): 
 Tìm số tự nhiên có 2 ch ữ số , biết rằng nếu viết thêm một ch ữ số 2 vào bên trái và một ch ữ số 2 vào bên phải số đ ó th ì ta đư ợc một số lớn gấp 153 lần số ban đ ầu . 
Phân tích bài toán : 
Bài toán yêu cầu tìm số tự nhiên có 2 ch ữ số . Vậy ta nên chọn ẩn số nh ư thế nào ? Đ iều kiện của ẩn là gì ? 
Hãy biểu diễn các đại lượng đã biết và chưa biết qua ẩn ? 
Nếu viết thêm một ch ữ số 2 vào bên trái và một ch ữ số 2 vào bên phải số đ ó th ì số đ ó viết nh ư thế nào ? 
Số đ ó lớn gấp 153 lần số ban đ ầu . Vậy thiết lập phương trình nh ư thế nào ? 
TIếT 52. LUYệN TậP 
2. Bài tập 42 (SGK-Tr.31): 
 Tìm số tự nhiên có 2 ch ữ số , biết rằng nếu viết thêm một ch ữ số 2 vào bên trái và một ch ữ số 2 vào bên phải số đ ó th ì ta đư ợc một số lớn gấp 153 lần số ban đ ầu . 
Giải : 
Gọi số tự nhiên có 2 ch ữ số cần tìm là: x (9 < x < 100; x thuộc N) 
Nếu viết thêm một ch ữ số 2 vào bên trái và một ch ữ số 2 vào bên phải số đ ó th ì số đ ó trở thành : 2x2 = 2.1000 + x.10 + 2 
Số đ ó lớn gấp 153 lần số ban đ ầu , nên ta có phương trình : 
 2000 + 10x + 2 = 153x 
10x - 153x = - 2000 - 2 
 - 143x = - 2002 
x = 14 
x = 14 tho ả mãn đ iều kiện bài toán đ ặt ra 
Vậy số tự nhiên có 2 ch ữ số ban đ ầu là 14 
3. Bài tập 46 (SGK trang 31): Một người lái ô tô dự đ ịnh đi từ A đ ến B với vận tốc 48km/h. Nhưng sau khi đi đư ợc một giờ với vận tốc ấy , ô tô bị tàu hoả chắn đư ờng trong 10 phút . Do đ ó , để kịp đ ến B đ úng thời gian đã đ ịnh , người đ ó phải tăng vận tốc thêm 6km/h. Tính quãng đư ờng AB. 
A 
B 
C 
48 km/h 
48 km/h + 6 km/h 
1 giờ 
10 phút 
46 
Table 
Bảng biểu thị sự phụ thuộc của cỏc đại lượng theo ẩn 
Vận tốc 
(km/h) 
Thời gian 
(h) 
Quãng đư ờng 
(km) 
Dự đ ịnh 
Thực tế : 
- 1 giờ đ ầu 
- Bị tàu chắn 
- Đoạn còn lại 
48 
48 
0 
48 + 6 = 54 
1 
48 
0 
x - 48 
x 
Giải : 
Gọi quãng đư ờng AB là x (km) (x > 48). 
Thời gian dự đ ịnh đi từ A đ ến B là: (h) 
Sau 1 giờ ô tô đi đư ợc 48km, quãng đư ờng còn lại là: x – 48 (km) 
Trên quãng đư ờng còn lại, ôtô đi với vận tốc là: 48 + 6 = 54 (km/h) 
nên thời gian đi là: ( h) 
Do ô tô vẫn đ ến B đ úng thời gian đã đ ịnh ( thời gian thực tế bằng thời gian dự đ ịnh ), nên ta có phương trình : 
 x 
48 
x - 48 
 54 
( tho ả mãn đ iều kiện ) 
Vậy quãng đư ờng AB dài 120km. 
Nêu tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình ? 
Bước 1 : Lập phương trình : 
Chọn ẩn số và đ ặt đ iều kiện thích hợp cho ẩn số ; 
Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết ; 
Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng . 
Bước 2 : Giải phương trình . 
Bước 3: Chọn kết qu ả thích hợp và tr ả lời . 
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình : 
Hướng dẫn về nh à 
 Học thuộc và nắm vững các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình 
 Xem kỹ và làm lại các bài tập đã chữa 
 á p dụng làm các BT 41, 43, 45 (SGK); 
 BT 49, 50, 56 (SBT) 
 Chuẩn bị Luyện tập ( tiếp theo ). 
* Hưỡng dẫn BT 56 (SBT ): 
 Một ôtô đi từ Hà Nội lúc 8h sáng , dự kiến đ ến Hải Phòng vào lúc 10h30phút. Nhưng do thời tiết xấu nên vận tốc thực tế giảm đi 10km/h. Vì vậy mãi đ ến 11h20phút xe mới tới Hải Phòng . Tính quãng đư ờng Hà Nội – Hải Phòng ? 
t 
(h) 
v 
(km/h) 
Dự kiến 
Thực tế 
 Quan sát bảng phân tích số liệu sau đây: 
Ta có phương trình : 
2,5 
Hướng dẫn về nh à 
hd 
Hướng dẫn bài tập 61 (SBT/13) 
 Một cửa hàng bán một máy vi tính với gi á 6,5 triệu đ ồng chưa kể thuế gi á trị gia tăng (VAT). Anh Trọng mua chiếc máy vi tính đ ó cùng với một môđem ngoài và phải tr ả tổng cộng 7,546 triệu đ ồng , trong đ ó đã tính cả 10% thuế VAT. Hỏi gi á tiền một chiếc môđem ( không kể VAT) là bao nhiêu ? 
6,5 
? 
+ 
+ 
VAT 
7,546 
= 
VAT 
= 
10%(6,5 + ? ) 
Chúc các em học sinh luôn chăm ngoan và học giỏi ! 
Người thực hiện : Lê Thanh Bình 
THCS Tân Bình - Đ ầm Hà - Quảng Ninh