Bài giảng Đại số Lớp 8 - Tiết 63: Luyện tập - Nguyễn Thị Kim Dung

GV dạy: Nguyễn thị Kim Dung 
Đại số 8 
Trường : THCS Thăng Long 
Giải bài toán bằng cách lập phương trình 
Tiết 63 
Luyện tập 
Các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình 
Bước 1. Lập phương trình : 
- Chọn ẩn và xác đ ịnh đ iều kiện cho ẩn 
- Biểu thị các số liệu chưa biết qua ẩn 
- Tìm mối liên quan giữa các số liệu để lập phương trình 
Bước 2. Giải phương trình 
Bước 3. Chọn kết qu ả thích hợp và tr ả lời 
I. Chữa bài tập 
Nh à bạn Trung cách trường 1200m, nh à bạn Nguyên cách trường 1650m. Vận tốc của bạn Nguyên bằng 1,1 vận tốc bạn Trung . Tuy nhiên , đi bộ đ ến trường bạn Nguyên vẫn mất nhiều thời gian hơn bạn Trung là 5 phút . 
Tính vận tốc của mỗi bạn 
1. Bài 8 (SGK - tr 81) 
Vì Nguyên đi mất nhiều thời gian hơn Trung là 5 phút , ta có phương trình : 
- 
= 5 
330 
1,1x 
240 
x 
- 
= 1 
330 – 264 = 1,1x 
1,1x = 66 
 x = 60 
x= 60 tmđk của ẩn 
Vậy , vận tốc của Trung là 60 m/phút 
 vận tốc của Nguyên là 60.1,1 = 66 m/phút 
Gọi vận tốc của Trung là x(m / ph và x > 0) 
Th ì vận tốc của Nguyên là : 1,1 x (m/ph) 
1200 
x 
1650 
1,1x 
(m/ph) 
(m/ph) 
Thời gian Trung đi từ nh à đ ến trường là: 
Thời gian Nguyên đi từ nh à đ ến trường là: 
1650 
1,1x 
1200 
x 
- Gồm 3 đại lượng : 
+ Quãng đư ờng (S) 
- Ba đại lượng liên hệ bởi công thức : 
S = v.t 
Dạng toán chuyển đ ộng 
+ Vân tốc (v) 
+ Thời gian (t). 
Khi giải các bài toán chứa khái niệm “ sớm – muộn ”, (“ trước - sau ”): 
Chú ý: 
+ Cần xác đ ịnh số liệu của đ ối tượng ( tình huống ) nào nhiều hơn ( ít hơn ) để lập phương trình . 
+ Tránh lập ngược phương trình 
Các số liệu của bài toán có thể biểu thị vào một bảng : 
Quãng đư ờng 
(m) 
Vận tốc 
(m/ph) 
Thời gian 
(ph) 
Trung 
Nguyên 
Ví dụ bài 8 (SGK tr 81) 
1200 
x 
1650 
1,1x 
1200 
1650 
x 
1,1x 
Bảng số liệu của bài 8 
Quãng đư ờng 
Vận tốc 
Thời gian 
Trung 
Nguyên 
1200 
x 
1650 
1,1x 
1200 
1650 
x 
1,1x 
60 
66 
20 
25 
Đại lương 
Đ ối tượng 
II. Luyện tập 
Yêu cầu : 
Dùng bảng số liệu bài 8 
?1: Hãy lập đề toán để đư ợc kết qu ả là các số liệu trong bài 8 
?2: Phân tích đề toán dưới dạng bảng , viết phương trình 
Quãng đư ờng 
Vận tốc 
Thời gian 
Trung 
Nguyên 
1200 
1650 
60 
66 
20 
25 
Đại lương 
Đ ối tượng 
Phiếu giao việc 
Tổ chức : 
Nhóm 1, 2: Đ ặt đề bài theo yêu cầu : 
+ Dạng toán công việc 
+ Cho biết số liệu về năng suất : 60, 66 
+ Tìm khối lượng công việc 
Nhóm 3, 4: Đ ặt đề bài theo yêu cầu : 
+ Dạng toán chuyển đ ộng 
+ Cho biết số liệu về vận tốc : 60, 66 
+ Tìm thời gian 
Phiếu giao việc 
Một đ ội máy kéo dự đ ịnh mỗi ngày cày 40ha. Khi thực hiện mỗi ngày cày đư ợc 52ha.Vì vậy đ ội không những cày xong trước thời hạn 2 ngày mà còn cày thêm 4ha nữa . Tính diện tích ruộng mà đ ội phải cày theo kế hoạch đã đ ịnh . 
Bài 7 (SGK – tr 81) 
Dạng Toán công việc 
- Gồm 3 đại lượng : 
+ Khối lượng công việc (KLCV) 
+ Năng suất (NS) 
+ Thời gian (t) 
- Ba đại lượng liên hệ bởi công thức : 
KLCV = NS.t 
Trò chơi tiếp sức 
Luật chơi : 
Các đ ội sắp xếp nội dung theo đ úng thứ tự giải bài tập 7. 
Đ ội sắp xếp nhanh , đ úng là đ ội chiến thắng. 
Gọi diện tích ruộng đ ội phải cày theo kế hoặch là x (ha, x > 0) 
3 
Th ì diện tích ruộng đ ội cày thực tế là: x + 4 (ha) 
7 
Thời gian dự đ ịnh cày xong là ( ngày ) 
x 
40 
1 
Thời gian thực tế cày xong là ( ngày ) 
x + 4 
52 
5 
Vì thời gian dự đ ịnh nhiều hơn thời gian thực tế 2 ngày , ta có phương trình 
- 
= 2 
x 
40 
x + 4 
52 
2 
13x – 10 x – 40 = 1040 
4 
3x = 1080 
 x = 360 
8 
x = 360 tho ả mãn đk ẩn . 
Vậy diện tích ruộng đ ội cày theo kế hoặch là 360 ha 
6 
Gọi diện tích ruộng đ ội phải cày theo kế hoặch là x (ha, x > 0) 
3 
Th ì diện tích ruộng đ ội cày thực tế là: x + 4 (ha) 
7 
Thời gian dự đ ịnh cày xong là ( ngày ) 
x 
40 
1 
Thời gian thực tế cày xong là ( ngày ) 
x + 4 
52 
5 
Vì thời gian dự đ ịnh nhiều hơn thời gian thực tế 2 ngày , ta có phương trình 
- 
= 2 
x 
40 
x + 4 
52 
2 
13x – 10 x – 40 = 1040 
4 
3x = 1080 
 x = 360 
8 
x = 360 tho ả mãn đk ẩn . 
Vậy diện tích ruộng đ ội cày theo kế hoặch là 360 ha 
6 
Củng cố : 
Khi giải bài toán bằng cách lập phương trình chúng ta cần : 
- Phân tích bài toán để xác đ ịnh : 
+ Số liệu đã biết 
+ Số liệu chưa biết 
+ Tương quan để lập phương trình 
- Giải bài toán theo 3 bước . 
+ Các đại lượng 
+ Tình huống (đ ối tượng ) 
Khi giải các bài toán chứa khái niệm “ sớm-muộn ”, (“ trước-sau ”): 
- Cần xác đ ịnh số liệu của đ ối tượng ( tình huống ) nào nhiều hơn ( ít hơn ) để lập phương trình . 
- Tránh lập ngược phương trình 
Hướng dẫn về nhà 
 
 
BTVN: 9, 10, 12 (SGK tr 81) 
Ra 2 đề toán theo các số liệu của bài 7 và giải 
 
Ôn tập kỹ lý thuyết về giải toán 
Diện tích ruộng 
(ha) 
Năng suất 
(ha/ ngày ) 
Thời gian 
( ngày ) 
Dự đ ịnh 
Thực tế 
Diện tích ruộng 
(ha) 
Năng suất 
(ha/ ngày ) 
Thời gian 
( ngày ) 
Dự đ ịnh 
4x 
40 
Thực tế 
52 (x-2) 
52 
- Đại lượng đã biết 
- Chọn ẩn là đại lượng cần tìm hoặc đại lượng trung gian . 
- Thiết lập quan hệ giữa đại lượng đã biết và đại lượng cần tìm . 
- Xác đ ịnh mối tương quan  Lập phương trình 
Chú ý: Mỗi bài toán có thể có nhiều cách giải , mỗi cách chọn ẩn cho ta một phương trình . Khi giải cần cân nhắn việc chọn ẩn để đư ợc phương trình đơn giản 
Khi giải toán bằng cách lập phương trình cần xác đ ịnh : 
Một công nhân dự đ ịnh mỗi ngày làm 60 sản phẩm . Thực tế khi làm mỗi ngày đ ội làm đư ợc 66 sản phẩm . Vì vậy , đ ội không những hoàn thành trước thời hạn 5 ngày mà còn làm thêm đư ợc 450 sản phẩm nữa . 
Tính số sản phẩm đ ội đư ợc giao làm 
Đề 1: 
Một ô tô đi từ A đ ến B với vận tốc 60km/h. Do công việc khi về ô tô đi đư ờng khác dài hơn 450km với vận tốc 66km/h. Do đ ó thời gian về nhiều hơn thời gian đi 5h. 
Tính thời gian ô tô đi. 
Đề 2: 
Một ô tô dự đ ịnh đi quãng đư ờng AB với vận tốc 60km/h. Trên nửa quãng đư ờng đ ầu ô tô đi với vận tốc đ ó , trên nửa quãng đư ờng còn lại ô tô đi với vận tốc 66km/h do đ ó ô tô đ ến trước thời gian dự đ ịnh nửa giờ . 
Tính quãng đư ờng AB. 
Đề 3: