Bài giảng điện tử môn: Ngữ văn

Giáo viên: Nguyễn Thị Phi Nga Thành phố: Đà Nẵng KIỂM TRA BÀI CŨ GÓI 1: 9 10 điểm 1b GÓI 2: 7 8 điểm 2a 2b GÓI 3: 5 6 điểm 1a 3b 3a yêu yêu “Có gì đẹp trên đời hơn thế 	 Người …… người sống để yêu nhau” (Bài ca Mùa xuân1961- Tố Hữu) Trong hai câu thơ trên thiếu mất một chữ do bị nhòe, em nào có thể thêm cho phù hợp (chọn một trong các từ sau) với cùng và Rất tiếc bạn đã sai rồi XIN CHÚC MỪNG. BẠN ĐÃ TRẢ LỜI ĐÚNG RỒI CÂU HỎI - gật đầu: cúi đầu xuống rồi ngẩng lên ngay, thường để chào hỏi hay tỏ sự đồng ý - gật gù: gật nhẹ và nhiều lần biểu thị thái độ đồng tình, tán thưởng Đáp án: “gật gù” thể hiện thích hợp hơn 	Vì: Nó diễn tả hành động gật nhẹ và nhiều lần biểu thị thái độ đồng tình tán thưởng. 1) So sánh hai dị bản của câu ca dao: 	- Râu tôm nấu với ruột bầu 	Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon 	- Râu tôm nấu với ruột bù 	Chồng chan vợ húp gật gù khen ngon 	2) Nhận xét cách hiểu nghĩa từ ngữ của người vợ trong truyện cười sau đây: Chồng vừa ngồi xem bóng vừa nói: 	- Đội này chỉ có một chân sút, thành ra mấy lần bỏ lỡ cơ hội ghi bàn. 	Vợ nghe thấy thế than thở: 	- Rõ khổ! Có một chân thì còn chơi bóng làm gì cơ chứ! Đáp án: Người vợ hiểu theo nghĩa đen (nghĩa gốc), không hiểu theo cách nói (nghĩa chuyển – PT hoán dụ). Cách nói này có nghĩa là cả đội bóng chỉ có một người giỏi ghi bàn Trong các từ in đậm trên, từ nào được dùng theo nghĩa gốc, từ nào được dùng theo nghĩa chuyển? Nếu dùng theo nghĩa chuyển thì chuyển theo phương thức nào? (ẩn dụ hay hoán dụ) Đáp án: Từ: “miệng, chân, tay” dùng theo nghĩa gốc. -Từ: “vai” dùng theo nghĩa chuyển - theo PT hoán dụ. -Từ: “đầu” dùng theo nghĩa chuyển - theo PT ẩn dụ. 3) Đoạn thơ: 	Áo anh rách vai 	Quần tôi có vài mảnh vá 	Miệng cười buốt giá 	Chân không giày 	Thương nhau tay nắm lấy bàn tay. 	Đêm nay rừng hoang sương muối 	Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới 	Đầu súng trăng treo.  Bài tập nhanh 	Xác định nghĩa gốc và nghĩa chuyển của các từ in đậm trong các câu sau và nêu rõ phương thức chuyển. 	1) Sau chân theo một vài thằng con con. 	2) Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. 	3) Nam có chân trong đội bóng của trường.  Đáp án: 	1) Nghĩa gốc 	2) Nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ. 	3) Nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ 	Đặt câu có từ “đầu”là nghĩa chuyển theo hai cách như trên. 	4.Vận dụng kiến thức đã học về trường từ vựng để phân tích cái hay trong cách dùng từ ở bài thơ sau: 	Áo đỏ em đi giữa phố đông 	Cây xanh như cũng ánh theo hồng 	Em đi lửa cháy trong bao mắt 	Anh đứng thành tro, em biết không? 	Trong đoạn thơ trên có những trường từ vựng nào? Nhận xét quan hệ giữa chúng. 5) Đoạn trích: 	Ở đây người ta gọi tên đất, tên sông không phải bằng những danh từ mĩ lệ, mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên. Chẳng hạn như gọi rạch Mái Giầm, vì hai bên bờ rạch mọc toàn những cây mái giầm cọng tròn xốp nhẹ, trên chỉ xoà ra độc một cái lá xanh hình chiếc bơi chèo nhỏ; gọi là kênh Bọ Mắt vì ở đó tụ tập không biết cơ man nào là bọ mắt, đen như hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền từng bầy như những đám mây nhỏ, ta bị nó đốt vào da thịt chỗ nào là chỗ đó ngứa ngáy nổi mẩn đỏ tấy lên; gọi là kênh Ba Khía vì ở đó hai bên bờ tập trung toàn những con ba khía, chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây (Ba khía là một loại còng biển lai cua, càng sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon). (Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)  Đáp án: Các sự vật và hiện tượng trên được đặt tên theo cách dùng từ ngữ đã có sẵn theo một nội dung mới, dựa vào đặc điểm của sự vật, hiện tượng được gọi tên. 1. 2. 3 Tìm ví dụ về những sự vật, hiện tượng được gọi tên theo cách dựa vào đặc điểm riêng biệt của chúng. (Hoạt động nhóm nhanh: hình thức, các nhóm lần lượt trả lời theo vòng tròn, mỗi nhóm nêu một tên và không được trùng lặp. Nhóm nào không trả lời được sẽ bị loại. Nhóm còn lại sẽ chiến thắng) BÀI TẬP ỨNG DỤNG 4 6. Truyện cười sau đây phê phán điều gì? 	Một ông sính chữ bất chợt lên cơn đau ruột thừa. Bà vợ hốt hoảng bảo con: 	- Mau đi gọi bác sĩ ngay! 	Trong cơn đau quằn quại, ông ta vẫn gượng dậy nói với theo: 	- Đừng …đừng gọi bác sĩ, gọi cho bố đốc tờ! Đáp án: Truyện cười phê phán thói sính dùng từ nước ngoài của một số người. Các cách phát triển từ vựng Phát triển nghĩa của từ ngữ trên cơ sở nghĩa gốc Phát triển số lượng từ Tạo từ mới Mượn từ PT ẩn dụ PT hoán dụ CỦNG CỐ: 1 2 3 4 5 6 1. “Học hỏi” là từ gì? 2: Từ chỉ gồm một tiếng là. 3:Tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung 	về nghĩa là 4: Từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật 	là từ: 5: Câu “Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng” sử dụng biện pháp tu từ gì 6: Lặp lại từ ngữ hoặc cả câu để làm nổi bật ý, gây 	cảm xúc mạnh là: KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ: TRÒ CHƠI Ô CHỮ Từ Khóa DẶN DÒ: 	- Ôn và học kỹ toàn bộ phần từ vựng. Yêu cầu nắm vững lý thuyết và vận dụng tốt khi nói, viết. Nhất là khi phân tích các biện pháp tu từ trong văn, thơ. 	- Tìm những câu văn, thơ có sử dụng các BPTT và tập phân tich. 	- Chuẩn bị tiết : Ôn tập phần Tiếng việt 	+ Ôn lại : Các phương châm hội thoại; Xưng hô trong hội thoại; Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp CHÀO TẠM BIỆT Gói 1a Câu 1: Xác định phép tu từ trong câu thơ sau và phân tích nêu giá trị của nó. 	Thà rằng liều một thân con 	Hoa dù rã cánh lá còn xanh cây. Gói 1b Câu 2: Đọc câu thơ có sử dụng phép tu từ so sánh trong bài “đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận và phân tích giá trị của nó. Gói 2a Câu 1: Thế nào là nhân hóa? Đọc câu thơ có sử dụng phép nhân hóa trong bài “Đoàn thuyền đánh cá”- của Huy Cận Đáp án: Nhân hóa là gọi hay tả loài vật, đồ vật …`bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả người. - “Sóng đã cài then đêm sập cửa”` Gói 2b Câu 2: “Mặt trời của bắp thì vẫn nằm trên đồi 	 Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng” 	Em hãy phân tích ý nghĩa của hai từ “mặt trời” trong hai câu thơ trên Đáp án: “Mặt trời” trong câu 1 là mặt trời thực của thiên nhiên vũ trụ. 	“Mặt trời” trong câu 2 là hình ảnh ẩn dụ chỉ em Cu Tai Gói 3a Câu 1: Tìm 5 từ tượng hình Đáp án: Lênh khênh, lẻo khẻo, thướt tha, đồ sộ, sừng sững Gói 3b Câu 2: Tìm 2 từ tượng thanh và đặt câu với mỗi từ đó.