Bài giảng Giáo dục công dân lớp 10 - Bài 10: Quan niệm về đạo đức

1. Quan niệm về đạo đức a. Đạo đức là gì: - Đạo đức: là hệ thống các quy tắc, chuẩn mực xã hội , mà nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi của mình cho phù hơp với lợi ích của cộng đồng, của xã hội .VD: Giúp đỡ mọi người trong công việc cần thiết, lễ phép chào hỏi người lớn tuổi  Các xã hội khác nhau thì quy tắc chuẩn mực đạo đức cũng khác nhau . Nó bị chi phối bởi quan điểm và lợi ích của giai cấp thống trị . VD: Tục chào hỏi xã hội phong kiến cúi lậy xã hội hiện nay dơ tay chào , bắt tay ôm hôn xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ ngày nay thì nam, nữ bình đẳng b. Phân biệt đạo đức với pháp luật và phong tục tập quán trong sự điều chỉnh hành vi của con người .Pháp luật :là hệ thống các quy tắc xử xự chung do nhà nước ban hành và được bảo đảm thực hiện bằng quyền lực nhà nước .VD: Pháp luật quy định khi tham gia giao thông người tham gia phải đi đúng phần đường quy định , chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên mô tô xe máy .. - Phong tục tập quán : là những tục lệ những thói quen đã thành nếp , ăn sâu vào đời sống xã hội , được mọi người công nhận và làm theo .-VD: Ăn cơm thì mời , chúc tết nhau , thờ cúng tổ tiên -phong tục tập quán những thuần phong mỹ tục thì chúng ta giữ gìn . Ngược lại những phong tục tập quán lạc hậu lỗi thời ( hủ tục ) chúng ta cần loại bỏ _VD: Ma chay bói toán , cưới hỏi linh đình Bảng phân biệt sự giống nhau và khác nhau giữa đạo đức với pháp luật và PTTQ.Giống nhau : là sản phẩm của con người , điều chỉnh hành vi của con người .Khác nhau : Đạo đức Pháp luật PTTQThực hiện các chuẩn mực mà xã hội đề ra . Tự giác thức hiện . Nếu con người không thực hiện sẽ bị dư luận xã hội lên án hoặc lương tâm cắn rứt.Thực hiện các quy tắc do nhà nước quy định. Bắt buộc ( cưỡng chế)thực hiện . Không thực hiện sẽ bị xử lý bằng sức mạnh của nhà nước .Con người tuân theo những thói quen, tục lệ , trật tự nề nếp đã ổn định từ lâu đời, là thuần phong mỹ tục cần thừa kế và phát huy , những hủ tục cần loại bỏ. VD: Con cái có hiếu với cha mẹ VD: Kinh doanh phải nộp thuếVD: Thờ cúng ông bà tổ tiên Phân biệt đạo đức , pháp luật, phong tục tập quán trong VD sau:+ Giúp đỡ một cụ già qua đường+ Lễ hội chọi trâu ở Hải Phòng+ Giúp đỡ bạn học yếu trong lớp+ Nộp thuế thu nhập cá nhân + Thương người như thể thương thân+ Phép vua thua lệ làng  Đạo đức  PTTQ  Đạo đức  Pháp luật  Đạo đức PTTQ2. Vai trò của đạo đức trong sự phát triển của cá nhân , gia đình và xã hội Câu hỏi thảo luận nhóm ( 5p)Nhóm 1 : Đạo đức có vai trò gì đối với cá nhân ? ở cá nhân tài năng và đạo đức cái nào hơn ? vì sao.VD minh hoạ Nhóm 2: Đạo đức có vai trò gì đói với gia đình ? Theo em hạnh phúc gia đìn có được là nhờ đạo đức hay tiền bạc danh vọng ? Vì sao ? Dẫn chứng trong cuộc sống mà em biết .Nhóm 3: Đạo đức có vai trò gì đối với xã hội ? Tình trạng trẻ vị thành niên lao vào tệ nạn xã hội như hiện nay có phải do đạo đức xuống cấp không ? Xã hội cần phải làm gì? 2. Vai trò của đạo đức trong phát triển cá nhân , gia đình và xã hội .a) Đối với cá nhân :- Đạo đức góp phần hoàn thiện nhân cách .Có ý thức và năng lực , sống thiện sống có ích .Giáo dục lòng nhân ái vị tha b) Đối với gia đình:- Đạo đức là nền tảng của hạnh phúc gia đình ,tạo nên sự ổn định và phát triển vững chắc của gia đình .- Là nhân tố xây dựng gia đình hạnh phúc .VD: Vì có đạo đức mới giáo dục con cái đúng quy tắc , chuẩn mực .Từ đó con cái ngoan trưởng thànhc) Đối với xã hội:_Nếu ví xã hội là một cơ thể sống , thì đạo đức có thể được coi là sức khoẻ của cơ thể sống ấy.-xã hội sẽ phát triển bền vững nếu xã hội đó thực hiện đúng các quy tắc , chuẩn mực xã hội - Xã hội sẽ mất ổn định nếu đạo đức xã hội bị xuống cấp