Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên Thế kỉ XIII - Nguyễn Hữu Hạnh

TRƯỜNG THCS CAO BÁ QUÁT 
BÀI 14-BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MễNG NGUYấN(THẾ KỈ XIII) 
PHẦN III 
Moõn; Lũch Sửỷ 7 
GV: NGUYỄN HỮU HẠNH 
 Kớnh chào quý thầy cụ 
và cỏc em học sinh! 
 Làm cầu nối thôn tính các nước phía nam Trung Quốc . 
 Cướp bóc tài nguyên . 
A 
B 
C 
Sai rồi ! 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chỳc mừng bạn ! 
Giải quyết tỡnh hỡnh khú khăn trong nước . 
Kiểm tra bài cũ 
1. Chọn đáp án đ úng trong các phương án sau : . 
1.Nhà Nguyên xâm lược ChamPa và Đại Việt 
Kiểm tra bài cũ 
Bàn kế phá giặc . 
Chiêu đãi hiền tài . 
C 
A 
B 
Ồ ! Tiếc quỏ . 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chỳc mừng bạn ! 
Chọn người chỉ huy . 
1. Chọn đáp án đ úng trong các phương án sau : . 
2. Vua Trần mở hội nghị ở Bỡnh Than để: 
 Trần Quốc Tuấn . 
 Trần Quang Khải . 
A 
B 
C 
Sai rồi ! 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chỳc mừng bạn ! 
Trần Thái Tông . 
1. Chọn đáp án đ úng trong các phương án sau : 
3. Lãnh đạo kháng chiến chống quân nguyên lần 2 là: 
Kiểm tra bài cũ 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Nguyên (1287- 1288). 
1. Nh à Nguyên xâm lược Đại Việt 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đ oàn thuyền lương của Trương Văn Hổ 
3. Chiến thắng Bạch Đằng 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâmlược Nguyên (1287- 1288) 
1. Nh à Nguyên xâm lược Đại Việt 
* Chuẩn bị của đ ịch . : 
a. Hoàn cảnh : 
- Quyết tâm đá nh chiếm Đại Việt lần nữa . 
 Hai lần xâm lược Đại Việt đ ều thất bại, vua Nguyên đã làm gỡ ? 
 Nêu những dẫn chứng về việc quân Nguyên chuẩn bị chu đáo cho cuộc xâm lược ? 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) 
1. Nh à Nguyên xâm lược Đại Việt 
* Chuẩn bị của đ ịch : 
“ Không đư ợc 
coi Giao Chỉ là 
nước nhỏ mà 
khinh thường ” 
Hốt Tất Liệt 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
 Chuẩn bị kháng chiến : cử Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy . 
 Trước nguy cơ đ ó , vua tôi nh à Trần đã làm gỡ ? 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ 3 chống quân xâm lược Nguyên (1287- 1288) 
1. Nh à Nguyên xâm lược Đại Việt 
- Khẩn Trương chuẩn bị 
 đá nh giặc . 
b. Chuẩn bị của ta : 
- Cử Trần Quốc Tuấn làm 
 tổng chỉ huy . 
Trần Quốc Tuấn 
“ Ta thường tới bữa quên ăn nửa đêm vỗ gối . Ruột đau nh ư cắt” 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) : 
1. Nh à Nguyên xâm lược Đại Việt : 
b. Diễn biến . 
11 
LệễẽC ẹOÀ DIEÃN BIEÁN CHOÁNG QUAÂN NGUYEÂN (1287-1288) 
12-1287 
1288 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) : 
1. Nh à Nguyên xâm lược Đại Việt : 
b. Diễn biến . 
- 12/1287 qu õn Nguyờn tấn cụng Đại Viờt . 
 Đ ầu năm 1288,Thoát Hoan cho quân chiếm đ óng Vạn Kiếp . 
 Ta rỳt khỏi Vạn Kiếp và chặn giặc ở Thăng Long 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đ oàn thuyền lương của Trương Văn Hổ . 
Ô Mã Nhi cho rằng quân ta yếu không cản đư ợc chúng,nên Ô Mã Nhi đã không bảo vệ đ oàn thuyền lương . 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) : 
Ô Mã Nhi đư ợc giao bảo vệ đ oàn thuyền lương , nhưng tại sao lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát Hoan ? 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
14 
LệễẽC ẹOÀ DIEÃN BIEÁN CHOÁNG QUAÂN NGUYEÂN (1287-1288) 
12-1287 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đ oàn thuyền lương của Trương Văn Hổ 
a. Diễn biến 
Trần Khánh Dư cho quân mai phục ở Vân Đồn đ ồn đá nh đ oàn thuyền lương của đ ịch . 
 Khi đ oàn thuyền lương qua Vân Đồn , bị quân của Trần Khánh Dư từ nhiều phía đá nh ra dữ dội . 
b. Kết qu ả. 
Phần lớn thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân Trần chiếm . 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) : 
? Trận Võn Đồn cú ý nghĩa gỡ ? 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
a. Hoàn cảnh . 
3. Chiến thắng Bạch Đằng . 
* Địch . 
Sau trận Vân Đ ồn tỡnh thế của quân Nguyên nh ư thế nào ? 
 Tỡnh thế của giặc khó khăn , thiếu lương thực trầm trọng . 
 ? Đợi mãi không thấy đ oàn thuyền lương đ ến,Thoát Hoan đã làm gỡ ? 
 Cho quân vào chiếm thành Thăng Long. 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) : 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
 Quyết đ ịnh mở cuộc phản công và mai phục trên sông Bạch Đằng . 
Trần Quốc Tuấn đã cho đ óng những cọc gỗ xuống lòng sông . Khi thuỷ triều lên , bãi cọc ngầm đư ợc che lấp . 
Dựa vào thế hiểm trở , là nơi đã từng diễn ra chiến thắng năm 938 của Ngô Quyền , chiến thắng năm 981 của Lê Hoàn . 
 Trước tỡnh thế đ ó , vua tôi nh à Trần đã làm gỡ ? 
 Dựa vào đâu mà vua Trần và Trần Quốc Tuấn đã chọn sông Bạch Đằng là nơi mai phục ? 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
a. Hoàn cảnh . 
- Thoát Hoan cho quân chiếm Thăng Long 
3. Chiến thắng Bạch Đằng . 
* Địch . 
-Ta t hực hiện kế hoạch “ vườn khụng nhà trống 
- Mở c uộc phản cụng ở sụng Bạch Đằng 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) : 
* Ta. 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
TRAÄN BAẽCH ẹAẩNG 
X X X X 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
3. Chiến thắng Bạch Đằng . 
b. Diễn biến . 
- 9/4/1288 đoàn thuyền ễ Mó Nhi rỳt về theo sụng Bạch Đằng 
 Ta nhữ địch vào trận địa khi nước dõng cao 
 Lỳc nước rỳt thuyền địch xụ vào cọc và bị quõn ta đỏnh bại từ 2 phớa 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) : 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
3. Chiến thắng Bạch Đằng . 
III. Cuộc kháng chiến lần thứ III chống quân xâm lược Mông - Nguyên (1287- 1288) : 
c. Kết qu ả. 
- 30 vạn quân Nguyên bị ta tiêu diệt . 
 - Ô Mã Nhi bị bắt sống . 
 - Kháng chiến hoàn toàn thắng lợi 
? Trận Bạch Đằng cú ý nghĩa gỡ ? 
Giống . 
Tránh thế giặc mạnh, chủ đ ộng vừa cản giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng . 
Thực hiện Vườn không nh à trống để gây khó khăn cho giặc . 
Chờ thời cơ để phản công tiêu diệt giặc . 
Khác . 
Tập trung tiêu diệt đ oàn thuyền lương của Trương Văn Hổ để chúng rơi vào thế bị đ ộng . 
Chủ trương bố trí trận đ ịa trên bãi cọc ở sông Bạch Đằ ng để tiêu diệt đ oàn thuyền chiến của giặc . 
Thaỷo luaọn 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
0 
Thụứi gian : 
 03 phuựt 
Cách đá nh giặc của nh à Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ 3 có gỡ giống và khác so với lần thứ 2? 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
Sụng Chanh - nơi diễn ra trận Bạch Bằng lịch sử 
Hai địa điểm cắm cọc được phỏt hiện ( dấu X) 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
Di tớch bói cọc chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, tại xó Yờn Giang , 
Yờn Hưng đó được xếp hạng di tớch lịch sử cấp quốc gia 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
Làng quờ Hà Nam bờn dũng sụng Bạch Đằng lịch sử 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
Sự kiện 
Cỏc chiến thắng lớn 
1 /Khỏng chiến lần thứ I, chống quõn xõm lược Mụng Cổ (1258) 
A / Đụng Bộ Đầu 
2 /Khỏng chiến lần thứ II, chống quõn xõm lược Nguyờn (1285) 
B / Võn Đồn 
 Bạch Đằng 
3 /Khỏng chiến lần thứ III, chống quõn xõm lược Nguyờn (1285) 
C / T õy Kết 
 Hàm Tử 
 Chương Dương 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Em hóy nối nội dung ở cột I với cột II sao cho đỳng 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
27 
Lợi thế của quân ta là dánh dưới nước 
Cả 3 ý trên .. 
Nơi đây có đ ịa hỡnh hiểm trở . 
A 
B 
C 
D 
Sai rồi ! 
Ồ ! Tiếc quỏ . 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chỳc mừng bạn ! 
Là nơi có thể đá nh tan quân thuỷ và bộ của đ ịch . 
Vỡ sao vua Trần và Trần Quốc Tuấn lại chọn sông Bạch Đằng làm nơi quyết chiến với giặc ? 
Baứi 14 : BA LAÀN KHAÙNG CHIEÁN CHOÁNG QUAÂN XAÂM LệễẽC MOÂNG NGUYEÂN ( TK XIII ) 
28 
 Tinh thần hoang mang . 
 Gồm cả ba yếu tố trên . 
 Tạo đ iều kiện để quân ta phản công . . 
A 
B 
D 
C 
Sai rồi ! 
Ồ ! Tiếc quỏ . 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chỳc mừng bạn ! 
Quân Nguyên rơi vào tỡnh trạng thiếu lương thực nghiêm trọng . 
Chiến thắng ở Vân Đồn có ý nghĩa nh ư thế nào ? 
 Chõn thành cỏm ơn quý thầy cụ 
và cỏc em học sinh!