Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên Thế kỉ XIII (Bản hay)

K iể m tr a b ài c ũ 
Trước âm mưu xâm lược lần thứ hai của quân Nguyên, nhà Trần đã chuẩn bị kháng chiến như thế nào ? 
Tác dụng ? 
III.CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287-1288) 
Bài 1 4 : 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MÔNG-NGUYÊN (THẾ KỈ XIII) 
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt : 
- Đình chỉ cuộc xâm lược Nhật Bản 
- Huy động hơn 30 vạn quân và nhiều tướng giỏi, 
- Tập trung hàng trăm chiến thuyền, cùng thuyền lương chở hàng chục vạn thạch thóc. 
Để xâm lược Đại Việt lần thứ ba, quân Nguyên quyết tâm ra sao ? 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên (1287- 1288) 
Thoát Hoan 
Ô Mã Nhi 
Tại sao Thoát Hoan không đánh thẳng vào Thăng Long mà lại đóng quân ở Vạn Kiếp? 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên (1287- 1288) 
Thoát Hoan 
Ô Mã Nhi 
Nhận xét thế lực ban đầu của ta và quân Nguyên ? 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ : 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên (1287- 1288) 
Thoát Hoan 
Ô Mã Nhi 
Tại sao Ô Mã Nhi lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát Hoan? 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ : 
Đó có phải là quyết định sáng suốt hay không ? Số phận của đoàn thuyền lương do Trương Văn Hổ chỉ huy ra sao ? 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên (1287- 1288) 
Thoát Hoan 
Ô Mã Nhi 
“Lấy quân pháp mà xử, tôi cam chịu tội, nhưng xin khất hai, ba ngày để mưu lập công rồi để về chịu tội búa rìu cũng chưa muộn”. 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ : 
Đó có phải là quyết định sáng suốt hay không ? Số phận của đoàn thuyền lương do Trương Văn Hổ chỉ huy ra sao ? 
Tại sao Trần Khánh Dư có thể khẳng định như vậy, liệu rằng ông có thể lập công chuộc tội được hay không? Bằng cách nào đây? 
- Giặc: 
Ta : 
Việc Ô Mã Nhi vội vã hội quân ở Vạn Kiếp đã tạo ra thời cơ như thế nào cho quân ta ? 
Trương Văn Hổ 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên (1287- 1288) 
“Chỗ trông cậy của quân Nguyên là lương thảo khí giới, nay đã bị ta bắt được” 
“nhiều không kể xiết, 
tù binh cũng rất nhiều” 
Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 
S.Giá 
XXX 
XXX 
XXX 
YÊN HƯNG 
(Quảng Ninh) 
THỦY NGUYÊN 
(Hải Phòng) 
S.Đá Bạc 
S.Giá 
15 
Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 
S.Giá 
XXX 
XXX 
XXX 
YÊN HƯNG 
(Quảng Ninh) 
THỦY NGUYÊN 
(Hải Phòng) 
S.Đá Bạc 
S.Giá 
Trao đổi nhóm (2 phút) 
Hết giờ 
00:01 
00:02 
00:03 
00:04 
00:05 
00:06 
00:07 
00:08 
00:09 
00:10 
00:11 
00:12 
00:13 
00:14 
00:15 
00:16 
00:17 
00:18 
00:19 
00:20 
00:21 
00:22 
00:23 
00:24 
00:25 
00:26 
00:27 
00:28 
00:29 
00:30 
00:31 
00:32 
00:33 
00:34 
00:35 
00:36 
00:37 
00:38 
00:39 
00:40 
00:41 
00:42 
00:43 
00:44 
00:45 
00:46 
00:47 
00:48 
00:49 
00:50 
00:51 
00:52 
00:53 
00:54 
00:55 
00:56 
00:57 
00:58 
00:59 
01:00 
01:01 
01:02 
01:03 
01:04 
01:05 
01:06 
01:07 
01:08 
01:09 
01:10 
01:11 
01:12 
01:13 
01:14 
01:15 
01:16 
01:17 
01:18 
01:19 
01:20 
01:21 
01:22 
01:23 
01:24 
01:25 
01:26 
01:27 
01:28 
01:29 
01:30 
01:31 
01:32 
01:33 
01:34 
01:35 
01:36 
01:37 
01:38 
01:39 
01:40 
01:41 
01:42 
01:43 
01:44 
01:45 
01:46 
01:47 
01:48 
01:49 
01:50 
01:51 
01:52 
01:53 
01:54 
01:55 
01:56 
01:57 
01:58 
01:59 
02:00 
1) Sự tài tình của Trần Quốc Tuấn thể hiện ở điểm nào ? 
2) Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 do Trần Hưng Đạo chỉ huy cho em liên tưởng đến chiến thắng nào trước đó ? Do ai chỉ huy ? 
3) Hãy nêu ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng (1288) ? 
Trao đổi nhóm (2 phút) 
- Biết lợi dụng địa hình, địa vật hiểm yếu, bố trí trận địa phục kích, kết hợp với quy luật lên xuống của thủy triều để tiêu diệt địch. 
- Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền năm 938, chiến thắng Bạch Đằng của Lê Hoàn năm 981. 
-Ñaäp tan aâm möu xaâm löôïc cuûa quaân Nguyeân 
1) Sự tài tình của Trần Quốc Tuấn thể hiện ở điểm nào ? 
2) Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 do Trần Hưng Đạo chỉ huy cho em liên tưởng đến chiến thắng nào trước đó ? Do ai chỉ huy ? 
3) Hãy nêu ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng (1288) ? 
Bia Di tích Bãi cọc Bạch Đằng, phường Yên Giang trong quần thể di tích lưu niệm 
Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288. 
Di tích Bãi cọc Bạch Đằng, phường Yên Giang trong quần thể di tích lưu niệm 
Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288. 
CỦNG CỐ 
Đoàn thuyền chiến của Ô Mã Nhi tiến vào nước ta theo đường sông Bạch Đằng. 
Cánh quân bộ của Thoát Hoan vượt qua biên giới đánh vào Lạng Sơn, Bắc Giang. 
Trần Khánh Dư đánh tan đoàn thuyền chở lương của Trương Văn Hổ. 
Quân dân nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến. Cử Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy thống lĩnh quân đội. 
Chiến thắng Bạch Đằng đã kết thúc cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên lần ba và đánh tan mộng xâm lược Đại Việt của vua Nguyên. 
Câu 1: Hãy sắp xếp các sự kiện sau theo đúng diễn biến của cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên lần thứ ba của quân dân nhà Trần 
4-2-1-3-5 
Tránh thế giặc mạnh lúc đầu. 
Vừa đánh cản giặc, vừa rút lui để bảo toàn lực lượng. 
Diệt đoàn thuyền trở lương của Trương Văn Hổ. 
Thực hiện “vườn không nhà trống”. 
Chủ động bố trí trận địa cọc ở sông Bạch Đằng. 
Khi thời cơ đến quân giặc lâm vào khó khăn thì phản công tiêu diệt. 
Câu 2: Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ ba có gì giống và khác so với lần thứ hai? Em hãy chọn những câu trả lời thuộc phần Giống hoặc Khác cho đúng: 
Giống : 1-2-4-6 
Khác : 3-5 
Dặn dò 
Học bài. 
Xem và chuẩn bị tiếp phần II 
-Âm mưu xâm lược của quân Nguyên. 
-Sự chuẩn bị của quân dân nhà Trần.