Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Tiết 101: Văn bản Bàn luận về phép học

 Chào mừng các thầy cô về dự giờ lớp 8BKIỂM TRA BÀI CŨ Hóy nờu sự giống và khỏc nhau của thể chiếu, hịch và cỏo?Trả lờiGiống nhau: Chiếu, cỏo hịch đều là thể văn nghị luận cổ được dựng trong xó hội phong kiến. Được viết bằng văn xuụi, văn vần, hay văn biền ngẫu + Đều do vua hoặc bề trờn viết, ban truyền xuống bề tụi hay thần dõnKhỏc nhau: + Chiếu để vua ban bố mệnh lệnh + Cỏo để vua và bề trờn thụng bỏo, bố cỏo với thiờn hạ + Hịch viết nhằm cổ vũ hay động viờn tinh thần của quõn sĩ hoặc thần dõnBÀN LUẬN VỀ PHẫP HỌC(LUẬN HỌC PHÁP)TIẾT: 101La Sơn Phu Tử Nguyễn ThiếpI. Đọc- Tỡm hiểu chung 1. Đọc:Đọc với giọng chõn thành, bày tỏ thiệt hơn, vừa tự tin vừa khiờm tốn “Ngọc khụng mài, khụng thành đồ vật ; người khụng học, khụng biết rừ đạo”. Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy. Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chớnh học đó bị thất truyền. Người ta đua nhau lối học hỡnh thức hũng cầu danh lợi, khụng cũn biết đến tam cương, ngũ thường. Chỳa tầm thường, thần nịnh hút. Nước mất, nhà tan đều do những điều tệ hại ấy. Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trũ trường học của phủ, huyện, cỏc trường tư, con chỏu nhà văn vừ, thuộc lại ở cỏc trấn cựu triều, đều tuỳ đõu tiện đấy mà đi học. Phộp dạy, nhất định theo Chu Tử. Lỳc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lờn học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi túm lược cho gọn, theo điều học mà làm. Hoạ may kẻ nhõn tài mới lập được cụng, nhà nước nhờ thế mà vững yờn. Đú mới thực là cỏi đạo ngày nay cú quan hệ tới lũng người. Xin chớ bỏ qua. Đạo học thành thỡ người tốt nhiều ; người tốt nhiều thỡ triều đỡnh ngay ngắn mà thiờn hạ thịnh trị. Đú là mấy điều, thành thật xin dõng. Chẳng quản lời núi vu vơ, cỳi mong Hoàng thượng soi xột. Kẻ hốn thần cung kớnh tấu trỡnh.I. Đọc- Tỡm hiểu chung 1. Đọc:2. Tỡm hiểu chỳ thớchHóy nờu những hiểu biết của em về tỏc giả Nguyễn Thiếp?a. Tỏc giả:- Nguyễn Thiếp (1723-1804) tự là Khải Xuyờn, hiệu là Lạp Phong Cư Sĩ. Quê ở Đức Thọ - Hà Tĩnh.- ễng là người “thiờn tư sỏng suốt, học rộng hiểu sõu”.b. Chỳ thớch:Thế nào là tam cương, ngũ thường, tứ thư?I. Đọc- Tỡm hiểu chung 1. Đọc:2. Tỡm hiểu chỳ thớch3. Thể loại:- Là thể văn do bề tụi hoặc thần dõn gửi lờn vua chỳa, để trỡnh bày sự việc, ý kiến, đề nghị.- Viết bằng văn xuụi, văn vần hay văn biền ngẫu.Hóy nờu những hiểu biết của em về thể tấu?Văn bản này được viết theo thể loại gỡ? Thể tấu. Thể tấu giống và khỏc với thể hịch, cỏo, chiếu ở chổ nào?I. Đọc- Tỡm hiểu chung 1. Đọc:2. Tỡm hiểu chỳ thớch3. Thể loại:4. Hoàn cảnh ra đời bài tấu:Nêu hoàn cảnh ra đời của bài tấu ? 5. Nội dung bài tấu: Bàn về 3 việc: Quân đức, dân tâm và học pháp 6. Bố cục văn bản: Bàn luận về phép học Bàn về mụcđớch chõn chớnh của việc họcBàn về cỏch học đỳng đắnBàn về tỏc dụng của việc học(Từ đầu đế tệ hại ấy)(Tiếp theo đến chớ bỏ qua)(Cũn lại)“Ngọc khụng mài, khụng thành đồ vật ; người khụng học, khụng biết rừ đạo”. Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy. Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chớnh học đó bị thất truyền. Người ta đua nhau lối học hỡnh thức hũng cầu danh lợi, khụng cũn biết đến tam cương, ngũ thường. Chỳa tầm thường, thần nịnh hút. Nước mất, nhà tan đều do những điều tệ hại ấy.I. Đọc- Tỡm hiểu chun gII. Đọc- hiểu văn bản: “Ngọc khụng mài, khụng thành đồ vật ; người khụng học, khụng biết rừ đạo”. 1. Mục đớch chõn chớnh của việc học - Mục đích : Học để làm người cú đạo đức, cú tri thứcTiếp theo tỏc giả phờ phỏn những biểu hiện sai lệch nào trong việc học?- Phờ phỏn lối học :+ Chuộng hỡnh thức.+ Cầu danh lợiTỏc hại của lối học ấy như thế nào? * Tỏc hại: + Khụng cũn người tài, đức(chúa tầm thường,thần nịnh hót) + Nước mất nhà tan.Em có nhận xét gì về nghệ thuật lập luận của tác giả ở đoạn văn này? - Nghệt thuật : Hệ thống lập luận ngắn gọn, dễ hiểuI. Đọc- Tỡm hiểu chun gII. Đọc-hiểu văn bản: 1. Mục đớch chõn chớnh của việc học:2. Bàn về cỏch học:Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trũ trường học của phủ, huyện, cỏc trường tư, con chỏu nhà văn vừ, thuộc lại ở cỏc trấn cựu triều, đều tuỳ đõu tiện đấy mà đi học. Phộp dạy, nhất định theo Chu Tử. Lỳc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lờn học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi túm lược cho gọn, theo điều học mà làm. Hoạ may kẻ nhõn tài mới lập được cụng, nhà nước nhờ thế mà vững yờn. Đú mới thực là cỏi đạo ngày nay cú quan hệ tới lũng người. Xin chớ bỏ qua.Để khuyến khớch việc học tỏc giả khuyờn vua Quang Trung thực hiện những chớnh sỏch gỡ?- Chủ trương : + Mở rộng trường lớp. + Mở rộng thành phần người học + Tạo điều kiện thuân lợi cho người học Tiếp theo tỏc giả đưa ra cỏch học như thế nào? - Cách học:+ Học từ thấp lờn cao.+ Học rộng, nghĩ sâu biết tóm lược những điều cơ bản, cốt yếu+ Học đi đụi với hành.Với cỏch học này sẽ đem lại kết quả gỡ? - Kết quả: + Người tài lập được cụng + Nhà nước vững bền.Hóy tỡm những từ ngữ mang ý cầu khiến trong đoạn văn trờn?Từ đú cho thấy thỏi độ của tỏc giả đối với việc học như thế nào?=> Thỏi độ: + Chõn thành với việc học, tin ở điếu mình tấu trình là đúng đắn, tin ở sự chấp thuận của vua và giữ được đạo vua tôi. I. Đọc- Tỡm hiểu chun gII. Đọc-hiểu văn bản: 1. Mục đớch chõn chớnh của việc học:2. Bàn về cỏch học:3. Tỏc dụng của việc học:Tỏc dụng của cỏch học này là gỡ?Đạo học thành thỡ người tốt nhiều ; người tốt nhiều thỡ triều đỡnh ngay ngắn mà thiờn hạ thịnh trị. Đú là mấy điều, thành thật xin dõng. Chẳng quản lời núi vu vơ, cỳi mong Hoàng thượng soi xột. Kẻ hốn thần cung kớnh tấu trỡnh.- Tạo được nhiều người tốt.- Triều đỡnh ngay ngắn, thiờn hạ thịnh trị.Thảo luận nhúm.Theo em tại sao đạo học thành lại tạo ra nhiều người tốt, triều đỡnh ngay ngắn, thiờn hạ thịnh trị?I. Đọc- Tỡm hiểu chun gII. Đọc-hiểu văn bản: III. Tổng kết:- Nội dung:- Nghệ thuật:Qua đoạn trớch em thu nhận được những gỡ về đạo học của ụng cha ta ngày trước?Nghệ thuật đặc sắc trong đoạn trớch này là gỡ? + Đạo học : Học để làm người, học để biết và làm, học để góp phần làm cho đất nước hưng thịnh. + Cách lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục. I. Đọc- Tỡm hiểu chungII. Đọc-hiểu văn bản: III. Tổng kết:IV. Luyện tập:Hóy vẽ sơ đồ xỏc định trỡnh tự lập luận của văn bản?Mục đớch chõn chớnh của việc họcPhờ phỏn những mục đớch học lệch lạc, sai trỏiKhẳng định phương phỏp học tập đỳng đắnTỏc dụng của việc học chõn chớnhXin chân thành cảm ơn ! Bài học kết thúc