Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Phần Tiếng Việt Tiết 50: Dấu ngoặc đơn và Dấu hai chấm

Chào Mừng các thầy cô môn Ngữ vănVề dự thao giảng chào mừng ngày 20 - 11 Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấmTiết 50 - Tiếng Việti. Lý thuyết1, Dấu ngoặc đơna, Ngữ liệub, Phân tích ngữ liệuc, Nhận xétĐánh dấu phần chú thích 	giải thích 	thuyết minh	bổ sung thêm Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấmTiết 50 - Tiếng Việti. Lý thuyết1, Dấu ngoặc đơn2, Dấu hai chấma, Ngữ liệuc, Nhận xétb, Phân tích ngữ liệuBáo trước	phần giải thích, thuyết minh	lời dẫn trực tiếp	lời đối thoại	 Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấmTiết 50 - Tiếng Việti. Lý thuyết1, Dấu ngoặc đơn2, Dấu hai chấm3, Ghi nhớ (sgk)II. Luyện tậpBài tập 4 – T 137Bài tập 5 – T137 A, Đựng một cỏi, họ (những người bản xứ) được phong cho cỏi danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệ cụng lý và tự do”	(Nguyễn Ái Quốc, Thuế mỏu)B, Gọi là kờnh Ba Khớa vỡ ở đú hai bờn bờ tập trung toàn những con ba khớa, chỳng bỏm đặc sệt quanh cỏc gốc cõy (ba khớa là một loại cũng biển lai cua, càng sắc tớm đỏ, làm mắm xộ ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon).	(Theo Đoàn Giỏi, Đất rừng phương nam)C, Lý Bạch (701 - 762), nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, tự Thỏi Bạch, hiệu Thanh Liờn cư sĩ, quờ ở Cam Tỳc; lỳc mới năm tuổi, gia đỡnh về định cư ở làng Thanh Liờn, huyện Xương Long thuộc Miờn Chõu (Tứ Xuyờn)	(Ngữ văn 7, tập I) A, Đựng một cỏi, họ (những người bản xứ) được phong cho cỏi danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệ cụng lý và tự do”=>Đỏnh dấu phần giải thớchB, Gọi là kờnh Ba Khớa vỡ ở đú hai bờn bờ tập trung toàn những con ba khớa, chỳng bỏm đặc sệt quanh cỏc gốc cõy (ba khớa là một loại cũng biển lai cua, càng sắc tớm đỏ, làm mắm xộ ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon).=> Đỏnh dấu phần thuyết minhC, Lý Bạch (701 - 762), nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, tự Thỏi Bạch, hiệu Thanh Liờn cư sĩ, quờ ở Cam Tỳc; lỳc mới năm tuổi, gia đỡnh về định cư ở làng Thanh Liờn, huyện Xương Long thuộc Miờn Chõu (Tứ Xuyờn) => Đỏnh dấu phần bổ sungmột ngữmột từ Một câu: VD: Đêm hôm ấy trời mưa to. (Trận mưa cuối cùng để bắt đầu chuyển sang mùa khô). Cũng có thể là một dấu câu khác (? hoặc !) để tỏ thái độ hoài nghi hoặc mỉa mai, châm biếm:VD: “Trong tất cả những cố gắng của các nhà khai hoá nhằm bồi dưỡng cho dân tộc Việt Nam và dìu dắt họ lên con đường tiến bộ (?) thì phải kể đến việc bán rượu ti cưỡng bức!”	Nguyễn ái Quốc A, Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo: Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.Dế Choắt nhìn tôi mà rằng:Anh đã nghĩ thương em như thế hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang 	(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)	B, Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất. Người xưa có câu: “Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là thẳng thắn, bất khuất!	 (Thép mới, Cây tre Việt Nam)C, Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. 	(Thanh Tịnh, Tôi đi học)  A, Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo: Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.Dế Choắt nhìn tôi mà rằng:Anh đã nghĩ thương em như thế hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang 	(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)=> Báo trước lời đối thoại	B, Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất. Người xưa có câu: “Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là thẳng thắn, bất khuất!	 (Thép mới, Cây tre Việt Nam)=> Báo trước lời dẫn trực tiếpC, Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. 	(Thanh Tịnh, Tôi đi học) => Báo trước phần giải thích Báo trước lời dẫn gián tiếp, chuỗi liệt kê bằng các vế có quan hệ đẳng lập về ngữ pháp.VD: Hút thuốc lá có nhiều tác hại: viêm phế quản, ho hen, huyết áp cao, tắc động mạch, ung thư.- Đứng sau từ kính gửi trong các văn bản hành chính. VD: Kính gửi: Thầy hiệu trưởng trường THCS Tân Việt. Bài tập 4Quan sát câu sau và thảo luận theo nhóm lớnPhong Nha gồm hai bộ phận: Động khô và Động nước. 	(Trần Hoàng, Động Phong Nha)? Có thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn được không? Nếu thay thì ý nghĩa của câu có gì thay đổi. ? Nếu viết lại là Phong Nha gồm: Động khô và Động nước thì có thể thay dấu hai chấm bằng dấu ngoặc đơn được không? Vì sao? Bài tập 5Yêu cầu thảo luận nhóm bànMột học sinh chép lại đoạn văn của Thanh Tịnh như sau:	Sau khi đọc xong mấy mươi tên trên mảnh giấy lớn, ông đốc nhìn chung tôi nói sẽ: 	- Thế là các em được vào lớp 5. Các em phải gắng học để thầy mẹ được vui lòng và để thầy dậy các em được sung sướng. Các em đã nghe chưa? (Các em đều nghe nhưng không em nào dám trả lời. Cũng may đã có một tiếng dạ ran của phụ huynh đáp lại. ? Bạn đó chép lại dấu ngoặc đơn đúng hay sai? Vì sao?? Phần được đánh dấu bằng dấu ngoặc đơn có phải là bộ phận của câu không? Dấu ngoặc đơnDấu hai chấmĐánh dấu phần chú thích:+ giải thích + thuyết minh+ bổ sung thêmCung cấp thông tin kèm theo, không thuộc phần nghĩa cơ bản.Báo trước:	+phần giải thích, thuyết minh+lời dẫn trực tiếp+lời đối thoại- Thuộc phần nghĩa cơ bản	