Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tìm hiểu văn bản Tiết 81: Tức cảnh Pác Bó

- Hồ Chí Minh -Tức cảnh Pác bó Trình bày hiểu biết của em về bài thơ?	- Hoàn cảnh sáng tác?	- Thể thơ? Phương thức biểu đạt?	- Cảm xúc chủ đạo?Sáng tác: 2/1941 tại Pác Bó.Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.Phương thức biểu đạt: Miêu tả, tự sự và biểu cảm. Cảm xúc chủ đạo: Đùa vui, sảng khoáiGiường nằm của Bác ở Pác BóNăm 1941 Bác trở về Pác BóSáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng.Cuộc đời cách mạng thật là sang.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng thật là sang. Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Nội dung từng phần?Tức cảnh Pác bóCảnh suối rừng Pác BóCảnh rừng Pác Bó Em thấy cấu tạo và nhịp thơ ở câu này có gì đặc biệt? Những biện pháp nghệ thuật ấy kết hợp với các từ ngữ gợi cho em điều gì?Dùng phép đối.Nếp sống khoa học, phong thái ung dung làm chủ hoàn cảnh.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng.Cuộc đời cách mạng thật là sang.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng thật là sang.Giường nằm của Bác ở hang Pác BóSuối rừng Pác BóTức cảnh Pác bó Em có nhận xét gì về giọng điệu của câu thơ thứ hai?Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng.Cuộc đời cách mạng thật là sang.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng thật là sang. Giọng điệu đùa vui hóm hỉnh. Niềm vui thích của Bác khi được thưởng thức sản vật quê nhà.Măng tre, trúcBác Hồ bẻ bắpTức cảnh Pác bóCó ý kiến cho rằng câu thơ: Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng có hai cách hiểu:A. Cháo bẹ, rau măng lúc nào cũng đầy đủ dư thừa, có sẵn.B. Dù ăn cháo bẹ, rau măng rất khổ nhưng tinh thần vẫn sẵn sàng ? Theo em, hiểu như thế nào phù hợp với tinh thần của bài thơ hơn?Cách thứ nhất phù hợp với tinh thần chung của bài thơ: Niềm vui, thích thú, sảng khoái của Bác khi được sống giữa núi Em thấy câu thơ có điều gì đặc sắc?+ Về ý nghĩa, về thanh, từ ngữ?+ Phân tích nét đặc sắc đó? Bàn đá nơi làm việc của Bác ở Pác BóSáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng.Cuộc đời cách mạng thật là sang.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng thật là sang.+ Điều kiện làm việc+ Thanh bằng+ ý nghĩa công việc + Thanh trắc + Tầm vóc lớn lao, tư thế uy nghi của người chiến sĩ.Bác suy nghĩ về việc nướcTức cảnh Pác bó Nhận xét nào nói đúng nhất tâm trạng của Bác Hồ thể hiện qua câu thơ cuối?Tin tưởng vào tương lai tươi sáng của đất nước.Vui thích vì được sống chan hòa với thiên nhiên.Lạc quan với cuộc sống cách mạng đầy gian khổ.Gồm cả 3 ý trên.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng thật là sang.Tức cảnh Pác bóBác suy nghĩ về việc nướcGiường nằm của Bác ở hang Pác Bó Có ý kiến cho rằng: Chữ “sang” kết thúc bài thơ có thể coi là “chữ thần” là “nhãn tự ”, đã kêt tinh toả sáng tinh thần toàn bài? Em hiểu như thế nào về ý kiến đó?Niềm vui, niềm tự hào, thực hiện lí tưởng của mình.Phong thái ung dung, chủ động, tin tưởng vào cuộc sống cách mạng.=> Nhãn tự của câu, của bài, của cả đời thơ Bác.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng thật là sang.Thảo luận nhóm	+ Hình thức: Nhóm 4 HS	 + Thời gian: 3 phútTức cảnh Pác bóGiường nằm của Bác ở hang Pác BóBàn đá nơi làm việc của Bác ở Pác Bó Thú lâm tuyền của Bác có gì khác với người xưa? Người xưa: Lánh đời, thưởng ngoạn thiên nhiên.=> ẩn sĩ Bác: Thưởng thức thiên nhiên, làm cách mạng.=> Chiến sĩSáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng thật là sang.Tức cảnh Pác bóBác suy nghĩ về việc nướcGiường nằm của Bác ở hang Pác BóBài tập Bài thơ “Tức Cảnh Pác Bó” có sự kết hợp hài hoà giữa cổ điển và hiện đại. Em hãy lựa chọn đáp án vào từng cột cho hợp lí.Cụm từCổ điểnHiện đại Đề tàiCông việc cách mạngThi liệu cổ: Suối, hang, đá.Thú lâm tuyềnLối sống cách mạngLời thơ nhẹ nhàng, đùa vui.Thể thơ: tứ tuyệtChữ quốc ngữĐồng ýHoan hô bạn đúng rồiTức cảnh Pác Bó Cổ điểnĐề tàiThi liệu cổThú lâm tuyềnThể thơ Hiện đạiCông việc cách mạngLối sống cách mạngLời thơChữ quốc ngữPhong cách thơ Hồ Chí Minh Bài thơ giúp em hiểu thêm điều gì về tâm hồn Bác?Niềm vui hoà nhập thiên nhiênTinh thần lạc quan cách mạng Yếu tố nào tạo nên sự thành công đó?Kết hợp hài hoà cổ điển và hiện đạiGiọng điệu đùa vui hóm hỉnhKết hợp hài hoà các biện pháp nghệ thuậtHướng dẫn về nhà* Bài tập về nhà: Hãy viết một đoạn văn ngắn bộc lộ cảm xúc của em về Bác sau khi đọc bài thơ.Gợi ý:	+ Phương thức: biểu cảm. 	+ Nội dung: Cuộc sống thanh đạm, và cuộc đời cách mạng của Bác.	+ Hình thức: Đoạn qui nạp hoặc diễn dịch.* Soạn bài: 	+ Soạn bài: Câu cầu khiến	+ Thuyết minh về một danh lam.