Bài giảng môn Sinh học Lớp 11 - Bài 23: Hướng động (Chuẩn kiến thức)

CHƯƠNG II: CẢM ỨNG 
A. CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT 
HƯỚNG ĐỘNG 
§ 23 
I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG 
II. CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG &VAI TRÒ CỦA HƯỚNG ĐỘNG TRONG ĐỜI SỐNG THỰC VẬT 
I . Khái niệm về hướng động: 
1 Khái niệm về tính cảm ứng của thực vật: 
 Vd1: Cây mọc ở bờ ao 
 Trong Vd1, yếu tố nào kích thích đến hoạt động của rễ cây ? Rễ cây có hướng phát triển như thế nào ? 
 Yếu tố kích thích hoạt động của rễ là nguồn nước. 
 Rễ cây có hướng phát triển về phía ao (nguồn nước) 
HƯỚNG ĐỘNG 
23 § 
I . Khái niệm về hướng động: 
1 Khái niệm về tính cảm ứng của thực vật: 
HƯỚNG ĐỘNG 
23 § 
 Trong Vd2, yếu tố nào kích thích đến hoạt động của cành, lá ? Cành, lá có hướng phát triển như thế nào ? 
 Yếu tố kích thích hoạt động của cành, lá là ánh sáng. 
 Cành, lá có hướng phát triển về phía nguồn sáng. 
 Vd2: Chậu cây đặt gần cửa sổ 
I . Khái niệm về hướng động: 
1 Khái niệm về tính cảm ứng của thực vật: 
 Nguồn nước, nguồn sáng là những kích thích từ môi trường. 
 Tại sao rễ, cành, lá lại có hướng phát triển như vậy ? 
 Chúng phản ứng lại các kích thích từ môi trường. 
 Vd1: Cây mọc ở bờ ao 
	 Vd2: Chậu cây 	đặt gần cửa sổ 
 Như thế nào là tính cảm ứng của thực vật ? 
 Là khả năng của thực vật phản ứng lại với kích thích của môi trường 
I . Khái niệm về hướng động: 
1 Khái niệm về tính cảm ứng của thực vật: 
 Là khả năng của thực vật phản ứng lại với kích thích 
2. Hướng động: 
 Ở thực vật, phản ứng với sự kích thích có thể là sự vận động của cơ quan như cuống lá, thân, tua cuốn hướng tới hoặc tránh xa nguồn kích thích 
a. Khái niệm: 
2. Hướng động: 
a. Khái niệm: 
 Qs H. 23.1 SGK Hoàn thành phiếu học tập sau: 
Cảm ứng của cây non với điều kiện chiếu sáng 
a 
b 
c 
Điều kiện chiếu sáng 
Phản ứng sinh trưởng của cây non 
a.Chiếu sáng từ 1 phía 
b.Trong tối hoàn toàn 
c.Chiếu sáng từ mọi phía 
Thân cây non hướng về nguồn sáng 
Cây non mọc vống lên và có màu vàng úa 
Cây non mọc thẳng, cây khỏe, lá có màu xanh lục. 
2. Hướng động: 
a. Khái niệm: 
 Khi kích thích ánh sáng từ 1 hướng (H.23.1a), phản ứng từ 2 phía của cây (thân) như thế nào ? 
 Không đồng đều: 1 phía sinh trưởng chậm hơn phía kia 
 Đó là hướng động 
 Hướng động là gì ? 
Hoạt động sinh trưởng 
Cơ chế 
Hướng động dương 
Hướng động âm 
 Hướng động dương 
 Hướng động âm 
2. Hướng động: 
a. Khái niệm: 
+ Là phản ứng sinh trưởng không đồng đều tại 2 phía cơ quan của cây đối với kích thích từ 1 hướng của tác nhân ngoại cảnh 
 Đọc SGK I.3 và hoàn thành bảng sau 
Hướng tới nguồn kích thích 
Tránh xa kích thích 
TB ở phía không được kích thích ST nhanh hơn so với các TB ở phía được kích thích 
TB ở phía không được kích thích ST chậm hơn so với các TB ở phía được kích thích 
+ Có 2 loại hướng động: 
1 hướng 
 Tại sao lại có sự sinh trưởng không đều của các tế bào ở 2 phía cơ quan ? 
2. Hướng động: 
a. Khái niệm: 
b. Cơ chế chung: 
 Do sự phân bố không đều của auxin dưới tác động của kích thích. 
I . Khái niệm về hướng động: 
II. Các kiểu hướng động & Vai trò của hướng động 
 Tùy theo tác nhân kích thích mà có các kiểu hướng động tương ứng. 
 Đ ọc SGK phần II, III  Hoàn thành bảng sau: 
Các kiểu 
Hướng động 
Khái niệm 
Tác nhân 
Hoạt động sinh trưởng 
Hướng sáng 
-Thân: 
-Rễ: 
Hướng trọng lực 
-Đỉnh thân: 
-Đỉnh rễ: 
Hướng hóa 
. 
Hướng tiếp xúc 
Là phản ứng sinh trưởng (ST) của TV đối với kích thích ánh sáng 
Là phản ứng ST của cây đối với sự kích thích từ 1 phía của trọng lực 
Là phản ứng sinh trưởng của cây đối với các hợp chất hóa học 
Là phản ứng sinh trưởng của cây đối với sự tiếp xúc 
Ánh 
sáng 
Trọng 
lực 
Hóa chất 
Tiếp 
xúc 
HS ( ─) 
HS (+) 
HTL ( ─) 
HTL (+) 
Vai trò 
Tìm nguồn sáng để QH 
Bảo đảm sự PT của bộ rễ 
Thực hiện TĐN-MK 
Cây leo vươn lên hướng tiếp xúc 
CỦNG CỐ 
1. Sự sinh trưởng của cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau dẫn tới: 
A. Cây mọc cong về phía ánh sáng, lá màu xanh nhạt. 
B. Cây mọc vống lên, lá màu vàng úa. 
C. Cây mọc thẳng đều, lá màu xanh lục 
D. Cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau thì sinh trưởng không giống nhau. 
2. Các kiểu hướng động gồm: 
A. Hướng sáng, hướng đất, hướng hóa, ứng động tiếp xúc 
B. Hướng sáng, hướng đất, hóa ứng động, hướng tiếp xúc 
C. Hướng sáng, ứng động sức trương, hướng hóa, hướng tiếp xúc 
D. Hướng sáng, hướng đất, hướng hóa, hướng tiếp xúc 
Hướng tiếp xúc 
Hướng trọng lực (+) 
Hướng sáng (+) 
Hướng trọng lực ( ─ ) 
C 
B 
D 
A 
 Hãy sắp xếp các H/ A, B, C, D tương ứng với các kiểu hướng động cho phù hợp.