Bài giảng môn Sinh học Lớp 12 - Bài 6: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (Bản đẹp)

 CHÀO MỪNG THẦY- Cễ GIÁO 
 CÙNG CÁC EM 
Bài cũ 
Nêu khái niệm và các dạng đột biến cấu trúc NST? 
Bài 6 
 Đột biến số lượng nst 
I - đột biến lệch bội(dị bội) 
1. Khái niệm và phân loại.  
* Khái niệm. 
* Phân loại. 
A 
G 
C 
D 
E 
F 
B 
A 
G 
C 
D 
E 
F 
B 
2n (Thể lưỡng bội ) 
2n - 2 (Thể kh ông) 
2n – 1(Thể một nhiễm) 
 2n – 1 – 1(Th ể một kép) 
2n + 1 (Th ể ba) 
 2n + 2(T hể bốn) 
2n + 2 + 2(T hể bốn kép) 
2 - Cơ chế phỏt sinh. 
2n 
2n 
n-1 
Tế bào sinh Giao tử: 
G: 
Hợp tử: 
n 
n 
n+1 
2n+1 
2n-1 
 
▪ Thể dị bội ở cặp NST giới tớnh: 
 Viết sơ đồ hỡnh thành cỏc hội chứng 3X, hội chứng Tớcnơ, hội chứng Klinefelter. 
+ Sơ đồ hỡnh thành: 
P: 	 	 XX ♀ 	 	XY ♂ 
G P :	XX , O	X , Y 
F 1 : 
XXX 
HC 3X 
XXY 
HC Klaiphentơ 
OX 
HC Tớcnơ 
OY 
Chết 
X 
Y 
♂ 
XX 
O 
♀ 
3 – Hậu quả. 
Bệnh nhõn Down 
2 
Thể dị bội ở cặp NST giới tớnh 
nam, bị bệnh mự màu, thõn cao, chõn tay dài, si đần và thường vụ sinh 
Hội chứng XXY 
Tuổi mẹ 
Tỉ lệ % trẻ sơ sinh mắc bệnh Down 
20 – 24 
25 – 29 
30 – 34 
35 – 39 
40 và cao hơn 
0,02 – 0,04 
0,04 – 0,08 
0,11 – 0,13 
0,33 – 0,42 
0,80 – 1,88 
Sự tăng tỉ lệ trẻ mới sinh mắc bệnh Down theo tuổi người mẹ 
 Dựa vào bảng tư liệu trờn, hóy cho biết: Để giảm thiểu tỉ lệ trẻ sơ sinh mắc bệnh Down, khụng nờn sinh con ở lứa tuổi nào ? Vỡ sao như vậy ? 
 Phụ nữ khụng nờn sinh con khi tuổi đó ngoài 40. 
 Vỡ khi tuổi người mẹ càng cao : 
	  cỏc tế bào bị lóo húa 
 cơ chế phõn ly NST bị rối loạn . 
Khả năng sinh con mắc bệnh Down tăng 
4 – ý nghĩa. 
 - Với tiến hoá: cung cấp nguồn nguyên liệu. 
 - Với chọn giống:giúp xác định các gen trên NST. 
II - đột biến đa bội.  
gồm 2 dạng:dị đa bội và tự đa bội. 
 1- Tự đa bội. 
 * Khái niệm. 
 * Cơ chế phát sinh. 
2n 
2n 
Tế bào sinh Giao tử: 
G: 
Hợp tử: 
n 
n 
3n 
 
0 
2n 
AAA 
2- Dị đa bội. 
 * Khái niệm. 
 Là hiện tượng làm gia tăng số bộ nst đơn bội của 2 loài khác nhau trong một tế bào. 
 * Cơ chế phát sinh. 
* Cơ chế phát sinh. 
 Loài A x Loài B 
 AA BB 
 A B 
 AB (con lai lưỡng bội bất thụ) 
 Đa bội hoá(coixisin) 
 AABB 
 Thể đa bội hữu thụ 
 (thể song nhị bội) 
3- Hậu quả và ý nghĩa. 
 * Hậu quả. 
 * ý nghĩa. 
CỦNG CỐ 
 Chọn cõu trả lời đỳng: 
1. Sự biến đổi số lượng ở 1 cặp NST thấy ở những dạng nào ? 
 2n + 1, 2n – 1 
 3n 
 2n + 1 + 1 
 Cả A, B và C 
A 
G 
C 
D 
E 
F 
B 
Thể 2n 
Thể khuyết nhiễm 
Thể một nhiễm 
Thể 2n – 1 – 1 
Thể 2n + 1 
Thể 2n + 2 
Thể 2n + 2 + 2 
2. Hội chứng Down xảy ra do đõu ? 
 Sự khụng phõn ly của cặp NST 21 
 Mẹ sinh con khi tuổi ngoài 35 
 Sự kết hợp giữa giao tử bỡnh thường với g/tử cú 2 NST 21 
 A và C đỳng 
 Trả lời cõu hỏi sau: 
3. Hoạt động nào của NST dẫn đến sự hỡnh thành thể dị bội (2n + 1) NST và (2n – 1) NST ? 
  
Sự khụng phõn ly của 1 cặp NST vào kỳ sau của quỏ trỡnh giảm phõn 
4. Tỡm cõu phỏt biểu sai: 
 Trường hợp bộ NST lưỡng bội bị thừa hoặc thiếu một hoặc vài NST được gọi là dị bội thể . 
 Dị bội thể xảy ra do một hoặc vài cặp NST khụng phõn ly ở kỳ sau của quỏ trỡnh giảm phõn. 
 Sự khụng phõn ly của một cặp NST xảy ra ở tế bào sinh dưỡng sẽ làm cho tất cả cỏc tế bào sinh dưỡng và sinh dục đều bị đột biến. 
 Cả nam và nữ đều cú thể mắc bệnh Tớcnơ.