Bài giảng Ngữ văn 7 Bài 9 tiết 35 tuần 9: Từ đồng nghĩa

NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh!LỚP 7A2GV : ĐINH THỊ TUYẾT NHUNGKIỂM TRA MIỆNG:? Neâu caùc loãi thöôøng gaëp khi söû duïng quan heä töø?( 4 ñ)? Ñaët caâu coù söû duïng quan heä töø? ( 2 ñ)? Tìm từ đồng nghĩa với từ “chết”? (2đ)Đáp án:* Các lỗi thường gặp khi sử dụng quan hệ từ:- Thieáu quan heä töøDuøng quan heä töø khoâng thích hôïp veà nghóaThöøa quan heä töøDuøng quan heä töø mà khoâng coù taùc duïng lieân keát* Đặt câu: Tuy nhà xa nhưng Lan vẫn đến trường đúng giờ.* Từ đồng nghĩa với từ “ chết” = “qua đời, từ trần”Bài: 9 Tiết 35Tuần : 9TỪ ĐỒNG NGHĨAI. THẾ NÀO LÀ TỪ ĐỒNG NGHĨA?Ñoïc baøi thô sau roài traû lôøi caâu hoûi:Naéng roïi Höông Loâ khoùi tía bay,Xa troâng doøng thaùc nöôùc soâng naøy.Nöôùc bay thaúng xuoáng ba nghìn thöôùc,Töôûng daûi Ngaân Haø tuoät khoûi maây. 1. Trong văn bản “ Xa ngắm thác núi Lư” từ roïi, troâng coù nghóa laø gì? - Roïi: chieáu aùnh saùng vaøo - Troâng : nhìn ñeå nhaän bieát ? Dựa vào kiến thức đã học ở bậc tiểu học, hãy tìm töø ñoàng nghóa vôùi moãi töø: roïi, troâng trong baøi thô treân. - Roïi = soi, chieáu, toaû - Troâng = nhìn, ngắm, ngoù, doøm, lieác. ?. Vậy theo em, nghĩa của những từ trên như thế nào? -> Nghĩa giống nhau. => Từ đồng nghĩa ? Từ ví dụ trên hãy trả lời thế nào là từ đồng nghĩa?- Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. 2. Töø troâng trong baøi thô coù nghóa laø “ nhìn ñeå nhaän bieát”. Ngoaøi nghóa ñoù ra, töø troâng coøn coù nhöõng nghóa sau:a. Troâng : coi soùc, giöõ gìn cho yeân oånb. Troâng: mong? Tìm caùc töø ñoàng nghóa vôùi moãi nghóa treân cuûa töø troâng? -Trông: Coi soùc, giöõ gìn cho yeân oån = Troâng coi, chaêm soùc, coi soùc -Trông: Mong = Hi voïng, trông mong, mong ñôïi. ?. Töø troâng có mấy nghĩa? - Có 3 nghĩa: + Trông: nhìn + Trông: coi sóc (trông coi, chăm sóc) + Trông: Mong (mong đợi, hi vọng) ?. Vậy từ trông là từ một nghĩa hay từ nhiều nghĩa?- Từ nhiều nghĩa. ? Một từ nhiều nghĩa trong từ đồng nghĩa có đặc điểm như thế nào?--> Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.? Qua phần tìm hiểu các ví dụ, em hiểu thế nào là từ đồng nghĩa?=> Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.II. CÁC LOẠI TỪ ĐỒNG NGHĨA:II. CÁC LOẠI TỪ ĐỒNG NGHĨA:Câu hỏi thảo luận: 3 phút1. Rñ nhau xuèng bÓ mß cua§em vÒ nÊu mơ chua trªn rõng ( TrÇn TuÊn Kh¶i ) Chim xanh ¨n xoµi xanh¡n no t¾m m¸t ®Ëu cµnh c©y ®a ( Ca dao )qu¶tr¸iNHÓM 1,2: Thö thay thÕ vÞ trÝ cña tõ tr¸i vµ qu¶ ë hai vÝ dô trªn råi cho biÕt nghÜa cña c¸c c©u cã thay ®æi kh«ng? Vì sao?Tõ ®ã rót ra kÕt luËn g×?2. – Tr­íc søc tÊn c«ng nh­ vò b·o vµ tinh thÇn chiÕn ®Êu dòng c¶mtuyÖt vêi cña qu©n T©y S¬n, hµng v¹n qu©n Thanh ®· bá m¹ng - C«ng chóa Ha-ba-na ®· hi sinh anh dòng, thanh kiÕm vÉn cÇm tay NHÓM 3,4: Cã thÓ thay thÕ tõ hi sinh vµ bá m¹ng trong hai vÝ dô trªn kh«ng? V× sao? NghÜa hai tõ nµy cã g× gièng vµ kh¸c nhau?II. CÁC LOẠI TỪ ĐỒNG NGHĨA:1. Rñ nhau xuèng bÓ mß cua§em vÒ nÊu mơ chua trªn rõng ( TrÇn TuÊn Kh¶i ) Chim xanh ¨n xoµi xanh¡n no t¾m m¸t ®Ëu cµnh c©y ®a ( Ca dao )qu¶tr¸i NghÜa gièng nhau Tõ ®ång nghÜa Cã thÓ thay thÕ nhau hoµn toµn( v× s¾c th¸i nghÜa kh«ng ®æi )2. – Tr­íc søc tÊn c«ng nh­ vò b·o vµ tinh thÇn chiÕn ®Êu dòng c¶mtuyÖt vêi cña qu©n T©y S¬n, hµng v¹n qu©n Thanh ®· bá m¹ng - C«ng chóa Ha-ba-na ®· hi sinh anh dòng, thanh kiÕm vÉn cÇm tay Hi sinh, bá m¹ng ( chÕt )Hi sinhChÕt v× nghÜa vô, lÝ t­ëng cao c¶ ( s¾c th¸i kÝnh träng ) Bá m¹ngChÕt v« Ých ( s¾c th¸i khinhbØ) NghÜa gièng nhau Kh«ng thay thÕ ®­îc cho nhau(s¾c th¸i nghÜa kh¸c nhau )Tõ ®ång nghÜa kh«ng hoµn toµnTõ c¸c vÝ dô võa ph©n tÝch, cho biÕt cã mÊy lo¹i tõ ®ång nghÜa?Tõ ®ång nghÜa Tõ ®ång nghÜa hoµn toµn NghÜa gièng nhau Thay thÕ ®­îc cho nhau ( kh«ng ph©n biÖt s¾c th¸i nghÜa )Tõ ®ång nghÜa kh«ng hoµn toµn NghÜa gièng nhau Kh«ng thay thÕ ®­îc cho nhau ( s¾c th¸i nghÜa kh¸c nhau )3/ Tìm một số từ địa phương đồng nghĩa với từ toàn dân.vịt xiêm - ngannón - mũKíếng – Kínhmãng cầu - na5/ Phân biệt nghĩa của các từ sau : - xơi : sắc thái lịch sự - ăn : sắc thái bình thường- chén : sắc thái thô tụcIII. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG NGHĨAa. Rñ nhau xuèng bÓ mß cua §em vÒ nÊu qu¶ m¬ chua trªn rõng b. Chim xanh ¨n tr¸i xoµi xanh ¡n no t¾m m¸t ®Ëu cµnh c©y ®aa. hàng vạn quân Thanh đã bỏ mạng b. Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dũng,3. a. Sau phót chia li b. Sau phót chia tay? Thö thay c¸c tõ ®ång nghÜa trong c¸c cÆp c©u ë 3 vÝ dô trªn råi rót ra kÕt luËn vÒ c¸ch sö dông?III. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG NGHĨAC¸c tõ ®ång nghÜa s¾c th¸i nghÜaKÕt luËn vÒ c¸ch dïng1. Trái – quả Không phân biệt sắc thái nghĩa thay thế2. Hi sinh – bỏ Hi sinh (sắc thái kính trọng) Không thaymạng ( = chết ) Bỏ mạng (sắc thái khinh bỉ) thế được 3.Chia li- chia tay Chia tay: không phù hợp với Không thay sắc thái cổ xưa thế được (không có sắc thái biểu cảm) Chia li: phù hợp với sắc thái cổ xưa (Có sắc thái biểu cảm) => Không phải bao giờ các từ đồng nghĩa cũng có thể thay thế cho nhau. Khi nói hay viết, cần cân nhắc để chọn trong số các từ đồng nghĩa những từ thể hiện đúng thực tế khách quan và sắc thái biểu cảm.? Khi chúng ta sử dụng từ đồng nghĩa thì cần phải lưu ý điều gì?- gan dạ- nhà thơ - mổ xẻ - của cải- nước ngoài IV. LUYỆN TẬP:BT 1/ 115 Tìm từ Hán Việt đồng nghĩa với các từ sau đây := can đảm= thi nhân = giải phẫu = tài sản= ngoại quốcBT 2/115 Tìm từ có gốc Ấn-Âu đồng nghĩa với các từ sau:- Máy thu thanh - Sinh tố- Xe hơi- Dương cầm- Vi-ta-min- Ô tô- Pi-a-nô- Ra-đi-ôBT4 /115 Tìm từ đồng nghĩa thay thế các từ in đậm trong các câu sau : Món quà anh gửi, tôi đã đưa tận tay chị ấy rồi.Bố tôi đưa khách ra đến cổng rồi mới trở về.Món quà anh gửi, tôi đã trao tận tay chị ấy rồi.Bố tôi tiễn khách ra đến cổng rồi mới trở về.Thế nào là từ đồng nghĩa? Có mấy loại từ đồng nghĩa?Đáp án Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau.Có hai loại từ đồng nghĩa: - Từ đồng nghĩa hoàn toàn (không phân biệt nhau về sắc thái nghĩa) - Từ đồng nghĩa không hoàn toàn (có sắc thái nghĩa khác nhau).2. Khi sử dụng từ đồng nghĩa, cần lưu ý điều gì?Đáp án: Khi nói hay viết, cần cân nhắc để chọn trong số các từ đồng nghĩa những từ thể hiện đúng thực tế khách quan và sắc thái biểu cảm.TỔNG KẾT3. Gạch chân các từ dùng sai và tìm từ thay thế trong hai câu sau: a. Trường em đã nhận được cờ luân phiên của Đoàn thanh niên. b. Cuộc họp sẽ được khai giảng vào 8 giờ sáng nay.Đáp án: Gạch chân các từ dùng sai và tìm từ thay thế trong hai câu sau: a. 	Trường em đã nhận được cờ luân phiên của Đoàn thanh niên. Cờ luân lưu b. Cuộc họp sẽ được khai giảng vào 8 giờ sáng nay.  Khai mạcTỔNG KẾT* Höôùng daãn học tập: - Đối với bài học ở tiết này: + Học phaàn noäi dung baøi hoïc + Laøm baøi taäp coøn laïi (sgk) + Tìm trong số các văn bản đã học các cặp từ đồng nghĩa. - Đối với bài học ở tiết tiếp theo: Chuaån bò baøi môùi: Töø traùi nghóa + Thế nào là từ trái nghĩa? + Sử dụng từ trái nghĩa như thế nào? + Cho VD về từ trái nghĩa.chóc c¸c em häc tèt