Bài giảng Ngữ văn 7 tiết 13: Những câu hát than thân

GDThi đua dạy tốt - học tốtPHOØNG GD-ÑT HOAØI NHÔNTRÖÔØNG THCS HOAØI CHAÂU CHAØO MÖØNG QUYÙ THAÀY, CO GIAÙO VEÀ DÖÏ GIÔØ THAÊM LÔÙPNGÖÕ VAÊN 7NAÊM HOÏC:2013-2014Lớp: 7Giáo viên : Trần Đình Giá* Những bức tranh sau minh họa cho bài ca dao nào? Hãy đọc thuộc lòng bài ca dao ấy và nêu những đặc sắc nghệ thuật và ý nghĩa nội dung của bài ca dao.Kiểm tra bài cũ:Đền Ngọc SơnĐài NghiênCầu Thê HúcTháp Bút Những bức tranh sau minh họa cho bài ca dao nào? Hãy đọc thuộc lòng bài ca dao ấy và nêu những đặc sắc nghệ thuật và ý nghĩa nội dung của bài ca dao.Kiểm tra bài cũ:Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNI. Tìm hiểu chung1. ĐọcHướng dẫn đọc:	Đọc to, rõ, ngừng nghỉ đúng nơi, đúng chỗ, đúng nhịp. Chú ý nhấn mạnh các từ ngữ thể hiện cảm xúc.2. Thương thay thân phận con tằm,Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ. Thương thay lũ kiến li ti,Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi. Thương thay hạc lánh đường mây,Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi. Thương thay con cuốc giữa trời,Dầu kêu ra máu có người nào nghe.Nước non lận đận một mìnhThân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay Ai làm cho bể kia đầy,Cho ao kia cạn, cho gầy cò con ?3. Thân em như trái bần trôiGío dập sóng dồi biết tấp vào đâuTiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNTiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNI. Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Nhan đề: “ Những caâu haùt than thaân”Bài 1: Nói về thân phận con còBài 2: Nói về thân phận con tằm, kiến, hạc, cuốcBài 3: Nói về thân phận trái bầnNói về những thân phận bé mọn, cay đắng trong xã hộiTiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNTiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNI. Tìm hiểu chung:1. Đọc:2. Nhan đề: “ Những caâu haùt than thaân”Nhöõng caâu haùt than thaân theå hieän noãi nieàm taâm söï cuûa taàng lôùp bình daân, neâu leân hieän thöïc ñôøi soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng döôùi cheá ñoä cuõ. I. Tìm hiểu chung:II. Tìm hieåu noäi dung: 1. Baøi ca dao 2:Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 2. Thương thay thân phận con tằm,Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ. Thương thay lũ kiến li ti,Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi. Thương thay hạc lánh đường mây,Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi. Thương thay con cuốc giữa trời,Dầu kêu ra máu có người nào nghe.Thaûo luaän :Tìm những hình ảnh ẩn dụ trong bài ca dao và nêu ý nghĩa của nó?Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNChim Đỗ Quyên (Cuốc, Quốc)Hình ảnh ẩn dụCon tằmCon kiếnCon hạcCon cuốcthương cho thân phận suốt đời bị kẻ khác bòn rút sức lực thương cho thân phận thấp cổ bé họng, có nỗi khổ đau oan trái không được lẽ công bằng nào soi tỏthương cho cuộc đời phiêu bạt, lận đận và những cố gắng vô vọng của người lao độngthương cho nỗi khổ của những thân phận nhỏ nhoi suốt đời xuôi ngược vất vả làm lụng mà vẫn nghèo khóTiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNI. Tìm hiểu chung:II. Tìm hieåu noäi dung: 1. Baøi ca dao 2:Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN Baèng nhöõng hình aûnh aån duï ñaõ cho ta thaáy noãi khoå nhieàu beà cuûa ngöôøi lao ñoäng bò aùp böùc, boùc loät, chòu nhieàu oan traùi.I. Tìm hiểu chung:II. Tìm hieåu noäi dung: 1. Baøi ca dao 2:Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 2. Baøi ca dao 3: 3. Thân em như trái bần trôiGió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.3. Thân em như trái bần trôiGió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.Hình ảnh so sánh thân em như trái bần trôi gợi ta liên tưởng đến thân phận nghèo khó, chìm nổi, lênh đênh, vô định của người phụ nữ, họ hoàn toàn lệ thuộc vào hoàn cảnh.Trái bần:thân phận nghèo khóGió dập sóng dồi:Tác động nhiều bề của khách quanDập, dồi, tấp:Không tự quyết định được số phận, lệ thuộc hoàn cảnh.I. Tìm hiểu chung:II. Tìm hieåu noäi dung:Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 1. Baøi ca dao 2:-Môû ñaàu baèng cuïm töø thaân em, so saùnh thaân phaän leä thuoäc, khoâng ñöôïc quyeàn quyeát ñònh cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hội phong kiến. 2. Baøi ca dao 3:I. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu nội dung 1. Bài ca dao 2:Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 2. Bài ca dao 3: 3. Bài ca dao 1:Tiết 13 : Những câu hát than thân“Nước nonlận đậnmột mìnhThân còlên thác xuống ghềnhbấy nayAi làm chobể kia đầyCho ao kia cạncho gầy cò con ?”: Gợi lên sự trắc trở, khó khăn: Càng tô đậm thêm sự vất vả của cò: Gợi sự cô đơn, lẻ loi, khổ sởBể đầy, ao cạnlận đậnlên thác xuống ghềnhThân cò: Là khi cò không còn chỗ kiếm ăn*Nghệ thuậtAi: Ám chỉ các tầng lớp thống trịTừ cho được lặp đi lặp lại như 1 tiếng nấc, lời than tố cáo tội ác của các tầng lớp thống trị trong xã hội- Sự đối lập:+ Nước non > < ao (cạn)- Sử dụng câu hỏi tu từ ở cuối bàibể kia đầyao kia cạnlận đậnlên thác xuống ghềnhThân còAiI. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu nội dung 1. Bài ca dao 2:Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN 2. Bài ca dao 3: 3. Bài ca dao 1: Sử dụng töø laùy, hình aûnh ñoái laäp, điệp ngữ vaø caâu hoûi tu töø Cuoäc ñôøi laän ñaän cay ñaéng cuûa coø laø bieåu töôïng cho cuoäc ñôøi vaát vaû, gian khoå cuûa ngöôøi lao ñoäng.I. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu nội dungTiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNIII. Tổng kết: 1. Ngheä thuaät:- Söû duïng aån duï, so saùnh, nhaân hoùa, töôïng tröng, phoùng ñaïi, ñieäp töø ngöõ - Söû duïng caùc caùch noùi: thaân em, thaân coø, con coø,- Söû duïng thaønh ngöõ. I. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu nội dungTiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNIII. Tổng kết: 1. Ngheä thuaät: 2. YÙ nghóa: Những baøi ca dao than thaân khoâng chỉ neâu leân nỗi khổ vaø taâm trạng của người lao động maø coøn thể hiện tinh thần nhaân đạo, cảm thoâng, chia sẻ với những con người gặp cảnh ngộ đắng cay, khổ cực. I. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu nội dungTiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂNIII. Tổng kết:IV. Luyện tập: Tìm nhöõng caâu ca dao cuøng chuû ñeà vôùi caùc caâu vöøa hoïc.“Thân em như hạt mưa saHạt vào đài các, hạt ra ruộng cày”“Thân em như giếng giữa đàngNgười thanh rửa mặt người phàm rửa chân”“Cái cò lặn lội bờ sôngGánh gạo nuôi chồng, tiếng khóc nỉ non”Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN“Thương thay hạt gạo tám xoanNấu nồi đồng điếu lại chan nước cà”Dặn dò-Hướng dẫn học ở nhàHọc thuộc lòng các bài ca dao, Nắm ý nghĩa và nghệ thuật của từng bài, làm bài tập, sưu tầm theo yêu cầu. Soạn văn bản : Những câu hát châm biếm (SGK/51) + Đọc văn bản, + Tìm hiểu chú thích, + Trả lời câu hỏi SGK. + Tìm hiểu các bài ca dao có chủ đề và cách diễn đạt tương tự.*Lê Văn BìnhCảm ơn quý thầy cô và các em !Kính chào tạm biệt !