Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Văn bản Tiết 97: Nước Đại Việt ta - Lê Văn Bảy

1Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo, cô giáo về dự Hội giảng giáo viên Giỏi huyện Khoái Châu2Ngữ văn lớp 8Tiết 97 : Nước Đại Việt taGV dạy : Lê Văn BảyTrường THCS Nguyễn Thiện ThuậtHuyện Khoái Châu- Tỉnh Hưng YênĐT : 09843971253Kiểm tra bài cũ :Đọc kĩ đoạn văn sau và chọn câu trả lời đúng nhất cho những câu hỏi sau:“ Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng”.1 .Đoạn trích trên thuộc tác phẩm nào? Tác giả nào?A. Hịch tướng sĩ – Trần Quốc TuấnB. Chiếu dời đô - Lí Công UẩnC. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta- Hồ Chí Minh.2. Nội dung đoạn văn thể hiện:A. Tố cáo tội ác của giặc;B. Lòng yêu nước và căm thù giặc của Trần Quốc TuấnC.Cả hai ý trên đều sai. 	A4Đáp án:1 .Đoạn trích trên thuộc tác phẩm nào? Tác giả nào?A. Hịch tướng sĩ – Trần Quốc TuấnB. Chiếu dời đô - Lí Công UẩnC. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta- Hồ Chí Minh.2. Nội dung đoạn văn thể hiện:A. Tố cáo tội ác của giặc;B. Lòng yêu nước và căm thù giặc của Trần Quốc TuấnC.Cả hai ý trên đều sai.56Tiết 97Nước đại việt ta - Nguyễn Trãi -7I. Tác giả tác phẩm.1. Tác giả. - Nguyễn Trãi ( 1380-1442), hiệu ức Trai - Là nhân vật lịch sử lỗi lạc, toàn tài - Là nhà yêu nước, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới.8Đền Côn Sơn92. Tác phẩm. - Đoạn “ Nước Đại Việt ta” trích từ tác phẩm “ Bình Ngô đại cáo”. - “ Bình Ngô đại cáo” được công bố ngày 17 tháng chạp năm Đinh Mùi(tháng 1 năm 1428).sau khi cuộc kháng chiến chống quân Minh hoàn toàn thắng lợi.10 Vậy nên:Lưu Cung tham công nên thất bại,Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong,Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô,Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.Việc xưa xem xét Chứng cớ còn ghi. II. Đọc , chú thích. 1 .Đọc.Từng nghe:Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.Như nước Đại Việt ta từ trướcVốn xưng nền văn hiến đã lâu,Núi sông bờ cõi đã chia,Phong tục Bắc Nam cũng khác.Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần, bao đời xây nền độc lập,Cùng Hán , Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương,Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,Song hào kiệt đời nào cũng có.11Nguyen Thi Thanh Mai - THPT Truong Dinh - 12/2003122. Chú thích.III. Tìm hiểu văn bản. 1. Cấu trúc văn bản. a. Thể loại. - Cáo: Là một thể loại văn nghị luận cổ. + Mục đích: Trình bày chủ trương, công bố kết quả một sự nghiệp. + Lời văn: Viết theo lối văn biền ngẫu. + Tác giả: Do vua chúa hoặc thủ lĩnh viết. - Bố cục bài Cáo: 4 phần. + Khẳng định tư tưởng nhân nghĩa và chân lí độc lập dân tộc . + Tố cáo, lên án tội ác của giặc. + Kể lại quá trình kháng chiến. + Tuyên bố chiến thắng và nêu cao chính nghĩa13 b. Bố cục đoạn trích: Gồm 2 phần - 2 câu đầu: Đề cao tư tưởng nhân nghĩa. - Các câu còn lại: Chứng minh nền văn hiến nước Đại Việt. 14 2.1.Tư2 atưởng nhân nghĩa của cuộc kháng chiến.	Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân	Quân điếu phạt trước lo trừ bạo - Nhân nghĩa:yên dân và điếu phạt -> Trừ giặc Minh bạo ngược để giữ yên cuộc sống cho dân. Tư tưởng lo cho dân, vì dân.2. Phân tích2.1 Tư tưởng nhân nghĩa cuộc kháng chiến15.2.2. Quan niệm về tổ quốc và chân lí độc lập dân tộc Đại Việt.Như nước Đại Việt ta từ trước,Vốn xưng nền văn hiến đã lâu,Núi sông bờ cõi đã chia,Phong tục Bắc, Nam cũng khác,Từ Triệu, Đinh,Lí, Trần bao đời gây nền độc lập,Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phươngTuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,Song hào kiệt đời nào cũng có.16-Nền văn hiến lâu đời. Lãnh thổ riêng: Núi sông bờ cõi đã chia. Phong tục tập quán riêng: Phong tục Bắc – Nam cũng khác. Lịch sử riêng: Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần,. Chủ quyền riêng: Mỗi bên xưng đế một phương. => khẳng định Đại Việt là nước độc lập vì có lãnh thổ riêng, nền văn hoá riêng1718Sông núi nước Nam(Thế kỉ XI)Bình Ngô đại cáo(Thế kỉ XV) Lãnh thổ riêng. Chủ quyền riêng (Nam đế) * Có yếu tố thần linh (sách trời công nhận). Văn hiến. Lãnh thổ. Phong tục tập quán. Truyền thống lịch sử. Chủ quyền dân tộc. * Không dựa vào thần linh mà dựa vào lịch sử.Quan niệm về tổ quốc – chân lí độc lập dân tộc Đại Việt19 Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lập Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương => Lời văn uyển chuyển nhịp nhàng, khẳng định tư cách độc lập của nước ta. => Đề cao ý thức và niềm tự hào dân tộc.20-Vậy nên:	Lưu Cung tham công nên thất bại	Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong	Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô	Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã	Việc xưa xem xét 	Chứng cớ còn ghi. => Dẫn chứng tiêu biểu, xác thực, câu văn biền ngẫu cân đối nhịp nhàng. => Khẳng định độc lập chủ quyền và sức mạnh của nhân nghĩa. * Niềm tự hào về truyền thống đấu tranh của dân tộc ta.213. Tổng kết.* Ghi nhớ:(SGK)22IV. Luyện tập Tìm ý trả lời đúng nhất cho những câu hỏi sau:Dòng nào nói đúng nhất về hoàn cảnh sáng tác của “ Bình Ngôđại cáo”?Khi nghĩa quân Lam Sơn đã lớn mạnh;Khi giặc Minh đang đô hộ nước ta;Sau khi quân ta đã đại thắng giặc Minh xâm lược. 2. Mục đích của “ Việc nhân nghĩa” thể hiện trong “ Bình Ngô đại cáo”?Nhân nghĩa là lối sống có đạo đức và giàu tình thương;B. Nhân nghĩa là để yên dân, làm cho dân được sống ấm no;C. Nhân nghĩa là duy trì mọi lễ giáo phong kiến. 3. Dòng nào dịch sát nghĩa nhất nhan đề “ Bình Ngô đại cáo”?Báo cáo tình hình bình định giặc Ngô;Công bố rộng khắp về việc dẹp yên giặc ngoại xâm;Tuyên cáo rộng rãi về việc dẹp yên giặc Ngô.23 Đáp án1. Dòng nào nói đúng nhất về hoàn cảnh sáng tác của “ Bình Ngôđại cáo”?A. Khi nghĩa quân Lam Sơn đã lớn mạnh;B. Khi giặc Minh đang đô hộ nước ta;C. Sau khi quân ta đã đại thắng giặc Minh xâm lược. 2. Mục đích của “ Việc nhân nghĩa” thể hiện trong “ Bình Ngô đại cáo”?A. Nhân nghĩa là lối sống có đạo đức và giàu tình thương;B. Nhân nghĩa là để yên dân, làm cho dân được sống ấm no;C. Nhân nghĩa là duy trì mọi lễ giáo phong kiến. 3. Dòng nào dịch sát nghĩa nhất nhan đề “ Bình Ngô đại cáo”?A.Báo cáo tình hình bình định giặc Ngô;B. Công bố rộng khắp về việc dẹp yên giặc ngoại xâm;C. Tuyên cáo rộng rãi về việc dẹp yên giặc Ngô.24 Tuyên ngôn độc lập ( Hồ Chí Minh)Hỡi đồng bào cả nước, Tất cả mọi người đều sinh ra cú quyền bỡnh đẳng. Tạo hoỏ cho họ những quyền khụng ai cú thể xõm phạm được; trong những quyền ấy, cú quyền được sống,quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phỳc . Nước Việt Nam cú quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đó thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dõn tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tớnh mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. Hồ Chí Minh (02-09-1945)25Xin trân trọng cảm ơn các thầy cô đã đến dự giờ thăm lớp!Cảm ơn các em đã ủng hộ bài dạy!26