Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Trao Duyên

 chị lạy rồi sẽ thưa”1/Thuyù kieàu giaûi baøy taâm söï vaø tìm caùch trao duyeân cho em, Thuyù Vaân: TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản: Cách sắp xếp từ ngữ: cậy, chịu, lạy, thưa: Ngôn ngữ chính xác thể hiện thái độ khẩn khoản sự tha thiết của việc Kiều sắp nói, nó chứng tỏ đó là việc rất hệ trọngDù trong hoàn cảnh tan nát lòng TK vẫn bộc lộc nét đoan trang , tế nhị của cô thiếu nữ thuê cát	“Cậy em em có chịu lời”“Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”1/Thuyù kieàu giaûi baøy taâm söï vaø tìm caùch trao duyeân cho em, Thuyù Vaân: TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản: “Giữa đường đứt gánh tương tư Keo loan khắp chốn tơ thừa mặc em” _”Đứt gánh tương tư”: tan vỡ đột ngột, bất ngờ, Kiều nêu nguyên nhân khách quan, lí do dang dở (hiếu, tình)  khơi gợi sự cảm thương ở Thuý Vân._”Keo loan“: thứ keo chế bằng huyết chim loan để “chắp mối tơ thừa” này_ “Mặc em”: phó mặc cho em, dang dở hay không em cũng phải gánh vác.  Câu thơ mang sắc thái dứt khoác, nghiêm tang và mang nhiều “sức nặng” của giọng điệu.1/Thuyù kieàu giaûi baøy taâm söï vaø tìm caùch trao duyeân cho em, Thuyù Vaân: TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:1/Thuyù kieàu giaûi baøy taâm söï vaø tìm caùch trao duyeân cho em, Thuyù Vaân: “Kể từ khi gặp chàng Kim, Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.” “Chén thề”: chén rượu hai người cùng uống dưới đêm trăng tình tự thề nguyền “Quạt ước”: chiếc quạt mà Thuý Kiều đã tặng cho Kim Trọng Đó là mối tình thề nguyền thủy chung và đẹp  TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:Sau mấy câu kể vắn tắt chuyện tình riêng của Kim Trọng, Kiều tiếp tục thuyết phục em bằng cả lí, cả tình:	 ”Sự đâu sóng gió bất kì’Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai .”Gia đình gặp tai biến, Kiều đã chấp nhận hi sinh chữ “Tình” để làm tròn chữ “Hiếu”  Đây là sự hi sinh cao cả. Qua lời Kiều Nguyễn Du day nghiến cả một xã hội. Hiếu và Tình là 2 giá trị không thể đặt lên bàn cân mà nó bắt con người ta phải lựa chọn1/Thuyù kieàu giaûi baøy taâm söï vaø tìm caùch trao duyeân cho em, Thuyù Vaân: TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:1/Thuyù kieàu giaûi baøy taâm söï vaø tìm caùch trao duyeân cho em, Thuyù Vaân: “Ngày xuân em hãy còn dài Xót tình máu mủ thay lời nước non.”- Ngày xuân: em có tuổi trẻ, tương lai của em còn dài.“lời nước non”: lời thề chỉ non, thề biển“thay lời nước non”: thay chị em lấy chàng Kim trả nghĩa cho chàng   Kiều phải trao duyên cho em bởi lẽ em là “tình máu mủ” của nàng, hơn nủa cuộc đời VÂn còn trẻ còn chứa chan hạnh phúc mà bằng lòng kết duyên với chàng Kim TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:1/Thuyù kieàu giaûi baøy taâm söï vaø tìm caùch trao duyeân cho em, Thuyù Vaân: “Chị dù thịt nát xương tan Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”- Thịt nát xương mòn/ngậm cười chín suối : Thành ngữ chỉ người đã chết. - Ngậm cười, thơm lây:  chị dù chết cũng thanh thản, thỏa nguyện.  Bằng cách sử dụng thành ngữ :tình máu mủ, lời non nước,thịt nát xương tan, ngậm cười chín suối  lời cầu khuẩn, một chút viu, một chút hạnh phúc cho mình TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:1/Thuyù kieàu giaûi baøy taâm söï vaø tìm caùch trao duyeân cho em, Thuyù Vaân:Thúy Kiều là người khôn khéo: đặt vấn đề một cách trang trọng, kể sự việc, bày tỏ lòng biết ơn  vừa đánh vào lí lẽ, vừa khơi gợi tình cảm. vừa thuyết phục song cũng hết sức thấu hiểu cho Thúy Vân TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản: TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:2/Thuyù kieàu trao kæ vaät laïi cho em: “Chiếc vành với bức tờ mây Duyên này thì giữ vật này của chung” _“bức tờ mây”: tờ giấy có trang trí hình mây, ghi lời thề thủy chung của 2 người_“chiếc vành”: đồ trang sức của người con gái, KT trao cho TK để làm tin. Đó là kỉ vật_Một tiếng “giữ” không có nghĩa là “trao” hẳn mà chỉ để cho em giữ_Câu thơ “Duyên này thì giữ vật này của chung” là cả bao nhiêu sự giằng xé, níu kéo khủng khiếp trong tâm hồn, con tim của Kiều Sự nuối tiếc và là tiếng lòng chân thành của Kiều. Đây là ngôn ngữ của lí trí và tình cảm.Nhịp thơ 4/4 đứt đoạn như tiếng khóc Kiều trao duyên nhưng không nao tình TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:2/Thuyù kieàu trao kæ vaät laïi cho em:	 “Dù em nên vợ nên chồng Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên Mất người còn chút của tin Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa” Nguyeãn Du quaû thaät laø tinh teá vaø saâu saéc trong yù thô cuûa mình TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:2/Thuyù kieàu trao kæ vaät laïi cho em:Ở đây ta bắt gặp được 2 tâm trạng đau đớn dối lập với 2 tình cảnh: Nên vợ nên chồng	 Người mệnh bạc	 Hạnh phúc của Thúy Vân Bất hạnh của bản thânNỗi thương tâm, đau xót của Kiều “Chiếc thoa với bức tờ mây”, “Phím đàn với mảnh hương nguyền” Nhip thơ: đoạn thơ cũng đổi giọng, hình ảnh như chập chờn, thần linh ma mị, mang một tiếng nói mơ hồ như từ cõi khác vọng lại--> tài năng của Nguyễn Du vốn là kỉ vật riêng của Thúy Kiều, kỉ vật ấy có ý nghĩa tượng trưng cho hạnh phúc của nàng.  TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:2/Thuyù kieàu trao kæ vaät laïi cho em:	 “Mai sau dù có bao giờ, Đốt lò hương ấy so tơ phím này Trông ra ngọn cỏ lá cây, Thấy hiu hiu gió thì hay chị về. Hồn còn mang nặng lời thề, Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai Dạ đài cách mặt khuất lời Rước xin giọt nước cho người thác oan.”_Thời điểm: không xác định (mai sau, bao giờ)_Không khí thiêng liêng (đốt lò hương, so tơ phím)_Hình ảnh: phản phất, ma mị (ngọn cỏ lá cây, hiu hiu gió)  Tâm trạng đau khổ và càng đau khổ gấp bội TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:2/Thuyù kieàu trao kæ vaät laïi cho em:Những từ ngữ và hình ảnh: Cách mặt khuất lời 	 Dạ đài	 Người thác oan	 Hồn, nát Thân bồ liễu	 Hiu hiu gió là hay chị về Đốt lò hương	 _Lời của Kiều là lời nói của một oan hồn._Tâm trạng đau đớn đến tột cùng._Nàng tự khóc cho mình Đó là tiếng khóc cho thân phận mình TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:3/Kieàu höôùng veà tình yeâu vaø Kim Troïng: “ Bao giờ trâm gãy gương tan Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân! Trăm nghìn gửi lại tình quân, Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi! ”18_ Trâm gãy, gương tan >< muôn vàn ái ânTrâm gãy gương tan	 Kể làm sao xiết Muôn vàn ái ânTơ duyên ngắn ngủi  Tâm trạng nghẹn ngào, cay đắng, đau xót, xót xa_bấy nhiêu tâm trạng dối diện với nàng. _ Câu “Tơ duyên ngắn ngửi có ngần ấy thôi! ”: Tiếng thốt tự đáy lòng của nàng sao mà thắm đượm vị chua chát, cay đắng của sự chia ly lứa đôi._ “Tình quân”: Cách gọi thân thuộc bộc lộ tình cảm tha thiết của Kiều với Kim Trọng. TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:	Ngoân ngöõ nöûa tænh nöûa meâ cuûa Thuùy Kieàu thöïc chaát laø bieåu hieän tuyeät voïng vaø ñau ñôùn. Töø moäng mò, Kieàu trôû laïi thöïc taïi ñau xoùt. Baïn haõy cho bieát trong ñoaïn thô Kieàu ñang noùi ñeán ñoáii töôïng naøo? Kim Trọng TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản: “Phận sao phận bạc như vôi! Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng! ”_ “Phận bạc như vôi”  lời than oán số phận cay đắng, tuyệt vọng_ “Nước chảy hoa trôi”: cảnh xuân đã hết, tuyết tan  tuổi thanh xuân đẹp đẽ của Kiều chấm dứt từ đây.3/Kieàu höôùng veà tình yeâu vaø Kim Troïng: “Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang! Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”_ “Kim Lang”: cách gọi thân mật, bộc lộ tình cảm tha thiết của Kiều._ “Ôi”, “hỡi”: từ cảm thán, tiếng khóc nất nghẹn thống thiết của một con người đang trong tâm trạng đau khổ tột cùng. TRAO DUYEÂN 2. Đọc hiểu văn bản:Từ đau khổ lời thơ đã chuyển thành tiếng khóc. Nỗi đau cứ tăng lên mãi : _Đau cho “tơ duyên ngắn ngủi” đau cho “phận bạc” đau cho một đời “hoa trôi lỡ làng” và cuối cùng tiếng khóc ấy nức nở tự cho mình là người phụ nũ phụ bạc người mình yêu. _Câu thơ và tiếng kêu thảng thốt, là tiếng nấc nghẹn ngào của người con gái đã hoàn toàn tuyệt vọng. Thể hiện tâm trạng đau xót cực độ của Thúy Kiều khi phải đứt ruột trao mối duyên tình. Ở Kiều, tình và hiếu thống nhất chặt chẽ. 3/Kieàu höôùng veà tình yeâu vaø Kim Troïng: TRAO DUYEÂN 3. Tổng kết: Noäi dung:_ Đoạn thơ là bi kịch vì mâu thuẫn nội tâm của Kiều càng lúc càng căng thẳng, cuối cùng dẫn đến bế tắc, bi đát._ Nguyễn Du đồng cảm sâu sắc và ca ngợi lòng vị tha, đức hi sinh của Kiều._ Ca ngợi phẩm chất cao quý của Thúy Kiều._ Vang lên lời tố cáo tội ác của xã hội phong kiến bất nhân đã chồng chất đau khổ lên mọi kiếp người.  TRAO DUYEÂN 3. Tổng kết: Ngheä thuaät:_ Miêu tả, phân tích tâm lý, ngôn ngữ linh hoạt._ Đoạn thơ đậm chất trữ tình, chất bi kịch trong việc xây dựng và giải quyết mâu thuẫn._ Ngôn ngữ trao chuốt, trong sáng, dân gian trong sự phối hợp với điển tích, thành ngữ, từ ngữ dân gian. Câu hoi cung co:^^?^?^/12354Câu 1: Tâm trạng của Kiều lúc “trao duyên” là gì?A 	Xót xa, đau đớn tột cùngB 	Giằng xé, đau thương, đầy mâu thuẫnC 	Dùng dằng, nuối tiếc, khó xửD 	Phức tạp, ngổn ngang, bối rốiRất tiếc, câu trả lời của bạn không đúngXemHoan hô, đây là câu trả lời chính xácXemĐáp ánCâu trả lời chính xác là câu: BCâu 2: Vấn đề chủ yếu trong đoạn trích “Trao duyên” là?A 	Thân phận người phụ nữB 	Phẩm chất cao đẹp của KiềuC 	Bi kịch về thân phận và tình 	yêu của KiềuRất tiếc, câu trả lời của bạn không đúngXemHoan hô, đây là câu trả lời chính xácXemĐáp ánCâu trả lời chính xác là câu: C“Voäi vaøng veà laáy cuûa nhaø, Xuyeán vaøng ñoâi chieác, khaên laø moät vuoâng.”“Traùch loøng hôø höõng vôùi loøng,Löûa höông choác ñeå laïnh luøng baáy laâu.Nhöõng laø ñaép nhôù noãi saàu,Tuyeát söông nhuoám nöûa maùi ñaàu hoa traâm”.“Hoa höông caøng toû thöùc hoàng,Ñaàu maøy cuoái maét caøng noàng taám yeâu.Soùng tình döôøng ñaõ lieâu xieâu,Xem trong aâu yeám coù chieàu laû lôi”.Câu 3: Những câu thơ trên thể hiện phút giây âu yếm hạnh phúc của Thúy Kiều với:A 	Kim TrọngB 	Thúc SinhC 	Từ HảiRất tiếc, câu trả lời của bạn không đúngXemHoan hô, đây là câu trả lời chính xácXemĐáp ánCâu trả lời chính xác là câu: ACâu 5: Vì sao Thúy Kiều lại trao duyên của mình cho Thúy Vân?A 	Muốn tìm cho em một chỗ nương tựaB 	Cảm thấy an lòng khi thuộc về người khácC 	Trả nghĩa cho Kim TrọngRất tiếc, câu trả lời của bạn không đúngXemHoan hô, đây là câu trả lời chính xácXemĐáp ánCâu trả lời chính xác là câu: CChuùc möøng may maénBài thuyết trình đến đây kết thúc Nếu có gì sai sót mời Cô và các bạn cùng góp ý.