Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 106-107: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác - Lê Thị Thu Hằng

Chµo mõng quý thÇy c« Tæ V¨n vÒ dù giê th¨m Líp 11A9Bµi d¹y: Ba cống hiến vĩ đại của Các MácNg­êi d¹y: Lª ThÞ Thu H»ngKiểm tra bài cũ:Câu 1: Nêu khái niệm và những đặc trưng cơ bản của phong cách ngôn ngữ chính luận?Câu 2: Những yêu cầu về sử dụng ngôn ngữ trong phong cách ngôn ngữ chính luận?Ba cèng hiÕn vÜ ®¹i cña C¸c M¸c ¡ng-ghenNêu những hiểu biết của em về tác giả P. Ăng-ghen?CHÂN DUNG ENGELSI. TIỂU DẪN: 1. TÁC GIẢ PHRI- ĐRÍCH ĂNG- GHEN (1820- 1895) : Mét sè h×nh ¶nh t­ liÖu vÒ Engelsa) Cuộc đời:Quª ë miÒn Rª-na-ni (§øc). Sinh sống và hoạt động cách mạng chủ yếu ở Anh.Xuất thân: gia đình kĩ nghệ giàu có => từ bỏ quyền lợi ích kỉ của giai cấp tư sản.Nơi ở của Ăng - ghenNêu tên một số tác phẩm nổi tiếng của Ăng-ghen?- Phép biện chứng tự nhiên- Chống Đuy-rinh- Bộ Tư bản Tuyên ngôn Đảng cộng sản Soạn chung cùng Mácb) Các tác phẩm chính:=>Vị trí: Ông là nhà triết học, nhà lí luận và hoạt động cách mạng,lãnh tụ của phong trào công nhân toàn thế giới.Có nhiều đóng góp to lớn để xây dựng lí luận của chủ nghĩa Mác2. CÁC MÁC (1818 - 1883) Nêu những hiểu biết của em về vĩ nhân Các-mác?2. Các Mác (1818-1883):Cuộc đời:Quê hương: vùng Rê na ni (Đức).Xuất thân: gia đình luật sư.Do hoạt động cách mạng => bị trục xuất, phải lưu lạc nhiều nơi. Định cư tại Anh.b) Tác phẩm chính:Tuyên ngôn Đảng Cộng Sản (1848)Bộ Tư bản (1864 – 1876)Nơi ở của Karlmarx (1875 đến 1883), London=>Vị trí:- Nhà triết học thiên tài, nhà lí luận chính trị vĩ đạiNhà lãnh tụ tiên phong của giai cấp công nhân và nhân dân lao động thế giớiVị trí của Mác? Nêu một số quan niệm về Hạnh phúc của Mác? Người đem lại Hạnh phúc cho nhiều người nhất là kẻ Hạnh phúc nhất Hạnh phúc làđấu tranh3. TÌNH BẠN VĨ ĐẠI GIỮA CÁC MÁC VÀ ĂNG-GHENa) Hoàn cảnh ra đời:	- Được viết sau thời điểm Các Mác qua đời và được đọc trước mộ của Mác	( Tên bài do người biên soạn đặt)Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm?Nghĩa trang Hai-ghết (Luân Đôn)1/ Đọc hiểu khái quát:II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢNb. Thể loại :Văn tế ( Điếu văn ) : 	-> Được viết bằng văn xuôi chính luận Thể loại của tác phẩm?c. Bố cục: 3 phầnP1: Từ đầu đến “ vĩ nhân ấy gây ra” =>Thông báo thời điểm qua đời và nhận định khái quát về sự cống hiến vĩ đại của MácP2: Tiếp theo đến “ thêm nữa” => Đánh giá những cống hiến to lớn của Mác đối với sự phát triển nhân loạiP3: Còn lại => Bày tỏ tình cảm tiếc thương vô hạn và khẳng định sự bất diệt của Mác=> Kết cấu áng văn nghị luận chặt chẽ, khúc chiếtBài điếu văn này có thể chia làm mấy phần? Nội dung từng phần? Phần1: Thông báo thời điểm Mác qua đời và nhận định tổng quát về MácCho biết thời gian, không gian liên quan tới sự ra đi của Mác?1/ Đọc hiểu khái quát2/ Đọc hiểu chi tiết:II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢNEm có nhận xét gì về không gian, thời gian đó?cụ thể, bình thường  trang trọng, thiêng liêng- Thời gian: 3 giờ kém 15phút Chiều 14/3- Không gian: Trong phòng ở Trên chiếc ghế bànhBình thường, giản dị Sự qua đời của Mác được thể hiện qua những từ ngữ nào?Biện pháp nghệ thuật?- Sự qua đời:Người ra đi: Ngừng suy nghĩ,	 ngủ thiếp đi- 	giấc ngủ nghìn thuNgười ở lại: tổn thất, trống vắng-> kính trọng và tiếc thương->Hình thức đòn bẩy, nhấn mạnh sự khác thường, phi thường của một vĩ nhân.Người ra đi nhẹ nhàng thanh thản, còn người ở lại cảm thấy như thế nào? -> Ng. thuật: nói giảm, nói tránh ->nhẹ nhàng, thanh thản*Nhận định khái quát : Mác là “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”=>tự hào, đề cao.Mác được nhận định, đánh giá khái quát như thế nào?Theo đánh giá của tác giả, tầm vóc nhân loại của Mác được khẳng định như thế nào?Con người đó ra đilà một tổn thất không sao lường hết đượctrống vắngđối với nhân loạiđối với giai cấpvô sảnđối với khoa học lịch sử- Táöm voïc cuía Maïc âæåüc khàóng âënh:C©u v¨n : “ §Ó M¸c ë l¹i mét m×nh vÎn vÑn chØ cã hai phót, thÕ mµ khi trë vµo phßng, chóng t«i ®· thÊy «ng ngñ thiÕp ®i thanh th¶n trªn chiÕc ghÕ bµnh - nh­ng lµ giÊc ngñ ngh×n thu.	Giải bày tâm trạngGiải thích nỗi niềm thương tiếcPhân bua với bạn bè, đồng chí Môc ®Ýcht¸c gi¶ muèn nãi qua c©u v¨n trªn? §Ó= > Ng. thuật: Kết cấu trùng điệp - tăng tiếnNhấn mạnh, đề cao tầm vĩ nhân của MácSự kính trọng và tiếc thương đuợc nhân lênBiện pháp nghệ thuật nhằm nhấn mạnh tính chất vĩ nhân của Mác là gì? Tác dụng?Câu hỏi thảo luậnNhóm 1:Nhóm 2:Nhóm 3:?Cống hiến thứ nhất? Cống hiến thứ hai? Cống hiến thứ banghệ thuật thể hiệnPhần 2: Đành giá những cống hiến vĩ đại của Các MácPhÇn 1Bản chất của quy luật:	 C¬ së h¹ tÇngT­ liÖu SX, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ... QuyÕt ®ÞnhKiÕn tróc th­îng tÇng thÓ chÕ, nhµ n­íc, t«n gi¸o, v¨n häc, nghÖ thuËt...Ý THỨCVẬTCHẤT*Cèng hiÕn thø nhÊt: T×m ra quy luËt ph¸t triÓn cña lÞch sö loµi ng­êi. C¸ch ®¸nh gi¸ møc ®é lín lao cña cèng hiÕn? Dïng ph­¬ng ph¸p so s¸nh ph¸t minh cña M¸c vµ ph¸t minh cña §¸c-uyn:+ §¸c-uyn: t×m ra quy luËt tù nhiªn+ M¸c: t×m ra quy luËt x© héi- §èi chiÕu t­ t­ëng M¸c víi c¸c nhµ t­ t­ëng kh¸c: M¸c ®i ng­îc l¹i tÊt c¶ c¸ch lµm cña c¸c nhµ t­ t­ëng kh¸c, ph¸t hiÖn ®­îc quy luËt ®¬n gi¶n nh­ng v« cïng ®óng ®¾n ®ã.* Câu “Nhưng không chỉ có thế” có tác dụng : + Chuyển ý, nối đoạn. + Ngầm so sánh, đánh giá rằng : Cống hiến sau còn lớn hơn, giá trị hơn cống hiến trước (lập luận tăng tiến, so sánh tầng bậc) * Câu “Nhưng,không chỉ có thế thôi” có vai trò gì trong đoạn văn?*Cèng hiÕn thø hai: T×m ra quy luËt gi¸ trÞ thÆng d­ (giá trị lao động không công của người công nhân bị nhà tư sản bóc lột)Đánh giá cống hiến của Mác: So sánh: Sáng kiến của Mác Sự mò mẫm trong bóng tối Như một ánh sáng xuất hiện của các nhà kinh tế học tư sản và các nhà phê bình XHCNPhát minh tạo ra sức mạnh đột phá, thúc đẩy sự phát triển của thời đại.Đánh giá cống hiến của Mác bằng cách nào?* Cống hiến thø ba: ông không dừng lại ở lý thuyết mà chuyển thành hành động cách mạng (kÕt hîp gi÷a lÝ luËn vµ thùc tiÔn) Cống hiến quan trọng nhất, vĩ đại nhất trong 3 cống hiến của Máclập luận tăng tiến, nhấn mạnh tính thực tiễn của khoa học lý luận Mác.Câu chuyển “Con người khoa học là như vậy đó. Nhưng đấy hoàn toàn không phải là điều chủ yếu ở Mác”.“Nhưng niềm vui của ông còn lớn hơn nữa”có vai trò gì trong đoạn văn? PhÇn 3: Niềm tiếc thương vô hạn và khẳng định sự bất diệt của Mác: là một tổn thất lớn  không sao lường hết được, khiến hàng triệu người cộng sự ở khắp châu Âu và châu Mỹtôn kính, yêu mến và tiếc thương.Tình cảm của những người cộng sự cách mạng đối với sự ra đi này của Mác?Phần 2Phần 1Vì sao Ăng ghen khẳng định : “ Ông có thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng”?	Suốt đời, Mác đấu tranh với những bất công của xã hội tư sản, với tư tưởng - học thuyết phản động, bênh vực những người lao đông cùng khổ, mang đến cho họ niềm tin về một xã hội công bằng do họ làm chủ.Ý nghĩa của lời kết? Lời kết: khẳng định sự bất tử của cuộc đời và sự nghiệp của Mác: “Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời sống mãi!”III. Tổng kếtNhận xét về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản?2/ Nghệ thuật: Lập luận chặt chẽ.Kết cấu trùng điệp tăng tiến-Nghệ thuật so sánh tầng bậc, sử dụng đòn bẩy.1/ Nội dung: Khẳng định tầm vóc và những cống hiến quan trọng của Các Mác. Tình cảm xót thương vô hạn của Ăng-ghen đối với Các Mác Lòng biết ơn và trân trọng đối với những thành quả cách mạng mà các bậc tiền bối đã tạo ra.Haîy cho biãút tæ tæåíng cuía Caïc Maïc âaî aính hæåíng âãún phong traìo giaíi phoïng dán täüc Viãût Nam nhæ thãú naìo?Luyện tập : Luyện tập : Trắc nghiệm:Câu 1: Bài điếu văn “Ba cống hiến vĩ đại của  	Các Mác" thể hiện nội dung gì?A. Bày tỏ tình cảm tiếc thương vô hạn của những 	người cộng sản trước sự ra đi của Các MácB. Ca ngợi công lao to lớn của Mác đối với toàn 	nhân loạiC. Thãø hiãûn tçnh caím baûn beì cuía Maïc vaì Àng ghen.D. Âaïp aïn A vaì BCâu 2: Khi đọc diễn cảm văn bản trên, ta cần đọc như thế nào? Trầm hùng, mạnh mẽ, tự hào.Bi luỵ, lâm li.Tâm tình ngọt ngào.Âu sầu tha thiết. * Câu 3: Nghệ thuật lập luận chủ yếu được sử dụng trong bài điếu văn này là gì?	A . So sánh, ẩn dụ	B . Phóng đại, tượng trưng	C. So sánh, trùng điệp, tăng tiến D. Nhân hóa, phóng đại, tượng trưng.  NghÖ thuËt: so s¸nh - t¨ng tiÕn -> NhÊn m¹nh, ®Ò cao tÇm vãc vÜ nh©n cña M¸c: 	+ Một con ng­êi cña ph¸t minh kh¸m ph¸ + Một con ng­êi cña ho¹t ®éng thùc tiÔn.Giống nhưĐác -uyn Mác(cống hiến 1)Nhưng không chỉcó thế thôi (cống hiến 2)Cống hiến lớn lao hơn cả(cống hiến 3)nghệ thuật:Tieát hoïc ñaõ keát thuùcXin chaøo quyù thaày coâ vaø caùc em hoïc sinh