Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 4: Đọc văn: Tự tình (Hồ Xuân Hương)

TRƯỜNG THPT THANH BÌNH I TRƯỜNG THPT THANH BÌNH I Tự tình Đọc vănTiết 4-Hồ Xuân Hương --(II) -Tự tình IIĐọc văn I. Tiểu dẫnHồ Xuân Hương1. Tác giả Hồ Xuân Hương- Quê ở Nghệ An, sống chủ yếu ở Kinh Thành.- Tài hoa, sắc sảo song tình duyên : éo le, trắc trở.2. Bài thơ “Tự tình”- Chữ Hán và chữ Nôm ( trên 40 bài ).- Phong cách thơ độc đáo, đa dạngThanh tụcLỡm đờiTrữ tình Thống thiết* Sự nghiệp sáng tác- Thể thơ : Đường luật thất ngôn bát cú- Xuất xứ : Chùm thơ Tự tình ( 3 bài )- Chủ đề : Nỗi buồn, sự cô đơn trước cuộc đời.Dương KhuêTự tình IIĐọc văn II. Đọc - hiểu văn bảnHồ Xuân Hương+ Thời gian : 1. Hai câu đềĐêm khuya văng vẳng trống canh dồnTrơ cái hồng nhan với nước non+ Không gian : + Âm thanh : “Đêm khuya” Thanh vắng Văng vẳng trống canh- Quang cảnh Báo hiệu thời gian Trôi nhanh, dồn dập- Con người + Đảo ngữ “Trơ cái hồng nhan” + Cái : sự mỉa mai, rẻ rúng Sự tủi hổ, bẽ bàng song ẩn chứa sự thách thức  Hình tượng người phụ nữ trầm uất, đang đối diện với chính mình.Dương KhuêTự tình IIĐọc văn II. Đọc - hiểu văn bảnHồ Xuân Hương2. Hai câu thựcChén rượu hương đưa say lại tỉnhVầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn- Chén rượu- Vầng trăng hương đưa say lại tỉnh bóng xế khuyết chưa tròn Gợi cái vòng quay tình duyênNhư trò đùa. Tình duyên chưa trọnNgoại cảnh vừa là tâm cảnh. Một tâm trạng cô đơn, buồn  thể hiện khát khao hạnh phúc trọn vẹn.Dương KhuêTự tình IIĐọc văn II. Đọc - hiểu văn bảnHồ Xuân Hương2. Hai câu luậnXiên ngang mặt đất rêu từng đámĐâm toạc chân mây đá mấy hòn- “Xiên ngang, đâm toạc” : sức sống mãnh liệt của thiên nhiên - Biện pháp đảo ngữ – câu thơ rắn rỏi, mạnh mẽ hơn. Cho thấy cá tính mạnh mẽ, quyết liệt, tìm cách vượt lên số phận. Sự phẫn uất trong tâm trạng tác giảDương KhuêTự tình IIĐọc văn II. Đọc - hiểu văn bảnHồ Xuân Hương2. Hai câu kếtNgán Xuân đi XuânMảnh tìnhSan sẻTí - con conlại: lại: Dùng từ độc đáo. lặp lạitrở lại Ngán ngẩm, chán chường khi mùa xuân trở lại mang theo tuổi xuân ra đi.Tăng tiến Buồn tủi trước sự thật chua chát: tình yêu ít ỏi cũng bị san sẻ.Dương KhuêTự tình IIĐọc văn III - Tổng kếtHồ Xuân Hương( Ghi nhớ SGK )Đoán ý đồng độiĐoán ý đồng độiĐuổi hình bắt chữ HếtKhĩc Tổng CĩcChàng Cĩc ơi ! Chàng cĩc ơi !Thiếp bén duyên chàng cĩ thế thơiNịng nọc đứt đuơi từ đây nhé,Nghìn vàng khơn chuộc dấu bơi vơi.Khĩc Ơng Phủ Vĩnh TườngTrăm năm ơng phủ Vĩnh Tường ơi !Cái nợ ba sinh đã trả rồi,Chơn chặt văn chương ba thước đất,Tung hê hồ thỉ bốn phương trời.Cán cân tạo hĩa rơi đâu mất,Miệng túi càn khơn khép lại rồiHăm bảy tháng trời đà mấy chốc,Trăm năm ơng phủ Vĩnh Tường ơi !