Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 49: Văn bản Bài toán dân số - Hoàng Thị Huyền

Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh đến với giờ ngữ văn lớp 8ATiết 49Văn bảnBài toán dân sốPHÒNG GD&ĐT CAO LỘCTRƯỜNG THCS THANH LOÀNgười thực hiện: Hoàng Thị HuyềnTIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐI. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:1, Tác giả, tác phẩm:a,Tác giả:?Căn cứ vào phần phụ chú cuối văn bảnem biết được điều gì về tác giả?Thái Anb,Tác phẩm: đăng trên báo Giáo dục & Thời đại Chủ nhật, số 28,1995? Văn bản được đăng lần đầu trên tạp chí nào?thời gian?2, Đọc, giải nghĩa từ:3, Kiểu văn bản:?Tiêu đề của văn bản gợi cho em những suy nghĩ gì?- Sự phát triển của dân số có mối liên quan chặt chẽ đến chất lượng cuộc sống con người và toàn xã hội. Hạn chế sự gia tăng dân số là đòi hỏi tất yếu của sự phát triển xã hội loài người.? Căn cứ vào vấn đề mà văn bản đề cập đến, em cho biết “ Bài toán dân số” thuộc kiểu văn bản nào?Văn bản nhật dụng.4, Bố cục:? Theo em, văn bản có thể chia làm mấy phần? Đại ý của từng phần?3 phầnP1: từ đầu đến “sáng mắt raP2: tiếp đến “ bàn cờ”.P3: còn lại.? Em có nhận xét gì về bố cục của văn bản?Bố cục chặt chẽTIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐI. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1, Bài toán dân số dường như đã đặt ra từ thời cổ đại:? Ngay từ câu đầu tiên của văn bản, tác giả đã nêu ra vấn đề gì?- Nêu vấn đề “ bài toán dân số” đã được nêu ra từ thời cổ đại.? Tiếp tục theo dõi, cho biết: Thái độ ban đầu của tác giả đối với vấn đề này?- Tác giả: không tin > < sáng mắt ra? Nhận xét về ngôn từ dẫn dắt của tác giả? Tác dụng của cách dẫn dắt ấy?NT: Kể chuyện nhẹ nhàng, liên tưởng,tạo yếu tố bất ngờTạo được sự hấp dẫn, lôi cuốn người đọc muốn tìm hiểu về vấn đề được nêu ra.2, Tốc độ gia tăng dân số:? Phần 2 của văn bản gồm có mấy đoạn văn? Mỗi đoạn nêu lên những vấn đề nào?Bài toán cổBài toán dân sốVấn đề thực tếTIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐI. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1, Bài toán dân số dường như đã đặt ra từ thời cổ đại:2, Tốc độ gia tăng dân số:Bài toán cổBài toán dân số? Quan sát vào đoạn văn bản trong sách giáo khoa, hãy phát hiện nét tương đồng trong 2 bài toán?- Khởi điểm: 1 hạt thóc- Tạm theo kinh thánh: đầu tiên chỉ có 2 người: A – đam và Ê - vaSố thóc cần có để đủ đặt đến ô 64 của bàn cờ tính ra có thể phủ kín cả bề mặt trái đất- Năm 1995: dân số trái đất là 5,63 tỉ xấp xỉ đến ô thứ 30 của bàn cờ- Bài toán tưởng dễ thực hiện nhưng vô cùng khó vì số thóc được nhân lên theo cấp số nhân- Dân số trên trái đất cũng được gia tăng theo cấp số nhân.? Qua 2 bài toán, tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?- Tốc độ gia tăng dân số là vô cùng nhanh chóng? Đọc thầm đoạn văn thứ 3 trong phần 2 và cho biết: đoạn văn nêu ra vấn đề thực tế là gì?- Thực tế: mỗi phụ nữ có thể sinh rất nhiều con:+ Châu phi là 5,8+Việt Nam là 3,7+Chỉ tiêu mỗi gia đình chỉ có từ 1 đến 2 con là khó thực hiện.? Từ những phân tích trên, em có nhận xét gì về các biện pháp nghệ thuật mà tác giả đã sử dụng trong cả 3 đoạn văn của phần 2 này?- NT: Sử dụng kết hợp các phương pháp so sánh, dùng số liệu, phân tích. Lập luận chặt chẽ. Ngôn ngữ khoa học,giàu sức thuyết phục.? Bằng cách kết hợp các biện pháp nghệ thuật tài tình nói trên, tác giả muốn gửi đến chúng ta bức thông điệp gì thông qua bài toán cổ?* Câu chuyện cổ về hạt thóc trên bàn cờ đã làm sáng tỏ hiện tượng tốc độ gia tăng vô cùng nhanh chóng của dân số thế giớiThực trạng tình hình dân số thế giới và Việt Nam( 1995): Sự phát triển nhanh và mất cân đối (đặc biệt ở các nước chậm phát triển) sẽ ảnh hưởng lớn đến tương lai của dân tộc và nhân loại.? Bằng hiểu biết thực tế, em hãy thử nêu lên những ảnh hưởng của việc bùng nổ dân số với sự phát triển của xã hội loài người?Ô nhiễm môi trườngKinh tế kémphát triểnNghèo nàn,lạc hậuDân trí thấpBÙNG NỔ DÂN SỐ? Từ đó em có suy nghĩ như thế nào về mối quan hệ giữa bùng nổ dân số với đói nghèo và lạc hậu? Liên hệ với thực tế địa phương em?* Sự bùng nổ gia tăng dân số đi kèm với nghèo nàn, lạc hậu, kinh tế kém phát triển, văn hoá giáo dục không được nâng cao và ngược lại.Nghèo đóiĐất chật, người đôngThất học, thất nghiệpChất lượngcuộc sống thấpNhững thành phố chìm trong khói bụiùn tắc giao thôngBÖnh tËt, suy dinh d­ìng Nghèo đói, bệnh tật sẽ còn dai dẳng theo đuổi, nếu các quốc gia này không có biện pháp hữu hiệu để kìm hãm sự bùng nổ dân sốTIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐI. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1, Bài toán dân số dường như đã đặt ra từ thời cổ đại:2, Tốc độ gia tăng dân số:? Vấn đề đặt ra trongphần cuối của văn bản là gì?3, Lời kêu gọi:? Lời kêu gọi được tác giả đưa ra thông qua những từ ngữ nào trong phần cuối văn bản?Đừng để mỗi người chỉ còn diện tích bằng một hạt thócHãy góp phần kéo dài thời gian đi đến ô số 64 của bàn cờ.Đó là con đường tồn tại? Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ của tác giả trong phần văn bản này?Kêu gọi tha thiết, lập luận chặt chẽ, thuyết phục? Qua lời kêu gọi thathiết của tác giả, em hãy thử đề ra một số giải pháp đểnhằm hạn chế sự bùng nổ vàgia tăng dân số?Giải pháp: Không còn cách nào khác, phải hành động tự giác hạn chế sinh đẻ để làm giảm sự bùng nổ và gia tăng dân số.* Ý nghĩa văn bản: Nêu lên vấn đề thời sự của đời sống hiện đại: Dân số và tương lai của dân tộc, nhân loại.? Qua quá trình đọc - hiểuhãy rút ra ý nghĩa của văn bản: Bài toán dân số?TIẾT 49: VĂN BẢN: BÀI TOÁN DÂN SỐI. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG:II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:1, Bài toán dân số dường như đã đặt ra từ thời cổ đại:2, Tốc độ gia tăng dân số:3, Lời kêu gọi:III.TỔNG KẾT – GHI NHỚ:1, Nghệ thuật: -Sử dụng kết hợp các phương pháp so sánh, dùng số liệu, phân tích. Lập luận chặt chẽ.- Ngôn ngữ khoa học,giàu sức thuyết phục.-Kết hợp giữa tự sự, lập luận, thuyết minh.2, Nội dung:Nêu rõ thực trạng vấn đề: Gia tăng dân số là theo cấp số nhânHậu quả của bùng nổ dân số: đói nghèo, lạc hậu.Giải pháp: cần hạn chế sự bùng nổ bằng tự giác thực hiện kế hoạch hoá gia đình.3, Ghi nhớ: SGK tr 132IV.LUYỆN TẬPHƯỚNG DẪN TỰ HỌCNắm chắc kiến thức theo nội dung đọc - hiểu văn bản.Hoàn thành phần luyện tập theo yêu cầu.Tự tìm hiểu, nghiên cứu tình hình dân số của địa phương, từ đó đề xuất giải pháp cho vấn đề này.Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh!