Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 86: Ngữ pháp Câu cảm thán

Kiểm tra bài cũNgữ văn*Em hãy nêu đặc điểm chức năng chính của câu cầu khiến? Nêu ví dụ.Tiết 86 Tiếng Việt Câu cảm thánNgữ vănCaõu naứo trong ủoaùn trớch theồ hieọn caỷm xuực cuỷa oõng giaựo khi nghú veà laừo Haùc?Hỡi ơi lão Hạc ! Câu cảm thánTiết 86I. Đặc điểm hình thức và chức năng 1.Ví dụ:a. Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết...Một người như thế ấy! ... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!... Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm, láng giềng... Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...? Câu nào thể hiện cảm xúc của nhân vật ông giáo khi nghe lão Hạc ? Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết được điều đóNgữ văn I. Đặc điểm hình thức và chức năng- Than oõi ! Thụứi oanh lieọt nay coứn ủaõu ? Câu cảm thán 1.Ví dụ: b. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suốiTa say mồi đứng uống ánh trăng tan ?Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngànTa lặng ngắm giang san ta đổi mới ?Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng ?Đâu những chiều lênh láng máu sau rừngTa đợi chết mảnh mặt trời gay gắt ?Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ?- Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ?? Câu nào thể hiện cảm xúc của con hổ? Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết điều đó?Ngữ vănTiết 86 Câu cảm thánI. Đặc điểm hình thức và chức năng :- Có từ cảm thán Ôi, than ôi, trời ơi, biết chừng nào....- Cuối câu kết thúc bằng dấu chấm than1. Hình thức nhận biết câu cảm thán :Ngữ vănTiết 86 Câu cảm thánTiết 86 :*Tác giả:- Câu cảm thán dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói ( viết)I. Đặc điểm hình thức và chức năng:* Hình thức nhận biết câu cảm thán:*Chức năng :Ngữ văn câu cảm thánI. Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán :*Hình thức nhận biết :*Chức năng :? Khi trình bày kết quả của một bài toán, hoặc khi viết đơn, báo cáo... có thể dùng câu cảm thán được không?Những văn bản hành chính, văn bản khoa học chỉ sử dụng ngôn ngữ khoa học , chính xác, tư duy lô-gíc chứ không sử dụng ngôn ngữ biểu cảmNgữ vănTiết 86- câu cảm thán thường xuất hiện chủ yếu trong ngôn ngữ nói hàng ngày hoặc trong văn chương. Câu cảm thánI. Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán*Hình thức nhận biết câu cảm thán :* Chức năng :Ngữ vănTiết 86 câu cảm thánNhìn tranh và đặt câu cảm thánNgữ vănTiết 86 câu cảm thánI. Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán 1. Ví dụ :2. Bài học :II. luyện tập :Bài tập 1Ngữ vănTiết 86 Câu cảm thánBài tập 1: Tìm câu cảm thán và giải thích tại saoBài tập 2: Phân tích tình cảm, cảm xúc được thể hiện trong các câu văn. Có thể xếp các câu văn đó vào câu cảm thán được không? vì sao?Ngữ vănTiết 86Bài tập 3: Đặt 2 câu cảm thán. Trong đó:a. Trước tình cảm của một người thân dành cho mình.b. Khi nhìn thấy mặt trời mọc. Câu cảm thán- các câu còn lại có dấu chấm than nhưng không có từ cảm thán nên không phải là câu cảm thán1. Bài tập 1a. “Than ôi !lo thay ! nguy thay! ”b. “Hỡi cảnh rừng  của ta ụi ! c.“Chao ôi,..của mỡnh thôi.”Ngữ vănTiết 86 Câu cảm thán2. Bài tập 2.a. Là lời than của người nông dân xưab. Là lời than của người chinh phụ xưac. Tâm trạng bế tắc của thi nhân trước Cách mạng tháng 8 - 1945d. Nỗi ân hận của Dế Mèn trước cái chết tức tưởi của Dế Choắt.Tất cả đều bộc lộ cảm xúc nhưng không có từ cảm thán nên không là câu cảm thánNgữ vănTiết 86Câu cảm thán :- Có từ cảm thán: Ôi, than ôi, trời ơi, biết chừng nào....- Cuối câu kết thúc bằng dấu chấm than ( ! )- Dùng để bộc lộ cảm xúc của người nói hoặc viết- Dùng trong lời nói hằng ngày và trong ngôn ngữ văn chươngVăn chương - Nghi vấn Văn chương - Khẳng định nói - Bộc lộ cảm xúcVí dụ :1.Trời ơi ! Bạn nói to thế thì em bé thức giấc đấy.2. Quê hương ơi ! lòng tôi cũng như sông. 3. Bác ơi ! Tim Bác mênh mông thế !Các chức năng khác: Có thể dùng câu cầu khiến để khẳng định, phủ định, nghi vấnBài tập trắc nghiệma. Dùng để yêu cầu .b. Dùng để hỏic. Dùng để bộc lộ cảm xúc .d. Dùng để miêu tảCâu cảm thán có chức năngKính chúc thầy cô và các em sức khoẻ và thành đạt